groundwork, basis. Klong-chen-pa 12.17, etc. Germano, Poetic Thought 830.

1) place [Khyim gzhi,//sa gzhi,//yul gzhi,//gnas gzhi]; 2) root, origin [rmang gzhi,//rten gzhi,//ma gzhi,//tshos gzhi,//dngos gzhi,//gzhi gcig du mar spro ba,//gzhi 'cha' ba]; 3) thing dharma [khyad gzhi,//mtshan gzhi,//bslab gzhi,//rtsod gzhi,//gyod gzhi]; 4) cause, seed [nad gzhi,//yong gzhi,//'byung gzhi,//gzhi ci las gyur pa,//gzhi med par 'bras bu mi yong,//. source of, basis, ground, referent, object, objective support, དངོས་པོ་- foundation , basis , ground , basic ground , basic nature , ༼syn buddha nature , ༿དེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཀ་དག་ཀློང་རིག་པའི་ཀློང་

1) place [R]; 2) root, origin [R]; 3) thing dharma [R]; 4) cause, seed [R] source of, basis, ground, referent, object, objective support, foundation, basic ground, basic nature,[R]

Hopkins' Translations: basis; ground; base; foundation; locus; bases; phenomenon
Others' Translations: {C}root; fudamental; storehouse; word; step; foot
Sanskrit: {MSA,MV}ādhāra; {MSA,MV}vastu; {MSA}vastutas; {MV}vastutva; {N}adhikaraṇa; {TN}mūla; {TN}ālaya; {C}vilaya; {L,MSA}pada; {MSA,MV}nidāna; {MSA}mtshan gshi = lakṣya; sthāpana; bhāva

basic, primary, groups, foundation, whole of given, ground of one's being, fundamental stuff, ground, SA dmigs pa'i gzhi, that which gives origin to a thing, (original, exciting) cause, root, seed, floor, residence, abode, home, axiom, proposition, contents, tenor, support, base, principle, ground of being, basis, ground of being, foundation

1) basis; source, basis; foundation, basis, base, basic [ground]. 2) Syn དོན་ referent, the object, objective support. Syn དངོས་པོ་ 3) ground (of being); ground aspect; ground, basic ground, basic nature. Syn buddhanature. Syn དེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཀ་དག་ཀློང་རིག་པའི་ཀློང་ 4) to form a basis for, a source of; matters; to cause, ex. +r གྱུར་ which causes. which is the foundation. fundamental state; 5) basic; foundational, ground-, fundamental

substratum [ggd]

rtsod gzhi - the subject of the debate [ggd]

[positive sense] ground (of being); ground aspect (of); isvfc. matrix [negative sense] basis/ foundation

[2417] ... 1༽ ས་ཆ་དང། གནས་ཡུལ། ... ཁྱིམ་གཞི། ... ས་གཞི། ... ཡུལ་གཞི། ... གནས་གཞི། ... 2༽ རྩ་བ་དང། ངོ་མ། ... རྨང་གཞི། ... རྟེན་གཞི། ... མ་གཞི། ... ཚོས་གཞི། ... དངོས་གཞི། ... གཞི་གཅིག་དུ་མར་སྤྲོ་བ། ... གཞི་འཆའ་བ། ... 3༽ དངོས་པོ་དང། ཆོས། ... ཁྱད་གཞི། ... མཚན་གཞི། ... བསླབ་གཞི། ... རྩོད་གཞི། ... གྱོད་གཞི། ... 4༽ རྒྱུ་དང། ས་བོན། ... ནད་གཞི། ... ཡོང་གཞི། ... འབྱུང་གཞི། ... གཞི་ཅི་ལས་གྱུར་པ། ... གཞི་མེད་པར་འབྲས་བུ་མི་ཡོང། ...

(1)ས་ཆ་དང་། གནས་ཡུལ། ཁྱིམ་གཞི། ས་གཞི། ཡུལ་གཞི། གནས་གཞི། (2)རྩ་བ་དང་། ངོ་མ། རྨང་གཞི། རྟེན་གཞི། མ་གཞི། ཆོས་གཞི། དངོས་གཞི། གཞི་གཅིག་དུ་མར་སྤྲོ་བ། གཞི་འཆའ་བ། (3)དངོས་པོ་དང་། ཆོས། ཁྱད་གཞི། བསླབ་གཞི། རྩོད་གཞི། གྱོད་གཞི། (4)རྒྱུ་དང་། ས་བོན། ནད་གཞི། ཡོང་གཞི། འབྱུང་གཞི། གཞི་ཅི་ལས་གྱུར་པ། གཞི་མེད་པར་འབྲས་བུ་མི་ཡོང་།

