[2054] ཉུང་ངུའི་ལྡོག་ཕྱོགས། ... མི་མང་ལག་མང། ... ཟས་མང་གོས་མང། ... མཐུན་རྐྱེན་མང་པོ་འཛོམས་ཡོད་པ། ... འབྲས་བུ་མང་པོ་ཐོན་པ། ...

ཉུང་ངུའི་ལྡོག་ཕྱོགས། མི་མང་ལག་མང་། ཟས་མང་གོས་མང་། མཐུན་རྐྱེན་མང་པོ་འཛོམས་ཡོད་པ། འབྲས་བུ་མང་པོ་ཐོན་པ།

ཉུང་ངུའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཏེ།

vi. bahuḥ — རྫས་མང་པོ་འདུས་པ bahudravyasamūhaḥ śi.sa.128ka/124; ཉེས་པ་མང་པོ་ལྡན་པའི་ངན་སོང་ལམ༎ apāyamārgo bahudoṣayuktaḥ a.śa.78ka/69; གྲོགས་པོ་མང bahumitraḥ ma.mū.196kha/210; སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མང་སྟེ buddhaguṇavibhāge bahavaḥ ślokāḥ sū.vyā.256ka/175; subahuḥ — རིན་པོ་ཆེ་མང་པོས་བརྒྱན་པ subahuratnakhacite la.a.60ka/6; prabhūtaḥ — སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དྲག་པོ་དག་ཉམས་སུ་བླངས་ཤིང prabhūtāni tīvrāṇi duḥkhānyabhyupagatāni bo.bhū.103kha/132; བདག་ནི་ནོར་མང་ཞིང prabhūtaṃ me dhanam jā.mā.12kha/12; pracuraḥ — ཁྱོད་ནི…ཚིག་མང་པོ། /སྨྲས་པ་དེ་དག་དགོངས་པ་ནི། /དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་འོས༎ uktaṃ tvayā vacaḥ

pracuraṃ tadabhiprāyaṃ vaktumarhasi tattvataḥ

a.ka.293ka/37.61; vipulaḥ — ནོར་མང་པོ་རྙེད་དེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ནས adhigatavipuladhanasamṛddhinā jā.mā.153kha/177; bhūriḥ — དེ་ནས་ནོར་མང་མི་བདག་གིས། /བྱིན་ནས atha dattvā bhūri dhanaṃ nṛpaḥ a.ka.301ka/39.41; ཡིད་འོང་མང་པོ་ལ་ཆགས bhūridayitāsaktasya a.ka.251ka/93.28; analpakaḥ — སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་སྐྱེད་ཕྱིར་དང་༎ duḥkhaiścānalpakaiḥ samuditatvāt abhi.sphu.154ka/878; bahulaḥ — ཏ་མ་ལ་དང་ན་ག་ཏ་མ་ལ་དང་བི་དུ་ལ་དང་ནི་ཙུ་ལ་མང་པོ་དང tamālanaktamālavidulaniculakṣupabahule jā.mā.150kha/174; ཆོས་རེ་རེ་ལ་ཡང་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་མང་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ༎ ekaikasya dharmasya rūpyarūpisanidarśanādiprabhedena bahulanirdeśāt sū.vyā.165ka/56; sambahulaḥ — བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མང་པོ sambahulaiśca bodhisattvairmahāsattvaiḥ su.vyū.196ka/254; མཛའ་སྡེ་བོ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཆང་གིས་ར་རོ་ཞིང་མྱོས་ནས sambahulāśca goṣṭhikā madyamadākṣiptāḥ a.śa.84kha/75; bhūyaḥ — དེ་སླད་ཁྱེད་གཉིས་རིན་ཆེན་ནི། /མང་པོ་བླངས་ནས་འགྲོ་བར་བྱ༎ tasmād bhavadbhyāṃ gantavyaṃ ratnānyādāya bhūyase

