[1830] བུ་དང་བུ་མོ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་མོའི་མིང། ... བཤད་ས་བུ་མོ་དང་ཕོག་ས་མནའ་མ། ... བུ་མོ་སྐྱོ་སར་ཨ་མས་མི་ཕན། ...

བུ་དང་བུ་མོ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་མོའི་མིང་། བཤད་ས་བུ་མོ་དང་ཕོག་ས་མནའ་མ། བུ་མོ་སྐྱོ་སར་ཨ་མས་མི་ཕན།

( ༡ ) བུ་ཕྲུག་མོའི་མིང་སྟེ། བུ་མོས་བུ་གོ་ཆོད། བུ་དང་བུ་མོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

( ༢ ) གཉེན་སྒྲིག་མ་བྱས་པའི་བུ་མོ་གཞོན་ནུ་མའི་མིང་།

1.བུ་ཕྲུག་མོའི་མིང་།

2.གཉེན་སྒྲིག་མ་བྱས་པའི་བུ་མོ་གཞོན་ནུ་མའི་མིང་།

saṃ. 1. putrī

i. sutā — བུ་མོ་ཐུབ་པ་རྣམས་དག་ནི། /ལོངས་སྤྱོད་ཅན་མིན་ལྕེ་གཉིས་མིན༎ bhavanti munayaḥ putri na dvijihvā na bhoginaḥ

a.ka.145ka/68.45; sutā — བུ་མོ་འདི་ནི་གྲུབ་རིགས་ཆུ་གཏེར་གྱི། /ཟླ་བ་གྲུབ་བདག་སྣ་ཚོགས་ནོར་གྱི་སྟེ༎ siddhānvayāmbhodhisudhākarasya viśvāvasoḥ siddhapateḥ suteyam

a.ka.297ka/108.53; ātmajā — མྱུར་བར་འོང་བའི་ཤུགས་བཅས་པས། /གྲུབ་བདག་བུ་མོ་ལ་སྨྲས་པ། tvarāgamanasocchvāsaḥ prāha siddhādhipātmajām

a.ka.297kha/108. 55; tanayā — འོད་ལྡན་ཟླ་བས་མཚན་མོ་ལ་བཞིན་གང་གི་བུ་མོ་ལ། /འགྲོ་གསུམ་དགའ་བས་ཡང་དག་སྦྱོར་བ་བདག་ནི་སྐལ་བ་བཟང་༎ dhanyo'smi yasya tanayā trijagatpriyeṇa saṃyujyate dyutimatā śaśinā niśeva

a.ka.300kha/108.79; duhitā — དཔེར་ན་བུད་མེད་གཅིག་ལ་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བུ་མོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་གྲག་སྟེ yathaikā strī mātā cocyate duhitā ceti abhi.bhā.240ka/807; duhitrī — སྲིང་མོའི་བུ་མོ་བུ་མོ་དང་། /སྲིང་མོ་དེ་བཞིན་སྐྱེད་བྱེད་མ༎ bhāgineyā duhitrī ca bhaginī jananī tathā

vi.pra.158ka/3.119; sūnuḥ, o nūḥ — བུ་མོ་དམན་པ་བཞིན་བཏང་ནས། /ལང་ཚོ་དག་ནི་བཟུང་བར་གྱུར༎ * sūnuḥ hīnamiva tyaktvā bālyaṃ yauvanamādade

a.ka.179kha/20.51

ii. auṣadhiviśeṣaḥ — མ་ཞེས་པ་ནི་པུ་ཏྲཾ་ཛཱ་རི་སྟེ། ཆ་གཅིག་དང་། སྲིང་མོ་ཞེས་པ་ནི་ས་ཧ་དེ་བ་སྟེ་ཆ་གསུམ་དང་། བུ་མོ་ནི་ཀར-ཨི་ཏཱཉྫ་ལི་སྟེ་ཆ་བཞི་དང་། ཚ་མོ་ནི་ཨ་ཛ་ཀ་རྞཱ་སྟེ་ཆ་ལྔ་དང་། རང་སྐྱེས་མ་ནི་མོ་ཧ་ནཱི་བ་ཊ་པ་ཏྲི་ཀཱ་སྟེ་ཆ་གཉིས་སོ་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པ་ལྔའོ༎ māteti puṭaṃjārī bhāga 1, bhaginī sahadevā bhāga 3, putrīti kṛtāñjaliḥ bhāga 4, bhāgineyā ajakarṇā bhāga 5, svajā mohanī vaṭapatrikā bhāga 2

iti caturthapañcakam vi.pra.149ka/3.96 2. bālā — བུ་མོ་འགའ་ཞིག་དག་ལ་ཡང་། /འདོད་པ་འཕེལ་བ་སྟོན་པར་བྱེད༎ kasyāñcidiha bālāyāmicchāvṛttirvibhāvyate

