a clan. Btsan-lha. message. Stein. = zangs ze can, dus tshod 'dzin, 'dod chags, mtsha' lu, de pho. JD 247. SS 500.6.

bird [syn: mkha' 'gro dang, mkha' bgrod, mkha' spyod, mkha' la rgyu, mkhar nyal, sgong skyes, sgro ldan, gnyis skyes, 'dab skyob, 'dab chad, 'dab ldan, 'dab ma'i shing rta can, nam mkha'i rta, 'phur 'gro, me yi mgrin, tshang skyes, yan lag drug pa, lus mgyogs, 1 of the 12 year cycle [chicken, goose, fowl]

bird

བྱ། བྱེད། བྱས། བྱོས། 
Hopkins' Translations: (1) activity; object; deed; do; action [future of byed, to do; make; perform]U(2) bird
Others' Translations: {C}work(s); to cause; bird on its wings; goose
Sanskrit: (1) {LCh,MV}kārya; {LCh,MV,C}kriyā; {C}karaṇe; {MV}karaṇīya; {MV}kṛtyaU(2) {C}pakṣin; {C}dvija; {C,MSA}śakuni
{T} change example 4: special trainee of Guhyasamaja Tantra to read intended trainee of Guhyasamaja Tantra ???

duties, bird, make, fowl, will do, should, must, SA byed pa, 1 of 12 dus tshod, future of byed, to gain access to, to apply

district; bird, fowl; at end of sentence - will, shall, should; bird, goose, fowl, hen, to castrate, to geld

(verb) + bya - that which is to be . . . ; isc. focus of . . .

[1854] ... 1༽ འདབ་ཆགས་སྤྱི། ... ཁྱིམ་བྱ། ... རྨ་བྱ། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཁའ་འགྲོ་དང། མཁའ་བགྲོད། མཁའ་སྤྱོད། མཁའ་ལ་རྒྱུ། མཁར་ཉལ། སྒོང་སྐྱེས། སྒྲོ་ལྡན། གཉིས་སྐྱེས། འདབ་སྐྱོབ། འདབ་ཆཊ། འདབ་ལྡན། འདབ་མའི་ཤིང་རྟ་ཅན། ནམ་མཁའི་རྟ། འཕུར་འགྲོ། མེ་ཡི་མགྲིན། ཚང་སྐྱེས། ཡན་ལག་དྲུག་པ། ལུས་མགྱོགས་བཅས་སོ། 2༽ ལོ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་...

(１) འདབ་ཆགས་སྤྱི། ཁྱིམ་བྱ། རྨ་བྱ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཁའ་འགྲོ་དང་། མཁའ་བགྲོད། མཁའ་སྤྱོད། མཁའ་ལ་རྒྱུ། མཁར་ཉལ། སྒོང་སྐྱེས། སྒྲོ་ལྡན། གཉིས་སྐྱེས། འདབ་སྐྱོབ། འདབ་ཆགས། འདབ་ལྡན། འདབ་མའི་ཤིང་རྟ་ཅན། ནམ་མཁའི་རྟ། འཕུར་འགྲོ། མེ་ཡི་མགྲིན། ཚང་སྐྱེས། ཡན་ལག་དྲུག་པ། ལུས་མགྱོགས་བཅས་སོ། ། (2) ལོ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག

༡ སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་ཤིང་ལུས་ལ་སྒྲོ་ཁྱབ་པར་སྐྱེས་པ། ཡན་ལག་ཕྱི་མར་བརྟེན་ནས་འགྲོ་ནུས་ཤིང་། ཡན་ལག་སྔོན་མ་གཤོག་པར་གྱུར་པའི་སྲོག་ཆགས་སྒལ་ཚིགས་ཅན་གྱི་སྤྱི་མིང་སྟེ། ཁྱིམ་བྱ། བྱ་གག བྱ་རྒོད། བྱ་ཁྲ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༢ གསང་བའམ་གསང་བའི་བརྡ་སྟེ། དམག་དོན་དགྲ་ལ་བྱ་མ་ཤོར། རོགས་དམག་གཡུལ་དུ་ཞུགས་པར་བྱ་བཏང་། བྱ་གཏོང་མཁན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༣ ལོ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་གི་བཅུ་པའི་མིང་།

༤ བྱ་བ་ཞེས་པའི་མིང་མཐའ་བསྡུས་པ།

༥ བྱས་ལ་ལྟོས།

ནི་མ་འོངས་པ་སྟེ། སློབ་སྦྱོང་བྱ། རྩོད་པ་བྱ་ལྟ་བུ།

kri. ( བྱེད ityasyā bhavi.) 1. kariṣyāmi — གནས་དེར་སྐྱབས་ཡོད་མ་ཡིན་ན། /དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་བྱ༎ tadāhaṃ kiṃ kariṣyāmi tasmin sthāne mahābhaye

bo. a.5kha/2.47 2. kuryāt — དེ་ནས་དེ་ལ་ཕན་པ་ཡི། /དབང་དུ་བྱ་བའི་ལས་བྱ་སྟེ༎ tataḥ kuryād vaśyaṃ tu tasya karma hitāya

