Skip to main content Skip to search
nas/
ID:
T107791
  • ནས (Tibetan, Tibetan script, Original)
    • >  nas/ (Tibetan, Latin script, Transliteration-THL Extended Wylie Transliteration)
    • >  né (Tibetan, Latin script, Transcription-THL Simplified Tibetan Transcription)
Other Dictionaries

Other Dictionaries

1. bod rgya tshig mdzod chen mo

[1523] 1... .1༽ འབྲུ་རིགས་ཤིག་... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཆུ་མ་དང་རྩི་དཀར་རོ། 2༽ སྔར་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཚད་གཞི་ཞིག་གི་མིང། ... 2. ... 1༽ ཆོས་གང་ནས་གང་ཞིག་བྱུང་བ་སྟོན་བྱེད་རྣམ་དབྱེ་ལྔ་པ་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་སྒྲའི་རྐྱེན་ཞིག་... ཞིང་ཁའི་ནང་ནས་ཟ་འབྲུ་ཐོན་པ། ... ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཉི་མ་ཤར། ... 2༽ ཡུལ་དང། དུས་དང། དངོས་པོ་སོགས་མཚམས་འཛིན་ཅིང་སྡུད་པའི་དོན་སྟོན་བྱེད་རྣམ་དབྱེ་ལྔ་པའི་སྡུད་སྒྲའི་རྐྱེན་ཞིག་... གནའ་སྔ་མོ་ནས་ད་ལྟའི་བར། ... ཡ་གླིང་ནས་ལ་ཏིང་མེ་གླིང་གི་བར། ... བརྒྱ་ནས་སྟོང་བར། ... 3. མཚམས་སྦྱོར་བའི་ལྷག་བཅས་སྟོན་པའི་ཕྲད་རང་དབང་ཅན་ཞིག་... ཅོག་ཙེའི་འཁྲིས་སུ་བསྡད་ནས་ཁ་བརྡ་ལྷུག་པོར་བྱེད་པ། ...

2. Thupten Phuntsok Dictionary

(1) འབྲུ་རིགས་ཤིག མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཆུ་མ་དང་རྩི་དཀར་རོ། །སྔར་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཚད་གཞི་ཞིག་གི་མིང་། (2) ཆོས་གང་ནས་གང་ཞིག་བྱུང་བ་སྟོན་བྱེད་རྣམ་དབྱེ་ལྔ་པ་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་སྒྲའི་རྐྱེན་ཞིག ཞིང་ཁའི་ནང་ནས་ཟ་འབྲུ་ཐོན་པ། ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཉི་མ་ཤར། (3) ཡུལ་དང་། དུས་དང་། དངོས་པོ་སོགས་མཚམས་འཛིན་ཅིང་སྡུད་པའི་དོན་སྟོན་བྱེད་རྣམ་དབྱེ་ལྔ་པའི་སྡུད་སྒྲའི་རྐྱེན་ཞིག གནའ་སྔ་མོ་ནས་ད་ལྟའི་བར། ཡ་གླིང་ནས་ལ་ཏིང་མེ་གླིང་གི་བར། བརྒྱ་ནས་སྟོང་བར། (4) མཚམས་སྦྱོར་བའི་ལྷག་བཅས་སྟོན་པའི་ཕྲད་རང་དབང་ཅན་ཞིག ཅོག་ཙེའི་འཁྲིས་སུ་བསྡད་ནས་ཁ་བརྡ་ལྷུག་པོར་བྱེད་པ།

3. dag yig gsar bsgrigs

༡ མིང་ཚིག་གི་མཐར་སྦྱར་ན་མགོ་རྩོམ་སའི་གནས་སམ་འབྱུང་ཁུངས་སྟོན་པ་སྟེ། མགོ་ནས་མཇུག་བར། ལྷ་ས་ནས་རྒྱ་གར་བར། ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཉི་མ་ཤར། ས་སྟེང་ནས་རྩི་ཤིང་སྐྱེས་ལྟ་བུ།

