[3049] 1༽ རི་དྭགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་གཅིག་པུར་གནས་དང། སྤྲོ་བའི་ཚོགས། རྭ་གཅིག་པ་བཅས་སོ། 2༽ བསེ་རུའི་རྭ་ཅོ། ... 3༽ ༼མངོན༽ རི་དྭགས་བསེ་རུ་ལ་རྭ་གཅིག་ལས་མི་སྐྱེ་བས་གྲངས་གཅིག་མཚོན། ... 1...

(１) རི་དྭགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་གཅིག་པུར་གནས་དང་། སྤྲོ་བའི་ཚོགས། རྭ་གཅིག་པ་བཅས་སོ།། (２) བསེ་རུའི་རྭ་ཅོ། (３) 〔མངོན〕རི་དྭགས་བསེ་རུ་ལ་རྭ་གཅིག་ལས་མི་སྐྱེ་བས་གྲངས་གཅིག་མཚོན།

ཚིག་བསྡུས་ན་བསེ་ཞེས་འབྲི། ནུ་མ་ནུ་བའི་སྲོག་ཆགས་སུག་བཞིའི་རིགས་ཤིག་སྟེ། དབྱིབས་ཕལ་ཆེར་བ་ལང་དང་ཆ་འདྲ་ལ། ལུས་ན་ཧ་ལམ་སྤུ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ཅིང་། གཉེར་མ་མང་ལ། སྣ་མགོར་རྭ་སྐྱེས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་གར་ན་ཡོ ད་པ་ལ་རྭ་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད་པ་དང་ ཨ་ཧྥེ་རི་ཀའི་གླིང་ན་ཡོད་པ་ལ་རྭ་གཉིས་ཡོད། རྭའི་མིང་ལ་བསེ་རུའི་རྭ་ཟེར་ཞིང་སྨན་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན།

ཚིག་བསྡུས་ན་བསེ་ཞེས་འབྲི། ནུ་མ་ནུ་བའི་སྲོག་ཆགས་སུག་བཞིའི་རིགས་ཤིག་དབྱིབས་ཕལ་ཆེར་བ་ལང་དང་ཆ་འདྲ་ལ། ལུས་ན་ཧ་ལམ་སྤུ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ཅིང་། གཉེར་མ་མང་ལ་སྣ་མགོར་རྭ་སྐྱེས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་གར་ན་ཡོད་པ་ལ་རྭ་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད་པ་དང་། ཨ་ཧྥེ་རི་ཀའི་གླིང་ན་ཡོད་པ་ལ་རྭ་གཉིས་ཡོད། རྭའི་མིང་ལ་བསེ་རུའི་རྭ་ཟེར་ཞིང་སྨན་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན།

1. khaḍgaḥ

i. jantuviśeṣaḥ — བསེ་ལྟར་གཅིག་པུར་གནས་ཤིང་བསམ་པ་དྲི་མེད་དག་ལ་དྲི་མ་བྲལ༎ ekākī viharanti khaḍgavimalāḥ śuddhāśayā nirmalāḥ rā.pa.233ka/126; ག་ཎྜ་བསེ་དང་བསེ་རུ་འོ༎ gaṇḍake khaḍgakhaḍginau a.ko.166kha/2.5.4; khaḍayati jighāṃsantaṃ bhinattīti khaḍgaḥ

khaḍi bhedane a.vi.2.5.4; khaḍgī — ཧཱུཾ་ཞེས་གྷར་གྷར་སྒྲ་དག་གིས། /བསེ་རུ་དྲུས་མ་རྣམ་པར་འབྲོས༎ hū˜kāraghargharārāvairdudruvuḥ khaḍgidhenavaḥ

a.ka.130kha/66.64; ཕྱོགས་རྣམས་སུ་ཁྱི་གདོང་མའི་འཁོར་ལོའི་འོག་ཏུ་བསེ་དང་ཕག་གདོང་མའི་དོམ་དང dikṣu śvānāsyāyāścakratale khaḍgī, śūkarāsyāyā ṛkṣaḥ vi.pra.44ka/4.41; ག་ཎྜ་བསེ་དང་བསེ་རུ་འོ༎ gaṇḍake khaḍgakhaḍginau a.ko.166kha/2.5.4; khaḍgo hiṃsraṃ śṛṅgamasyāstīti khaḍgī a.vi.2.5.4; gaṇḍaḥ — བསེའི་པགས་པ gaṇḍacarma vi.pra.162kha/3.126; ma.vyu.4793(74ka); gaṇḍakaḥ—ག་ཎྜ་ཀ་ནི་བསེ་རུ་དང་། /གྲངས་དང་རིག་པའི་རབ་དབྱེ་དང་། /རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ལ་འོ༎ śrī.ko.166kha

ii. = རང་སངས་རྒྱས pratyekabuddhaḥ — ཐུབ་ཆེན་གཞན་དོན་འཇུག་ཅན་གྱི། /བསེ་རུ་ལ་སོགས་ཁྱད་འདི་ཡིན༎ parārthavṛtteḥ khaḍgāderviśeṣo'yaṃ mahāmuneḥ

pra.vā.112kha/1.140; སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ཆུབ་བར། /བསམ་གཏན་མཐའ་རྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན༎ ābodheḥ sarvamekatra dhyānāntye śāstṛkhaḍgayoḥ

abhi.bhā.15kha/920; dra. བསེ་རུ་ལྟ་བུ།

2. = བསེའི་རྭ་ཅོ khaḍgaviṣāṇaḥ, o ṇam—བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་བའི་ཕྱིར་རོ༎ khaḍgaviṣāṇakalpasyaivāvadhāraṇāt abhi.sphu.174ka/921.

Hopkins' Translations: rhinoceros
Others' Translations: sword; scimitar
Sanskrit: {LCh,C}khaḍga

A mammal. See Sandberg, Tibet 297. For a strange bowl said to be made of rhino horn, see Po-ta-la (1996) 187. = rwa gcig pa, spyi bor gcig skyes, gcig pur skyes pa, gangs kyi rus pa, rwa'i nyi ma. JD 234. SS 497.3.

བསོད་ནམས་ rhinoceros

1) rhinoceros [horn]; 2) 1 [because rhino has 1 horn]

1) rhinoceros [syn: gcig pur gnas dang, spro ba'i tshogs, rva gcig pa]; 2) rhinosceros horn; 3) (met) 1 [because rhino has one horn]

1) rhinoceros [horn]; 2) 1

pratyekabuddha, unicorn, lonely-wolf type, rhinoceros, unicornis linnaeus rhinoceros, clumsy deer, medicinal grain