༡ གཞི་མ་སྟེ། འོག་རིམ་དང་རྩ་བ་དང་རྟེན་གཞིའི་མིང་། དཔེར་ན། རྩིག་པའི་རྨང་གཞི། གཞི་རྩ། ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་མ། རྟིང་གཞི། གཞི ་འཛིན་ས། གཞི་རུ་འཛིན་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༢ མི་རྣམས་གནས་སའི་མིང་སྟེ། ཁྱིམ་གཞི། གཞི་སྤོར། གཞི་བྱེས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

saṃ. 1. = རྟེན ādhāraḥ, āśrayaḥ — བུམ་པ་ལེགས་པར་སོ་བཏང་བས་འབབ་ཆུའམ་རྫིང་བུའམ་ལྟེང་ཀའམ་མཚོའམ་ཁྲོན་པའམ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཆུའི་གཞི་གཞན་ལས་ཆུ་བཅུས་ཏེ suparipakvena ghaṭena nadīto vā sarasto vā taḍāgato vā udapānādvā tato'nyebhyo vā udakādhārebhya udakaṃ parivahet a.sā.254kha/143; དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི…འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་གཞི་དང་རྟེན་ལགས་ལ tathāgatagarbho niśraya ādhāraḥ pratiṣṭhā… asaṃskṛtānāṃ dharmāṇām ra.vyā.112ka/73; རིགས་དེ་ནི་གཞི་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྟོན་པ་དང་རྒྱུ་དང་རྟེན་པ་དང་ཉེར་གནས་དང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ༎ tatpunaretad gotramādhāra ityucyate

upastambho heturniśraya upaniṣatpūrvaṅgamo nilaya ityapyucyate bo.bhū.2kha/2; དབང་འགྱུར་སོགས། /ཡོན་ཏན་གཞིར་གྱུར་སྡིག་པ་ནི། /མ་ལུས་པར་ཟད vaśitvādiguṇādhārāḥ prakṣīṇāśeṣakalmaṣāḥ

ta. sa.130kha/1112; āśrayaḥ — དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་བཟང་ཡོན་ཏན་གཞིས། /སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་ལེགས་པར་སྤྱོད་གྱུར་པས༎ iti nṛpasya sunītiguṇāśrayāt sucaritābhimukhe nikhile jane

jā.mā.64kha/74; བསོད་ནམས་གཞི་ལས་འབར་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས། /ནན་ཏན་སྒྲུབ་པའི་བྱིན་གྱིས་དགའ་བར་གྱུར༎ guṇā hi puṇyāśrayalabdhadīptayo gatāḥ priyatvaṃ pratipattiśobhayā

jā.mā. 128kha/149; ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེའི་གཞིས་ཅི་ཞིག་བྱ kiṃ vaidharmyadṛṣṭāntāśrayeṇa pra.vṛ.270kha/11; sanniśrayaḥ — ངར་འཛིན་པ་ཡི་གཞི་ཡིན་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སེམས་ནི་བདག་གོ༎ ahaṅkārasanniśrayāt ekatvenāropitaṃ cittamātmā pra.a.126kha/135; pratiṣṭhā — ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྩ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། རྩ་བའི་དོན་ནི་གཞིའི་དོན་དང་རྟེན་གྱི་དོན་ཡིན་ཏེ kena kāraṇena bhagavatā śīlaṃ mūlaśabdenoktam

pratiṣṭhārtha ādhārārtho mūlārthaḥ śrā. bhū.22ka/53; āśrayaṇam — དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་དང་དེའི་གཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ tathā svayaṃ tadāśrayaṇasya vā sandehe'siddhaḥ nyā.bi.235ka/192; གཏན་ཚིགས་དེའི་གཞི་སྟེ། འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་བརྟེན་པས་ན་གཞི་ཡིན་ཏེ tasya hetorāśrayaṇam, āśrīyate'smin heturityāśrayaṇam nyā.ṭī.73kha/192; mūlam — རིག་བྱེད་ལ་ནི་གཞི་མེད་ཕྱིར། /དོན་དམ་དུ་ན་ཚད་མ་མིན༎ vedasya mūlābhāvānna prāmāṇyaṃ paramārthataḥ pra.a.107ka/115; ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞི། /དཔལ་ཀུན་གྱིས་ནི་ལེགས་བརྒྱན་པ། /བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ༎ taṃ pravakṣyāmyadhiṣṭhānaṃ…mūlaṃ sarvajñatattvasya sarvaśrīsamalaṃkṛtam