༢ ལས་ཚིག་འདས་པའི་མཐར་སྦྱར་ན་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་སྟོན་ཏེ། ཞིང་རྨོས་ནས་ལོ་ཏོག་བཏབ། ཞིང་ཁར་སོང་ནས་ཡུར་མ་ཡུར་ལྟ་བུ།

༣ ལོ་ཏོག་ནས་ཀྱི་མིང་སྟེ། ནས་འབྲུ། ནས་ཆང་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

4. smon lam tshig mdzod chen mo

1.འབྲུ་རིགས་ཤིག མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཆུ་མ་དང་རྩི་དཀར་རོ། །

2.སྔར་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཚད་གཞི་ཞིག་གི་མིང༌།

3.ཆོས་གང་ནས་གང་ཞིག་བྱུང་བ་སྟོན་བྱེད་རྣམ་དབྱེ་ལྔ་པ་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་སྒྲའི་རྐྱེན་ཞིག

4.ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། དངོས་པོ་སོགས་མཚམས་འཛིན་ཅིང་སྡུད་པའི་དོན་སྟོན་བྱེད་རྣམ་དབྱེ་ལྔ་པའི་སྡུད་སྒྲའི་རྐྱེན་ཞིག་སྟེ།

5. མཚམས་སྦྱོར་བའི་ལྷག་བཅས་སྟོན་པའི་ཕྲད་རང་དབང་ཅན་ཞིག

5. Negi Tibetan-Sanskrit Dictionary

saṃ. 1. yavaḥ

i. śasyaviśeṣaḥ — ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ yavādiprasavānām pra.a.43ka/49; དེ་བཞིན་དུ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བས་སོ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲུའི་ཚོགས་རྣམས་ཏེ།…གསུམ་པ་ནི་མཽ་ཋ་དང་ཏྲི་པུ་ཊ་དང་ཡུངས་ནག་དང་ནས་དང་མོན་སྲན་ནོ༎ evaṃ yathāsaṃkhyaṃ dhānyādiśasyasamūham…tṛtīyam—mauṭham, tripuṭaḥ, kṛṣṇasarṣapāḥ, yavāḥ, māṣāḥ vi.pra.149kha/3.96

ii. mānabhedaḥ — ཡུངས་འབྲུ་བདུན་ལ་ནི་ནས་གཅིག་གོ༎ saptasarṣapādyavaḥ la.vi.77ka/104 2. yāvakaḥ — syād yāvakastu kulmāṣaḥ a.ko.2.9.18; yūyate pākasamaye'lpāmbhasā yujyata iti yāvakaḥ

yuñ bandhane a.vi.2.9.18; kulmāṣaḥ — ནས་ཀྱི་དར་ཐུག kulmāṣapiṇḍikā vi.va.166kha/1.55;

pratya. 1. vibhaktipratyayaḥ (འབྱུང་ཁུངས) — འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་སྐྱེ་བ asmāllokāt paraloka upapattiḥ abhi.sphu.289ka/1134; ཡུལ་གཞན་ནས་འོངས་པ anyadeśādāgamanam ta.pa.304kha/322; དེའི་ཁ་ནས་ནི་པད་མའི་དྲི་འབྱུང་ལ tasya mukhātpadmagandho vāti a.śa.64ka/56; སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ནས་གདོན་ཏོ༎ sarvasattvān saṃsāracārakānniṣkrāmayeyam śi.sa.187kha/186; མཚོ་ནས་བྱུང་ནས hradādabhyudgatya vi.va.205kha/1.79; ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གིས་ཞིང་ནས་ཞིང་དུ་འདོང་ངོ་༎ taiḥ samādhibhiḥ kṣetrātkṣetraṃ saṃkrāmanti la.a.84ka/31; ཤིང་གི་རྩེ་མོ་ནས་ལྟུང་བ vṛkṣādimūrdhabhyaḥ…pātaḥ abhi.sphu.167ka/908; ཀྱེ་སློབ་དཔོན་ཡི་གེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་བདག་ལ་གང་བསླབ āsāṃ bho upādhyāya catuṣṣaṣṭilipīnāṃ katamāṃ tvaṃ śiṣyāpayiṣyasi la.vi.66kha/88; ལྷའི་དྲང་སྲོང་ནང་ནས་གཅིག devarṣīṇāmanyatamaḥ jā.mā.174ka/201 2. ktvā–pratyayatvena prayogaḥ : (མཐོང་ནས dṛṣṭvā) — མདུན་དུ་ཀླུ་ཡི་བུ་མོ་དག། /མཐོང་ནས་འདི་དག་ཅི་ཞེས་དྲིས༎ kimetaditi papraccha dṛṣṭvā'gre nāgakanyakām

