Skip to main content Skip to search
lan/
ID:
T194506
  • ལན (Tibetan, Tibetan script, Original)
    • >  lan/ (Tibetan, Latin script, Transliteration-THL Extended Wylie Transliteration)
    • >  len (Tibetan, Latin script, Transcription-THL Simplified Tibetan Transcription)
Other Dictionaries

Other Dictionaries

1.

bslan. Gces 589.1. retribution.

2.

1) response, answer; 2) later fruition/ return/ consequences of an earlier action; 3) times, tshar; 4) blame, bad, transgression, fault; 5) because of, due to; 6) message

3.

Hopkins' Translations: answer; repayment; reply; times; time
Others' Translations: {C}one refutes; solution; once; retaliate
Sanskrit: {C,MV}parihāra; {MSA}kṛtvas; {MSA}pratikāra; {MV.v.22}de'i lan = tat ... pariharati

4.

company, time, retaliation, reflective and contrary attribute, rejoinder, answer, reply, blame, response, answer, reply, message, times

5.

return [of a favor]; answer, reply, because of, due to, blame, fault, times [Syn. ཐེང་ as in many times]; gang gis lan na - Why?

6.

[2758] ... 1༽ ཕར་དྲིས་ནས་ཚུར་བྱུང་བའི་འཕྲིན། ... ངག་ལན། ... ཡིག་ལན། ... གཏམ་ལན། ... དྲིས་ལན། ... ཞུས་ལན། ... ལན་སྨྲས་པ། ... ལན་ཞུ་བ། ... ལན་མི་འདེབས། ... ལན་ཐེབས་པ། ... ལན་མི་འཁྱོལ་བ། ... འཕྲིན་ལན་གཏོང་སྐྱེལ། ... ལྗགས་ལན་གནང་སྐྱོང་ཡོད་པ་ཞུ། ... གུས་ལན་ཞུ་བ། ... དྲིས་ལན་དྲི་བ་དང་མི་མཐུན་པ། ... 2༽ སྔར་བྱས་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ། ... དྲིན་ལན། ... འཁོན་ལན། ... དགྲ་ལན། ... བཟང་ལན། ... ངན་ལན། ... སྐྱེས་ལན། ... ཕན་ལན་གནོད་པས་འཇལ། ... གནོད་ལན་དྲང་འཇལ། ... ཆང་ལན་ཆུས་འཇལ། ... ལན་དུ་ཕན་པར་བྱེད་པ། ... ཉེས་ལན་ལྡོག་པ། ... ལན་ལ་མི་ལྟ་བ། ... བཟང་པོར་བཟང་ལན་དང། ངན་པར་ངན་ལན། ... 3༽ ཐེངས་དང། ཚར། ... ལན་གྲངས། ... ལན་འགའ། ... ལན་དུ་མ། ... ལན་ཇི་ཙམ། ... སྨྲ་བ་ལན་གཅིག་... བུ་མོ་གཏོང་བ་ལན་གཅིག་... 4༽ མ་ལེགས་པའམ་ཉེས་པ། ... བདག་ཁོ་ནས་ལན་ནོ། ... འོ་བརྒྱལ་བ་དེ་བདག་གིས་ལན་པས་བཟོད་པར་གསོལ། ... བྱ་བ་འཕྱུགས་ཚར་ན་ངས་ལན་ཁྱོད་ལན་བཤད་པས་ཅི་ཕན། ...

7.

(1)ཕར་དྲིས་ནས་ཚུར་བྱུང་བའི་འཕྲིན། ངག་ལན། ཡིག་ལན། གཏམ་ལན། དྲིས་ལན། ཞུས་ལན། ལན་སྨྲས་པ། ལན་ཞུ་བ། ལན་མི་འདེབས། ལན་ཐེབས་པ། ལན་མི་འཁྱོལ་བ། འཕྲིན་ལན་གཏོང་སྐྱེལ། ལྗགས་ལན་གནང་སྐྱོང་ཡོད་པ་ཞུ། གུས་ལན་ཞུ་བ། དྲིས་ལན་དྲི་མ་དང་མི་མཐུན་པ། (2)སྔར་བྱས་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བའི་འབྲས་སུ། དྲིན་ལན། འཁོན་ལན། དགྲ་ལན། བཟང་ལན། ངན་ལན། སྐྱེས་ལན། ཕན་ལན་གནོད་པས་འཇལ། ཆང་ལན་ཆུས་འཇལ། ལན་དུ་ཕན་པར་བྱེད་པ། ཉེས་ལན་ལྡོག་པ། ལན་ལ་མི་ལྟ་བ། བཟང་པོར་བཟང་ལན་དང་། ངན་པར་ངན་ལན། (3)ཐེངས་དང་། ཚར། ལན་གྲངས། ལན་འགའ། ལན་དུ་མ། ལན་ཇི་ཙམ། སྨྲ་བ་ལན་གཅིག བུ་མོ་གཏོང་བ་ལན་གཅིག (4)མ་ལེགས་པའི་ཉེས་པ། བདག་ཁོ་ནས་ལན་ནོ། །འོ་བརྒྱལ་བ་དེ་བདག་གིས་ལན་པས་བཟོད་པར་གསོལ། བྱ་བ་འཕྱུགས་ཚར་ན་ངས་ལན་ཁྱོད་ལན་བཤད་པས་ཅི་ཕན།