su.pra.2ka/2; མཚམས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་གོང་མས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ༎ མེད་ན་ནི་གཞི་ཁོ་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ༎ sati pratisīmādaiśike pareṇotpādayati, asati mūlādeva abhi. bhā.15ka/918; adhiṣṭhānam — དེ་དག་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ཅན་ཡིན ātmādhiṣṭhānapravṛttā hyete, satkāyadṛṣṭimūlakatvāt abhi.bhā.33ka/995; སྨྲ་བའི་གཞི་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྨྲ་བར་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་དང་བསྒྲུབ་བྱའོ༎ vādādhiṣṭhānaṃ yadadhiṣṭhāya vādaḥ kriyate, tadyathā—sādhyaṃ sādhanaṃ ca abhi.sa.bhā. 112kha/151; དེ་དག་ནི་དད་པའི་གཞིའི་བྱེ་བྲག་ལས་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བའོ༎ saiva śraddhādhiṣṭhānabhedānnāmataścatvāro'vetyaprasādā ucyate abhi.bhā.40kha/1025; adhikaraṇam — རྩོད་པ་དང་རྒོལ་བ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པའི་གཞི་སྐྱེས་ཤིང་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག…ནུབ་པར་འགྱུར་ལ yāni tānyutpannotpannānyadhikaraṇāni vigrahā vivādā virodhā bhaviṣyanti, te… antardhāsyanti a.sā.46kha/26; sū.vyā.165ka/56; padam — བུམ་པ་སོགས་བཞིན་དབང་པོ་ནི། /གཉིས་ཀྱིས་བཟུང་དང་བཟུང་བ་མིན། /རྩོད་པའི་གཞི་དང་འདི་འདྲ་བར༎ kalaśādikam

dvīndriyagrāhyamagrāhyaṃ vivādapadamīdṛśam

ta.sa.3kha/53; རྩོད་པའི་གཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ༎ vivādapadamiti vivādādhikaraṇāpannamityarthaḥ ta.pa.167kha/53; sthānam — རྟོགས་པའི་དོན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་གནས་ཏེ། གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའི་གནས་སོ༎ vajropamasyādhigamārthasya padaṃ sthānamiti vajrapadam ra.vyā.74ka/1; གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཉམས་ལེན་ཞེས་བྱ་བ sthānamārgaphalamahāmudrābhāvanānāma ka.ta.2388; āspadam — འདི་དག་གི་ནང་ན་འདི་ནི་ཆགས་པའི་གཞི་ཡིན་པས eṣā hyeṣu saṅgāspadam abhi.bhā.81ka/255; སྨ་འབབ་གནས་གྱུར་ཉོན་མོངས་ངལ་བའི་གཞི༎ paribhavabhavanaṃ śramāspadam jā.mā.68kha/80; nivāsaḥ — ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་རབ་ངོ་ཚ་ཤེས་དཔལ་གྱི་གཞི༎ hrīśrīnivāsaḥ pravaro gaṇānām ma.vyu.9566

2. talam — བརྟན་པ་འཛིན་མའི་གཞི་ལ་གླིང་དང་རི་དང་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི sthiradharaṇitale dvīpaśailāḥ samudrā iti vi.pra.166kha/1.11; རྡོ་བའི་གཞི་འདི་ལ asmin śilātale nā.nā.232kha/68; ཏ་ལ་བདུན་དང་ས་ཡི་གཞི། /མདའ་གཅིག་གིས་ནི་ངེས་པར་ཕུག༎ ekanārācanirbhinnasaptatālamahītalaḥ

a.ka.212kha/24.55; སྟེང་གི་ཁང་བཟངས་ཀྱི་གཞིར་དྲང་བ་ན upari prāsādatalagatām vi.va.252kha/2.155; sthalam — རལ་གྲིས་གཙུག་ཕུད་བཅད་ནས་ནི། /ནམ་མཁའི་གཞི་ལ་དེ་ཡིས་འཕངས༎ cūḍāṃ niṣkṛṣya khaḍgena sa cikṣepa nabhaḥsthale

a.ka.223kha/24.172; sthaṇḍilam — ཤིང་ལྗོན་པའི་དྲུང་དང་དེའུ་གསིང་གི་གཞི་དག་ལ vṛkṣamūlaharitaśādvalasthaṇḍileṣu vi.sū.61kha/78; sthalī — མེ་ཏོག་རབ་རྒྱས་འཁྲི་ཤིང་ཚལ་གྱི་གཞིར། /རིག་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ནི་རྣམ་པར་རྒྱུ༎ utphullavallīṣu vanasthalīṣu cacāra vidyādhararājasūnaḥ