sa.du.125ka/224; anukuryāt — གལ་ཏེ་གནས་སྟོང་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ན་དེར་ཆག་ཆག་ལ་སོགས་པ་བྱའོ༎ śūnyāvāsaṃ cet praviśet sekādyanukuryāt vi.sū.98ka/118; kurvīta — དེ་ལྟ་ན་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་བར་བྱའོ༎ tathāpi maṇḍalake kurvīran vi.sū.57kha/72; kārayet — ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆུ་ཡིས་མེ་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་པ་དང་པོར་འདིར་ནི་ལུས་ཀྱི་དབུས་སུ་སྡོམ་བརྩོན་རྣམས་ཀྱིས་བྱ atastenaiva samādhinā toyenāgnervināśaṃ prathamamiha yatiḥ kārayed dehamadhye vi.pra.32kha/4.7; bhaveyam — འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སུ་བྱའོ༎ buddho bhaveyaṃ jagato hitāya vi.pra.32ka/4.6 3. karomi — ཅི་ཞིག་བྱ་ཞིང་གང་དུ་འགྲོ། /གྲིབ་མ་དོན་གཉེར་ལམ *བཟང་བཞིན༎ kiṃ karomi kva gacchāmi chāyārthīva maroḥ pathi

a.ka.22ka/52.32; kriyate — ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ…དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། /དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་བྱ༎ taṃ sarvajñaṃ praṇamyāyaṃ kriyate tattvasaṃgrahaḥ ta.pa.258ka/987 4. sahāyakakriyā

i. (bhaviḥ) སྦྱིན་པར་བྱ dāsyāmi bo.bhū.141kha/181

ii. (vidhau) འགྲོ་བར་བྱ gacchet vi.sū.32ka/40;

saṃ. 1. pakṣī—བྱ་རྣམས་དམོད་པས་གདུངས་པ་ལ། /སྙིང་རྗེས་རབ་ཏུ་ནོན་པས་སྨྲས༎ uvāca karuṇākrāntastaptaḥ śāpena pakṣiṇām

a.ka.39kha/4.36; khagaḥ — དེ་ཡང…བྱ་ལ་ཞོན་ནས་མཚན་རེ་ཞིང། /ནམ་མཁའ་ལས་ནི་འོངས་པར་གྱུར༎ sā'pi pratiniśaṃ vyomnaḥ khagārūḍhā samāyayau

a.ka.145kha/14.77; vihaṅgamaḥ — ལྷ་གཅིག་ཡུན་རིང་ན་རྙེད་པའི། /བདག་གི་བཟའ་བ་བྱ་དེ་ཐོང་༎ deva muñca cirāvāptaṃ bhakṣyaṃ mama vihaṅgamam

a.ka.38ka/55.14; vihagaḥ — གྲོང་ཁྱེར་དཔལ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་མཛེས་པར་བྱས་པ། བྱ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟེན་པ nagaram…śrīmadudyānopaśobhitam

nānāpuṣpaphalopetaṃ nānāvihagasevitam

vi.va.217ka/1.94; śakuniḥ — འདབ་གཤོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པའི་བྱ་བཞིན་དུ། /སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཉིད༎ śakto bhavatyeva ca sattvapāke sañjātapakṣaḥ śakuniryathaiva

sū.a.148ka/29; dvijaḥ — བྱ་བཤོར་བའི་རྒྱ dvijānāṃ bandhanāya jālam śi.sa.49ka/46; patatriḥ, o trī — དཔེར་ན་རྣ་བ་འབྲུག་པར་བྱེད་པའི་བྱའི་གཤོག་པའི་སྒྲ་རྣམ་པར་ཆད་པར་དམིགས་པ yathā karṇakaṇḍūvinodanakāriṇaḥ patatripakṣasya vicchinnaḥ śabda upalabhyate ta.pa.185kha/832; བྲི་མཁན་ལས་སྐྱེས་རི་མོ་ནི། /བྱ་ལའང་དེ་བཞིན་ཅི་ལྟར་ཡིན༎ citraṃ citrakarājjātaṃ patatriṣvapi kintathā

pra.a.48ka/55; śakuntiḥ — khage…śakuntipakṣiśakuniśakuntaśakunadvijāḥ

a.ko.168kha/2.5.33; ākāśe gantuṃ śaknotīti śakuntiḥ a.vi.2.5.33 2. pakṣidyotakapūrvapadam — བྱ་ཀ་ལ་བིང་ཀ kalaviṅkaḥ a.śa.180kha/167; བྱ་ཀུ་ན་ལ kuṇālaḥ a.śa.284kha/261; བྱ་ཁྱུང tārkṣyaḥ a.ka.190ka/21.64; བྱ་སྲེག kapiñjalaḥ rā.pa.238kha/135; བྱ་ཁྭ vāyasaḥ jā.mā.88ka/101.

1.འདབ་ཆགས་སྤྱི།

2.ལོ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག

3.བྱེད་ཀྱི་མ་འོངས་པ།