a.ka.354ka/47.32; ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱབས་མེད་མཐོང་ནས་ནི། /དེ་ནས་ཀུན་དུ་ཡི་མུག་འགྱུར༎ trāṇaśūnyā diśo dṛṣṭvā punaḥ saṃmohamāgataḥ

bo.a.5kha/2.47; (རིག་ནས viditvā) — ཕ་དེ་བདེ་བར་འདུག་པར་རིག་ནས་སུ། /བྱིས་པ་དེ་དག་ལྷགས་ནས་འདི་སྐད་སྨྲ༎ sukhasthitaṃ taṃ pitaraṃ viditvā upagamya te dāraka evamāhuḥ

sa.pu.35kha/61; (དྲན་ནས smṛtvā)— སྲས་ནི་དྲན་ནས་འདོད་དང་བཅས་པར་གྱུར༎ smṛtvā sutaṃ sotsukatāmavāpa a.ka.192ka/22.2; (བརྩིགས་ནས kārayitvā)—སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་རྟེན་བརྩིགས་ནས་བློན་པོའི་ཚོགས་དང་བཅས་པས་ཏིལ་མར་གྱིས་བསྐུས་ཏེ śarīrastūpaṃ kārayitvā amātyagaṇasahāyena tailābhiṣeko dattaḥ a.śa.243kha/223 3. lyap–pratyayatvena prayogaḥ : (ཕྱག་འཚལ་ནས namaskṛtya) — ཕྱག་འཚལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་དྲིས་སོ༎ kiṃ kariṣyatīti praśnaḥ

namaskṛtyeti ktvāvidheḥ kriyāntarāpekṣatvāt abhi.sphu.6ka/10; (བསམས་ནས saṃcintya) — དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་བསམས་ནས་ནི༎ iti saṃcintya suciram a.ka.49kha/5.31; (དབང་བྱས་ནས adhikṛtya) — དཔེ་འདི་ཉིད་དབང་བྱས་ནས་ནི། /དེ་སྐད་བཤད་མིན nodāharaṇamevaikamadhikṛtyedamucyate

pra.vā.144ka/4.121; (ཐོབ་ནས prāpya) — ཁྱོད་ཉིད་ཐོབ་ནས་ད་ལྟ་ནི། /སྐྱེ་དགུ་རྒྱལ་པོ་བཟང་ལྡན་གྱུར༎ rājanvatyaḥ prajā jātā bhavantaṃ prāpya sāmpratam

kā.ā.334kha/3.6; (བརྟགས་ནས nirūpya) — དང་པོར་འབྱོར་པ་བརྟགས་ནས་ནི། /བརྩམ་མམ་ཡང་ན་མི་བརྩམ་བྱ༎ pūrvaṃ nirūpya sāmagrīmārabhennārabheta vā

bo.a.22ka/7.47; (གཏད་ནས upanibadhya) — རྐང་པའི་མཐེ་བོ་གཅིག་ཅིག་ལ་སེམས་གཏད་ནས་རྐང་པའི་མཐེ་བོ་མྱུགས་པར་ལྟ་བ ekasmin pādāṃguṣṭhe mana upanibadhya pādāṃguṣṭhaṃ klidyamānaṃ paśyati abhi.sphu.162ka/896 4. tasil–pratyayatvena prayogaḥ : (མདུན་ནས agrataḥ) — གང་གིས་ནག་མོ་བདག་མདུན་ནས། /སྐྲ་ནས་བཟུང་སྟེ་དྲངས་གྱུར་པ༎ nigṛhya keśeṣvākṛṣṭā kṛṣṇā yenāgrato mama