a.ka.295ka/108.37; སྙིང་གའི་གཞི vakṣaḥsthalī a.ka.18kha/51.45 3. vastu

i. = ངོ་བོ་ཉིད svabhāve — གསུང་རབ་ལས་ནི་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་དམིགས་པ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་དང་རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་དོན་ལྔ་ཡིན་པར་སྣང་སྟེ pravacane hi vastuśabdaḥ pañcasvartheṣu dṛśyate— svabhāve, ālambane, saṃyojanīye, hetau, parigrahe ca abhi.sphu.18kha/27; དེ་གཞི་གང་ཞིག་ཐོབ་པའི་གཞི་དེ་ཉིད་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ༎ yad vastu pratilabdhaṃ samanvāgataḥ sa tena vastuneti tena svabhāveneti gamyate abhi.sphu.18kha/27

ii. = དམིགས་པ ālambane — (ཆོས )ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་གཞི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོོ༎ sarve dharmā jñānena jñeyā yathāvastu, yathālambanamityarthaḥ abhi.sphu.18kha/27; སེར་སྐྱའི་གཞི kapilavastu a.ka.113kha/11.2; གནས་ཀྱི་གཞི་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ pratiṣṭhāvastu bhājanalokaḥ ma.bhā.5ka/41; padam — དད་པའི་དབང་པོའི་གཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ༎ śraddhendriyasya bodhiḥ padamālambanamityarthaḥ sū.vyā. 227kha/138

iii. = ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ saṃyojanīye — གཞི་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ཡང་ལྡན་པ་དེ་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ༎ yasmin vastunyanunayasaṃyojanena saṃyuktāḥ pratighasaṃyojanenāpi tasminniti abhi.sphu.18kha/27

iv. = རྒྱུ hetau — རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་གཞི་དང་བཅས་པ་དག་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའི་ཚིག་ཡིན་ལོ༎ sahetukatvāt savastukāḥ

hetuvacanaḥ kila vastuśabda iti vaibhāṣikāḥ abhi.bhā.29ka/27; nidānam — ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གཞི་སྟེ …གཞི་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ༎ asaṃkleśasya nidānaṃ prasrabdhiḥ …nidānaṃ kāraṇam ma.ṭī.277kha/136; འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ཟས་ཀྱི་གཞིའི་ཕྱིར…རྩོལ་བར་བྱེད yathāpīhaikatyaḥ āhārahetorāhāranidānaṃ…vyāyacchate śrā.bhū.30kha/78; དེ་དག་གཞི་དེ་ལས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད te tatonidānaṃ kāyena vācā manasā rāgajamapi karmābhisaṃskurvanti ra.vyā.81ka/13; གདོན་མ་འཚལ་བར་གཞི་འདི་ལས་ལྷའི་རྒྱལ་སྲིད་ལས་ཉམས་པའམ་སྐུ་ཚེའི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་ལགས་སོ༎ niyatamato nidānaṃ devasya rājyāccyutirbhaviṣyati jīvitasya vā'ntarāyaḥ vi.va.211kha/1.86; nimittam — གཞི་དེ་ལས་གསོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་དུ་ལེན་ནའོ༎ adhivāsanāyāstu tannimittaṃ vadhapravṛtteḥ vi.sū.17ka/19; dra.— གཞི་དེ་ལས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དད་པ་རྙེད་ནས taddhaitukaṃ ca mahājanakāyena buddhe bhagavati śraddhā pratilabdhā a.śa.40kha/35

v. = ཡོངས་སུ་གཟུང་བ parigrahe — ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི། ཞིང་གི་གཞི་དང་ཚོང་དུས་ཀྱི་གཞི་དང་ནོར་གྱི་གཞི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྤངས་ཏེ་དེ་ལས་ཕྱིར་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ༎ parigrahe—kṣetravastu, gṛhavastu, āpaṇavastu, dhanavastu

parigrahaṃ prahāya tataḥ prativirato bhavati abhi.sphu.18kha/28; ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་དང་དེ་དག་གི་གཞི་དང་གནས་མལ་དག་ནི་བཙོང་བར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ༎ avikrayatā'syārāmavihāratadvastuśayanāsanānām vi.sū.72kha/89; ཁང་ཁྱིམ་གྱི་གཞི་དང་ཚོང་ཁང་གི་གཞི་ཡང་ངོ་༎ gṛhavastvāpaṇavastu vā vi.sū.54kha/70; ཆགས་པའི་གཞི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རེག་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་གྱི་བདག་ཉིད་དོ༎ caturvidhaṃ rāgavastu nāstīti varṇasaṃsthānasparśopacārātmakam abhi.sphu.162ka/895