8.

༡ དྲིས་པའི་དོན་ལ་འགྲེལ་རྒྱག་པའི་ཚིག་གི་མིང་སྟེ། ཚིག་ལ་ཚིག་ལན། ཡིག་ལན་བསྐུར། འབྱོར་ལན་བྲིས། དྲིས་པ་ལ་ལན་འདེབས། ལན་བཏབ་ལྟ་བུ།

༢ ཁ་ལན་སྐྱིན་པའི་མིང་སྟེ། དྲིན་ལ་དྲིན་ལན་མཇལ། ཇ་ལན་ཇ། ཆང་ལན་ལ་ཆང་ཞེས་པ་སོགས་ལྟ་བུ།

༣ འབོད་པ་ལ་བརྡ་སྟོན་པའི་ཚིག་སོགས་ཀྱི་མིང་སྟེ། བོས་ན་ཨ་ལན་མི་སྟེར་ལྟ་བུ།

༤ ལན་གྲངས་ཀྱི་མིང་སྟེ། ལན་གཅིག ལན་གཉིས། ད་ལན་ནི་ད་ཐེངས། ལྷ་ས་ལ་ལན་མང་བོར་སོང་མྱོང་ལྟ་བུ།

༥ ( བྱེད་མེད་ལས་ཚིག ) རྐྱེན་ངན་བྱས་པའི་དོན་ཏེ། བསམ་པ་རྗེས་སུ་ལུས་པ་ལ་བསམ་བློ་སྒྱུར་བཀོད་ཡག་པོ་མ་བྱས་པས་ལན། ཡོན་ཏན་མེད་པ་ལ་སློབ་སྦྱོང་མ་བྱས་པས་ལན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

9.

saṃ. 1. uttaram — ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན ityādinā parasyottaramāśaṅkate ta.pa.215ka/147; འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ཅག་གི་རྩོད་པའི་ལན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་བློ་བཟངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ༎ tasyāṃ ca codanāyāṃ yaduttaraṃ bhavatāṃ satkāryavādinām, tadasatkāryavādināṃ sudhiyāṃ bauddhānāṃ bhaviṣyati ta.pa.154ka/32; prativacanam — དེའི་ཚེ་ནི་ལན་དུ་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བ་ལང་ངོ་ཞེས་སོ༎ tadā prativacanaṃ gauriti samānādhikaraṇatayā

pra.a.90ka/97; la.vi.71kha/96; vivarjanam — རེ་ཞིག་དྲི་བ་དང་པོའི་ལན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ༎ evaṃ prathamasya praśnasya vivarjanam abhi.sphu.297ka/1152 2. parihāraḥ — ཚུ་རོལ་མཛེས་པ་ལ་ཡང་ལན་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་དེ་འདྲ་བའི་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན cārvākasyāpi tarhi parihāro'styeva tādṛśasya dehasyābhāvāt pra.a.65kha/74; རྣམ་འགྲེལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། མདོ་རྣམས་ལ་མི་རིགས་པར་བརྒལ་བ་དང་དེའི་ལན་དང་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ sūtrāṇāmanupapatticodanā tatparihāro viśeṣābhidhānaṃ ceti vārttikalakṣaṇam pra.a.171ka/512; samādhānam —