kā.ā.331kha/2.279; (དང་པོ་ནས āditaḥ) — གལ་ཏེ་དང་པོ་ནས་དེའི་རྩོམ་པ་ཞིག་མེད་ན yadi tasyāditastatprārambho nāsīt abhi.sphu.158ka/886; tisal-pratyayatvena prayogaḥ :(གང་ནས kutaḥ) — ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་གང་ནས་ད་འདིར་འོངས kuto yūyamāyuṣmantaḥ etarhyāgacchatha vi.va.241ka/2.142; (དེ་ནས tataḥ) — དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་སེར་སྐྱའི་གནས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་དྲིལ་གྱི་སྒྲ་བསྒྲགས་ཏེ tato rājā śuddhodanaḥ kapilavastuni mahānagaravare ghaṇṭāghoṣaṇāṃ kārayati sma la.vi.74kha/101; (འདི་ནས itaḥ) — ནགས་ཁུང་སྟུག་པོའི་འཇིགས་པ་མང་པོ་འདི་ནས bahupratibhayādgahanāditaḥ jā.mā.144ka/167;

avya. ā — སྐྱེས་ནས་དག་པའི་དངོས་གྱུར་པ། /ཁྱོད་ལ་སྡིག་པ་ཡོད་མ་ཡིན༎ ājanmaśuddhabhāvasya na pāpaṃ vidyate tava

a.ka.197kha/83.20; dra.— དེ་བྱིས་པ་ནས་རྒན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་དགའ་བ sa bālyātprabhṛtyeva vṛddhopāsanaratiḥ jā.mā.7ka/7; ནུབ་པར་གྱུར་པ་ནས་ཤར་བའི་བར astamanā udayaṃ yāvat vi.pra.274kha/2.101; སྡུག་བསྔལ་གདགས་པ་ནས་ལམ་གདགས་པའི་བར duḥkhaprajñaptiryāvanmārgaprajñaptiḥ abhi.bhā.237kha/799.

6. Jeffrey Hopkins Dictionary

Hopkins' Translations: (1) ablative particle: from; thanU(2) barley
ནས་དང་ལས་གཉིས་འབྱུང་ཁུངས་དང་
the two -- nas and las -- are the ablative particles{Y}

... བར་: Hopkins' Translations: ranging from ... to ...
... བར་: གཟུགས་འཛིན་ཡིད་མངོན་ནས་རེག་བྱ་འཛིན་པའི་ཡིད་མངོན་གྱི་བར་ལྔ་
... བར་: there are the five ranging from those mental direct perceivers apprehending forms to mental direct perceivers apprehending tangible objects

7. Dan Martin Dictionary

'grain,' a measure equalling 1/8 of a cha chen. Jackson. barley. JD 212. SS 521.4.

8. Rangjung Yeshe Dictionary

སྔོན་མོ་ནས་ fresh barley

1) verb + nas - a gerund (ing); 2) barley; grain, 3) a measure equaling one-eight of a ཆ་ཆེན་ barley. from, from amidst. the measure of one barley grain, [the size of seven shig and a seventh of a sor tshig]. 4) from, occasionally, it is used to mark the logical subject of a clause and then is frequently rendered as by.. nas - (from) within

ཞག་བདུན་ནས་ - in seven days time

9. Ives Waldo Dictionary

1) barley [R]; 2) a measure [R]; 2) ; 1) from [what something arises showing word [R]; 3) after, having; 4) by)/[bod gzhung nas gzhunmg de ngos len ma byas]

1) barley [syn mchu ma dang rtsi dkar mgyogs nas or yang ma = drug cu nas, khra ma ripens in 60 days, che nas middling ser mo slow and best {nas la rnam pa drug - the six kinds of barley [one spun pa dad bcas pa; spun pa med pa; rnam par 'dres pa; mngar po; mdog nag pa; mdog skya ba]

1) barley; 2) a measure; 2); 1) from [what something arises showing word [R]; 3) after, having; 4) by

10. Jim Valby Dictionary

(stop letter), barley, from, since, through, barley, oat, from, gerundive clause connective, instrumental particle, by, implies temporal consequence, starting from

11. Richard Barron Dictionary

(from) within . . .

Phoneme: