[1357] དབང་བ་པོའམ་གཙོ་བོ། ... བདག་པོའི་འདུ་ཤེས། ... དོན་གྱི་བདག་པོ། ... ཁང་བདག་... ཞིང་བདག་... འབྲོག་བདག་... མངའ་བདག་... མི་བདག་བདག་ཏུ་རེ། བདག་པོ་སྒོ་ཁྱིར་འདོན། ...

དབང་བ་པོའམ་གཙོ་བོ། བདག་པོའི་འདུ་ཤེས། དོན་གྱི་བདག་པོ། ཁང་བདག ཞིང་བདག འབྲོག་བདག མངའ་བདག མི་བདག་བདག་ཏུ་རེ། བདག་པོ་སྒོ་ཁྱིར་འདོན།

རྒྱུ་ནོར་སོགས་དབང་བ འི ་མི་སྟེ། ཁྱིམ་ཚང་གི་བདག་པོ། ཁྱིམ་བདག ཁྱིམ་བདག་མ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

དབང་བ་པོའམ་གཙོ་བོའི་དོན་ཏེ།

saṃ. 1. adhipatiḥ, svāmī — ཡུལ་ཀོ་ས་ལའི་བདག་པོ kośalādhipatiḥ jā.mā.14kha/16; ལང་ཀའི་བདག་པོ་འབོད་འགྲོགས་ཀྱིས rāvaṇo laṅkādhipatiḥ la. a.56kha/2; adhipaḥ — སའི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱི vasudhādhipānām jā.mā.49ka/58; ནོར་འཛིན་བདག་པོས vasudhādhipena a.ka.33ka/3.157; prabhuḥ — བདག་པོར་སྙེམས་པའི་བདུད་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་འདར༎ ākampayan… mārasya ca prabhumadādhyuṣitaṃ ca cetaḥ jā.mā.183ka/212; བདག་གི་ནོར་འདི་ཀུན་གྱི་བདག་པོ་སྟེ༎ sarvasya dravyasya ayaṃ prabhurme sa.pu.45ka/80; vibhuḥ — ས་ཡི་བདག་པོས་མངལ་ཐོབ་གྱུར༎ garbhaṃ lebhe vibhurbhuvaḥ a.ka.37kha/4.10; bhartā — དེ་ནས་ས་ཡི་བདག་པོའི་བཀས༎ śāsanādatha bhūbhartuḥ a.ka.143kha/14.57; svāmī — བདག་པོ་མ་མཆིས་པའི་ནི་བདག་པོར་གྱུར་ཅིག asvāmikānāṃ svāmī bhava kā.vyū.219kha/281; patiḥ — བདག་པོ་ངན་པས་ག.ཡོག་གི་བཞིན༎ bhṛtyānāmiva duṣpatiḥ

a.ka.241kha/28.18; rāṭ — གྲོང་གི་བདག་པོ grāmarāṭ vi.va.201ka/1.75; parivṛḍhaḥ — རྒྱུ་སྐར་བདག་པོ་དེ་ནི་མཁའ་ལ་ལྷག་པར་འཛེག་པ་མ་ཡིན་ནམ༎ sa nūnaṃ tārāṇāṃ gaganamadhirūḍhaḥ parivṛḍhaḥ

a.ka.109kha/10.108 2. = གཙོ་བོ adhipatiḥ — སྤྲེའུ་མང་པོའི་བདག་པོ vānarayūthādhipatiḥ jā.mā.157kha/182; patiḥ — ངང་པའི་བདག་པོ་དང་ཡང་གྲོགས་པོར་འཐམས་པའི་རིགས༎ sthāne'si haṃsapatinā gamitaḥ sakhitvam jā.mā.126kha/146 3. = ཁྱོ patiḥ — དོགས་མེད་འཁྲིག་པས་མ་ཚིམས་པར། /བདག་པོ་གེགས་སུ་གྱུར་པར་བསམས༎ niḥśaṅkasuratātṛptā patiṃ vighnamamanyata

a.ka.267ka/32.21; bhartā — བུད་མེད་བདག་པོ་དགེ་བའི་དགེ༎ strīṇāṃ bhartṛśubhaṃ śubham a.ka.220kha/24. 143; dayitaḥ — དེ་དུས་མཐོང་བའི་རྨི་ལམ་ནི། /བདག་པོ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བཤད༎ tatkālopanataṃ svapnaṃ dayitāya nyavedayat

a.ka.220kha/24.139; dhavaḥ — བདེ་སོགས་བདག་པོའི śacīdhavasya a.ka.252kha/93. 41 4. ramaṇaḥ, priyaḥ — བདག་པོའི་གནས་སུ་མཆོག་གི་བཙུན་མོ་རྣམས་ནི་རབ་དགས་སྒེགས་པར་བྱེད་པ་ན (?) gacchantīnāṃ ramaṇavasatiṃ yoṣitām me.dū.344kha/1.41 5. = རྒྱལ་པོ svāmī, rājyāṅgam — svāmyamātyasuhṛtkośarāṣṭradurgabalāni ca

a.ko.2.8.17; mahat svaṃ vidyate'syeti svāmī a.vi.2.8.17 6. = བདག་པོ་ཉིད ādhipatyam — སྲིད་པའི་བདག་པོ bhuvanādhipatyam a.ka.278kha/103.24; སེམས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡང་ཡིན་ཏེ cittasya cādhipatyaṃ saṃskāreṣu sū.bhā. 233ka/144; adhipatitvam — བདག་པོར་འཛིན་པ adhipatitvagrāhaḥ ma.bhā.13ka/103;

pā. adhipatiḥ 1. adhipatipratyayaḥ — རྐྱེན་ནི་བཞི་སྟེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང… བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ༎ catvāraḥ pratyayāḥ

hetupratyayaḥ… adhipatipratyayaśca bo.bhū.53kha/70; adhipaḥ — བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བདག་པོར་བཤད༎ kāraṇākhyo'dhipaḥ smṛtaḥ abhi.ko.6kha/349; dra. བདག་པོའི་རྐྱེན། 2. adhipatiphalam — ཐམས་ཅད་བདག་པོ་རྒྱུ་མཐུན་དང་། /རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འདོད༎ sarve'dhipatiniṣyandavipākaphaladā matāḥ

abhi.ko.14ka/710; dra. བདག་པོའི་འབྲས་བུ།

avya. adhi — འདི་ལ་ཀུན་གྱི་བདག་པོ་མཐའ་ཡས་གཅིག་གཅིག་ཡོད༎ astyatra sarvamadhi kaścidananta ekaḥ jā.mā.132ka/153;

u.pa. paḥ — རི་དྭགས་ཁྱུའི་བདག mṛgayūthapaḥ a.ka.257kha/30.34.

Hopkins' Translations: decisive condition; sovereignty; owner; master
Sanskrit: {MSA,MV}ādhipatya; {MSA}adhipati
get ex from rDor 'grel

= rgyal po. king. Kuijp (1986) 33. Dominance. Thondup, BM 228.

1) lord, sovereign, ruler, king. 2) master, owner, proprietor, holder, possessor 3) agent

the king

1) decisive condition; 2) lord, sovereign, ruler, king; 2) master[y]; 4) owner, proprietor; 5) principal 1

lord, master, owner, proprietor, spouse, husband, companion for life, dominance, environment, boss, proprietor, owner, guardian

lord/ master; owner; agent