vi. = ཡུལ viṣayaḥ — གཏམ་ནི་ངག་གོ༎ དེའི་གཞི་ནི་མིང་སྟེ། དོན་དང་བཅས་པའི་གཞི་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ན་འདུས་བྱས་ནི་གཏམ་གྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ༎ kathā vākyam, tasyā vastu nāma

sārthakavastugrahaṇāt tu saṃskṛtaṃ kathāvastūcyate abhi. bhā.29ka/26; གཏམ་ནི་ངག་སྟེ། ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ༎ དེའི་གཞི་ནི་མིང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ༎ kathā vākyam, varṇātmakaḥ śabda ityarthaḥ

tasyā vastu nāma viṣaya ityarthaḥ abhi.sphu.17kha/27 4. pādaḥ — བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ༎ ལུས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཡན་ལག་དྲུག་ཡོད་དེ། རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་གཞི་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དང śāstramiti jñānaprasthānam

tasya śarīrabhūtasya ṣaṭ pādāḥ—prakaraṇapādaḥ, vijñānakāyaḥ abhi.sphu.7kha/12 5. = བྲི་གཞི pradeśaḥ — རི་མོ་བྲིས་པའི་གཞི་མཐོན་དམན་མེད་པ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་མཐོན་དམན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་གོ༎ citrakarakṛtapradeśā animnonnatāḥ santo nimnonnatā bālaiḥ kalpyante la.a.91kha/38;

pā. 1. vastu — བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་གཞི་ནི་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མ་མཐོང་བ་དང་མ་ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པའོ༎ mṛṣāvādasya vastu dṛṣṭaṃ śrutaṃ mataṃ vijñātamadṛṣṭamaśrutamamatamavijñātaṃ ca abhi.sa.bhā.46ka/63; འདོད་པས་ལོག་པར་ག.ཡེམ་པའི་གཞི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་དང kāmamithyācārasya vastvagamyā strī abhi.sa.bhā.46ka/63; དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ནི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་སྟེ tatra śāstrajñatāyāḥ pañca vidyāsthānāni vastu sū.vyā.223ka/131; དབྱར་གྱི་གཞི་རྫོགས་སོ༎ varṣāvastu samāptam vi.va.251kha/2. 153; རྩོད་པའི་གཞིའི་ཞུ་བའི་སྐབས་སོ༎ (iti) adhikaraṇavastupṛcchā(gatam) vi.sū.92ka/110

2. ādhāraḥ, yogabhūmibhedaḥ — མཚོན་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གཞི་དང་བསྐྱེད་པ་དང་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་སྣང་བ་དང་རྟེན་ཏོ༎ lakṣaṇā punaḥ pañcavidhā yogabhūmiḥ—ādhāra ādhānamādarśa āloka āśrayaśca sū.vyā. 172kha/65 3. nidānam — ནད་མཐོང་བས་དེའི་གཞི་དང་ཟད་པ་དང་སྨན་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ༎ vyādhiṃ dṛṣṭvā tannidānakṣayabheṣajānveṣaṇavat abhi.bhā.2kha/873; ནད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ༎ དེའི་གཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ༎ vyādhirduḥkhasatyasyopamānam

tannidānaṃ samudayasatyasya abhi.sphu.151kha/873; སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ནད་ཀྱི་གཞི་དང་གནས་དང་སྔ་ནས་གཞི་ཡོད་པ་རྟོགས་ནས teṣāṃ sattvānāṃ nidānamāśayānuśayaṃ copalakṣya a.śa.88ka/78; samutthānam — ནད་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ནད་ཀྱི་གཞི་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ནད་སྤོང་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན ābādhakuśalo bhavati, ābādhasamutthānakuśalaḥ, ābādhaprahāṇakuśalaḥ abhi.sphu.151kha/874.

(dra.— ས་གཞི། ཀུན་གཞི། དངོས་གཞི། མཚན་གཞི། གླེང་གཞི། g.ཡང་གཞི། བྲི་གཞི། མཚམས་ཀྱི་གཞི། བརྩད་པའི་གཞི། རྐང་ཁྲུས་ཀྱི་གཞི།).

1.ས་ཆ་དང༌གནས་ཡུལ་ཏེ།

2.རྩ་བ་དང༌་ངོ་མ་རྨང་གཞིའི་དོན་ཏེ།

3.ཁྱཔ་བའམ་བྱེ་བྲག་པ་སྟེ།

4.རྒྱུ་དང༌ས་བོན་གྱི་དོན་ཏེ།

གཞི་མ་སྟེ། འོག་རིམ་དང་རྩ་བ་དང་རྟེན་གཞིའི་མིང་།