ལན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གདབ་པའོ༎ samādhānamiti parihāraḥ ta.pa.255ka/226; pratividhānam — དེའི་ལན་བརྩམ་པར་བྱ་སྟེ asya pratividhānamārabhyate abhi.sphu.220ka/999; pratyavasthānam — ཞེས་དེ་ལྟར་སེམས་པ་ན་གཞན་གྱི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། སྨྲས་པ ityevaṃ manyamānasya parasya pratyavasthānamāśaṅkamāna āha ta.pa.148ka/748; samādhiḥ — འདི་ལ་ལན་དུ atra samādhiḥ pra.a.128ka/137 3. pratyupakriyā — དེ་ལྟར་འབད་པ་དེ་ཡི་ལན། /འདི་ལྟ་བུ་ཡི་ཕན་གདགས་སམ། /བདག་ལ་ཕན་པའང་མ་མཐོང་ན། /ཚུལ་མིན་མཐོང་བར་ག་ལ་འགྱུར༎ pariśramasya tasyeyamīdṛśī pratyupakriyā

ātmano'pi na dṛṣṭo'yaṃ hitasyāpanayaḥ katham

jā.mā.155ka/178; pratikāraḥ — ལན་མི་རེ་བ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བདག་ཉིད་ལས་བཞིན་དུ་གཞན་ལས་ལན་མངོན་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ༎ niṣpratikārasamatayā

ātmana iva parataḥ pratikārānabhinandanāt sū.vyā.193ka/92; ཁྱོད་ཀྱི་ལན་ལ་ལྟ་དང་བྲལ་བས་ན། /འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་གཞན་ལ་གཏོང་བ་ཡིན༎ pratikāranirvyapekṣaḥ paratra phalado'sya kāmaṃ te

sū.a.219ka/125; pratikṛtiḥ — སྙིང་རྗེས་གཞན་ལས་ལན་ཀྱང་མི་རེ་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་དོན་མི་གཉེར༎ kāruṇyātparato na ca pratikṛtirneṣṭaṃ phalaṃ prārthitam

sū.a.203kha/105; pratikriyā — ཕན་དང་གནོད་པ་དག་ལ་ཡང་། /ལན་ནི་ཆུང་བ་ཟུག་རྔུ་ཡིན༎ alpapratikriyā śalyamupakārāpakārayoḥ

a.ka.308ka/40.13; phalam — དེ་ལྟ་ན་ནི་གཞན་གྱི་དོན། /བྱས་ཀྱང་ངོ་མཚར་རློམ་མི་འགྱུར། /བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཟས་ཟོས་ནས། /ལན་ལ་རེ་བ་མི་འབྱུང་བཞིན༎ evaṃ parārthaṃ kṛtvā'pi na mado na ca vismayaḥ

ātmānaṃ bhojayitvaiva phalāśā na ca jāyate

bo.a.28ka/8.116 4. pratyādeśaḥ — གང་གིས་སྔགས་འདི་མ་གྲུབ་བམ་ལན་མ་ཐོབ་ན་འདི་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཟླས་བརྗོད་བྱས་ན་མྱུར་དུ་འགྲུབ་བམ་ལན་ཐོབ་ཅིང yo mantro na sidhyati, pratyādeśaṃ vā na dadāti, anenaiva sa jayet (saha japet bho.pā.)

śīghraṃ sidhyati, pratyādeśaṃ vā dadāti ma.mū.205kha/224

5. āvartaḥ — དགའ་བྲལ་དགའ་བ་ལ་སྨོད་པ། /ལན་བདུན་པས་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར༎ saptāvarte bhavet siddhirviramānandadūṣakī

he.ta.13kha/40; གཞལ་ཡས་ཁང་ནས་སྐྱེས་བུ་དེ། /ལྷུང་བར་གྱུར་ཅིང་སྦྲུལ་གཟུགས་ཀྱི། /རྩེ་བརྒྱ་པས་ནི་རིམ་པ་ཡིས། /ལན་བདུན་དཀྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་བཅིངས༎ vimānapatitaḥ so'pi puruṣaḥ sarva (sarpa bho.pā.)rūpayā