kā.ā.329ka/2.204; bālikā — ཅི་སླད་རིན་ཆེན་རབ་བཏང་ནས། /ལེགས་བཤད་ཙམ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟུང་། /བུ་མོ་འདི་ཡི་ཚིག་དག་ལ། /དྲང་པོ་ཁྱོད་ནི་ཡིད་ཆེས་ལྡན༎ ratnāni kasmādutsṛjya sūktamātramidaṃ tvayā

gṛhītaṃ bālikāvākye saralaḥ pratyayī bhavān

a.ka.190ka/107.21; kanyā — དེར་ནི་ཁྱིམ་བདག་སྡེ་ཞེས་པའི། /མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བུ་མོར་ནི། /གཞོན་ནུ་མ་དག་དགའ་མ་དང་། /དགའ་སྟོབས་ཞེས་པ་བྱུང་བར་གྱུར༎ tatra senābhidhānasya kanye gṛhapateḥ sute

nandā nandabalākhyā ca cāruvṛtte babhūvatuḥ

a.ka.224kha/25.4; kanyakā — འདི་དག་ལྷ་ཡི་བུ་མོ་མིན། /དྲི་ཟའི་རིགས་ལས་བྱུང་བའང་མིན༎ na devakanyakā nāpi gandharvakulasambhavā

kā.ā.333ka/2.322; dārikā — འདི་ནི་བཅོས་མའི་གཟུགས་བཞིན་སྟེ། བུ་མོ་འདིའི་བྱད་གཟུགས་ནི་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཞིག་གོ༎ kṛtyārūpamiva khalvidamatimanoharamasyā dārikāyā rūpacāturyam jā.mā.73ka/85; dhīdā — ཁྱེད་ལ་ཆུང་མ་བུ་དང་བུ་མོ་མེད༎ na putra na dhītā(?dhīdā) na ca vo'sti bhāryā śi.sa.66kha/65 3. = བུད་མེད strī — མ་བསྣོམ་བུ་མོའི་རྣ་བ་ལ། /མ་བྱས nāghrātaṃ na kṛtaṃ karṇe strībhiḥ kā.ā.327ka/2.154; nārī — བདག་ཅག་རྣམས་ནི་བུ་མོའི་ཚོགས་རྣམས་སྦྲོན་དུ་མཆི༎ hanta vrajāma vayaṃ codananārisaṅgham la.vi.70ka/93; aṅganā — ཤཱ་ཀྱའི་བུ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར༎ vṛtā śākyāṅganāgaṇaiḥ a.ka.71kha/7.12; vadhūḥ — གདོང་བཞི་གདོང་གི་པད་ཚལ་གྱི། /ངང་པའི་བུ་མོ་ཐམས་ཅད་དཀར། /དབྱངས་ཅན་མ་ནི་ཁོ་བོ་ཡི། /ཡིད་ལ་རིང་དུ་གནས་པར་མཛོད༎ caturmukhamukhāmbhojavanahaṃsavadhūrmama

mānase ramatāṃ dīrghaṃ sarvaśuklā sarasvatī

kā.ā.318kha/1.1 4. vatse, sambodhane — བུ་མོ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་མངས་བསྒྲེང་བ་མཁས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ… འདིས་བདག་ཤིན་ཏུ་ཚིམ་པར་གྱུར་ཏོ༎ vatse parituṣṭā'smi tavaitena vīṇāvijñānātiśayena nā.nā.228ka/31; hajje — བུ་མོ་ངེས་པར་དེང་རྨི་ལམ་དུ་བདག་འདི་བཞིན་ཉིད་དུ hajje adya jānāmi svapna evameva nā.nā.228ka/31;

pā. kanyā, rāśiviśeṣaḥ — ཁྱིམ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུག་དང…བུ་མོ་དང…ཐ་མ་སྟེ ṣaṭtriṃśad rāśayaḥ, tadyathā—meṣaḥ… kanyā… adhamaśceti ma.mū.105ka/14; ལྷོ་རུ་གླང་དང་ཀརྐ་ཊ་དང་བུ་མོ་དང་སྡིག་པ་དང་ཆུ་སྲིན་དང་ཉའི་ཁྱིམ་ལ་ཉི་མ་སྟེ་རྡུལ་གྱི་ཁམས་དབང་ཕྱུག་ཏུ་འགྱུར་རོ༎ dakṣiṇe vṛṣabhakarkaṭakanyāvṛścikamakaramīnarāśau arko rajodhāturīśo bhavati vi.pra.237kha/2.40.

daughter

maidens

girl, daughter

daughter, girl, dame, lass, virgin (1 of khyim bcu gnyis), maiden, daughter, young girl, female