śanaiḥ saptabhirāvartaiḥ śatapadyā viveṣṭitaḥ

a.ka.169kha/19.71; vāraḥ — ལན་གཅིག ekavāram ga.vyū.233ka/310; dra.— ལན་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་བཟླས་བརྗོད་བྱས་པས aṣṭaśatajaptena ma.mū.212ka/231; ལེ་བརྒན་དུ་བཙོས་པའི་སྐུད་པ་ལ་ལན་བདུན་བཟླས་བརྗོད་བྱས་ཏེ saptajaptena sūtreṇa kusumbharaktena ma.mū.205ka/224; ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་ལ triparivartasya dvādaśākārasya dharmacakrasya pravartanāya a.sā.372ka/210;

avya. 1. prati — ཅེས་སྨྲ་བྲམ་ཟེ་དེ་ལ་ནི། /མི་ཡི་བདག་པོས་ལན་སྨྲས་པ༎ iti bruvāṇaṃ nṛpatirbrāhmaṇaṃ pratyuvāca tam

a.ka.26ka/52.68; ཚིག་གི་ལན prativacanam jā.mā.177kha/206; འཕྲིན་གྱི་ལན་ནི་རབ་ཏུ་སྤྲིངས༎ dideśa pratisandeśam a.ka.310ka/40.34; སྨིན་ལེགས་ཚིག་གི་ལན་དག་སྦྱིན༎ dehi prativacaḥ subhru a.ka.107ka/64.232; ཕན་ཚུན་དུ་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཕྱག་རྒྱའི་ལན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་དང་རྡོ་རྗེ་དྲིལ་བུ་དག་དང parasparaṃ mudrāpratimudreti vajravajraghaṇṭayoḥ vi.pra.179ka/3.191

2. kṛtvaḥ — སྦྱིན་པའི་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ལན་བདུན་བཤད་དོ༎ saptakṛtvo dānasyāsaktatvamuktam sū.vyā.203ka/105; དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་ལན་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ༎ śatasahasrakṛtvastathāgataṃ vandate sma rā.pa.251ka/152; དེའི་སྟེང་དུ་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་ལན་བདུན་བདུན་བྱེ་ཚན་འབབ་སྟེ tasyopari divase divase saptakṛtvaḥ taptavālukā nipatati a.śa.163ka/151; kṛtvā— དེ་རྣམས་ཉིན་ལན་གསུམ་ཚན་ལན་གསུམ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་འབུལ་ལོ༎ tāni triṣkṛtvā rātrau triṣkṛtvā divase buddhabodhisattvebhyo niryātayati śi.sa.159kha/152;

pra. śas — དེ་ནི་ལན་བརྒྱར་བཀྲུས་བྱས་ཀྱང་། /ཆང་བུམ་བཞིན་དུ་གཙང་མི་འགྱུར༎ śataśo'pi hi taddhautaṃ surābhāṇḍamivāśuci

pra.a.175kha/527.

10.

1 ཕར་དྲིས་ནས་ཚུར་བྱུང་བའི་འཕྲིན། ངག་ལན། ཡིག་ལན། གཏམ་ལན། དྲིས་ལན། ཞུས་ལན། ལན་སྨྲས་པ། ལན་ཞུ་བ། ལན་མི་འདེབས། ལན་ཐེབས་པ། ལན་མི་འཁྱོལ་བ། འཕྲིན་ལན་གཏོང་སྐྱེལ། ལྗགས་ལན་གནང་སྐྱོང་ཡོད་པ་ཞུ། གུས་ལན་ཞུ་བ། དྲིས་ལན་དྲི་བ་དང་མི་མཐུན་པ། 2 སྔར་བྱས་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ། དྲིན་ལན། འཁོན་ལན། དགྲ་ལན། བཟང་ལན། ངན་ལན། སྐྱེས་ལན། ཕན་ལན་གནོད་པས་འཇལ། གནོད་ལན་དྲང་འཇལ། ཆང་ལན་ཆུས་འཇལ། ལན་དུ་ཕན་པར་བྱེད་པ། ཉེས་ལན་ལྡོག་པ། ལན་ལ་མི་ལྟ་བ། བཟང་པོར་བཟང་ལན་དང༌། ངན་པར་ངན་ལན། 3 ཐེངས་དང༌། ཚར། ལན་གྲངས། ལན་འགའ། ལན་དུ་མ། ལན་ཇི་ཙམ། སྨྲ་བ་ལན་གཅིག བུ་མོ་གཏོང་བ་ལན་གཅིག 4 མ་ལེགས་པའམ་ཉེས་པ། བདག་ཁོ་ནས་ལན་ནོ། འོ་བརྒྱལ་བ་དེ་བདག་གིས་ལན་པས་བཟོད་པར་གསོལ། བྱ་བ་འཕྱུགས་ཚར་ན་ངས་ལན་ཁྱོད་ལན་བཤད་པས་ཅི་ཕན།

Phoneme:

Sanskrit

  • parihāraḥ