a.ka.321ka/40.163; anekaḥ — དེ་དག་ལ་སོགས་པ་དང་གཞན་ཡང་ལྷ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་འདུས་ཏེ etāni cānyāni cānekāni devaśatasahasrāṇi sannipatya la.vi.26kha/31; དེར་ནི་རྒྱལ་པོ་དགྲ་མང་རྣམས། /རྣམ་པར་སྐྲག་བྱེད་རལ་གྲིའི་གཉེན༎ vitrāsitānekaśatrunistriṃśabāndhavaḥ…nṛpaḥ a.ka.240kha/28.3; aughaḥ — སྐྱེ་བོ་མང་པོས janaughaiḥ jā.mā.146kha/170; sulabhaḥ — g.ཡུལ་འགྱེད་ཚེ་ན་གནོད་པ་མང་༎ yuddhe ca sulabhā vyathā bo.a.18ka/6.19; udāraḥ — ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་དབུལ་པོ་ནི…གོས་མང་པོ་དང… དག་དགོས་པར་མི་འཛིན་ཏེ kimānanda daridrasattvānāṃ …udārairvā vastraiḥ… prayojanam su.pa.35ka/14; ākulaḥ — རི་དྭགས་མང mṛgākulāni jā.mā.51ka/60; mahān — ནོར་མང mahādhanaḥ a.śa.72kha/63; སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་གནས་ཕྱིར mahāsattvārthaniśrayāt sū.a.138ka/13; དེ་ཚེ་དུས་མང་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས། /རིག་བྱེད་ཉམས་པར་གྱུར་ནས་ནི༎ (vedaḥ) tataḥ kālena mahatā tūpekṣitavināśitaḥ

ta.sa.113ka/979; anekavidhaḥ — འཇིགས་པ་མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ bhayamanekavidhaṃ ca duḥkham jā.mā.103ka/119; bahuvidhaḥ — དངོས་པོ་མཐའ་ཡས་སོ་སོར་གནས་པ་མང་པོ་རྣམས༎ bhinnāśrayān bahuvidhānamitāṃśca bhāvān jā.mā.132kha/153; vividhaḥ — གནོད་པ་མང་པོས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ན༎ viśasanairvividhaiśca sadāturaḥ jā.mā.177kha/206; མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་པོ vividhanimittavikalpaḥ la.a.128ka/74;

saṃ. 1. saṅghātaḥ — ཉི་མའི་འོད་ཟེར་མང་པོ་ལྟར dinakarakiraṇasaṅghātamiva jā.mā. 173kha/200; འཇིག་པས་ན་འཇིག་པའོ། /བསགས་པས་ན་ཚོགས་པ་སྟེ། མང་པོ་དང་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ༎ sīdatīti sat

cayaḥ kāyaḥ, saṅghātaḥ skandha ityarthaḥ abhi.bhā.229kha/772; nicayaḥ ma.vyu.5075 (77ka); kalāpaḥ — སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མང་པོ cittacaittakalāpaḥ la.a.115ka/61; kāyaḥ — སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདུའོ༎ janakāyaḥ sannipatati a.śa.200ka/185; སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་ནགས་ཚལ་དེ་ན་འཁོད་པའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པས paripālyamānastena mahāsattvena tasmin vanapradeśe sattvakāyaḥ jā.mā.210ka/245; grāmaḥ — ས་བོན་མང་པོ bījagrāmāḥ sa.pu.47ka/84; གླུའི་དབྱངས་ཥ་ཌྫ་དང …ཀཻ་ཤི་ཀ་དང་གླུའི་དབྱངས་མང་པོར་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང ṣaḍja…kaiśikagītasvaragrāmamūrchanādiyuktena la.a.56kha/1 2. gaṇaḥ — བློན་པོ་མང་པོས་བསྐོར amātyagaṇaparivṛtaḥ jā.mā.156kha/180; བུང་བ་མང་པོ་སྒྲ་འབྱིན་པ་ཞིག་ཏུ madhukaragaṇopakūjite jā.mā.12ka/12; pūgaḥ — འདུས་པའམ་ཚོགས་སམ་མང་པོ་འམ་འཁོར་གང་ཡང་རུང་སྟེ ye kecitsaṅghā vā gaṇā vā pūgā vā pariṣado vā a.śa.28ka/24; yūtham—སྤྲེའུ་མང་པོའི་བདག་པོ vānarayūthādhipatiḥ jā.mā.157kha/182; ངང་པ་མང་པོ haṃsayūtham jā.mā.118ka/137; kulam — ཉ་མང mīnakulam jā.mā.204kha/238; sārthaḥ — རི་དྭགས་མང་པོ mṛgasārthaḥ jā.mā.151ka/174; saṅghaḥ ma. vyu.5080 (77ka) 3. = མང་པོ་ཉིད bāhulyam — གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྗོད་པ་མང་པོ་ལ་སྐྱོན་མེད (?ཡོད )པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར hetutvādibāhulyasya punarvacanasya doṣatvāt vā.nyā.349ka/108; དེ་ལ་ལྕི་དང་ཡང་བ་རྣམས། /མང་དང་ཉུང་བ་ཉིད་སྤེལ་བས། /མཐོ་དམའ་ཡི་ནི་རྣམ་པ་དེ། /བརྗོད་པ་ལ་སོགས་རྣམས་ལ་བལྟ༎ tad gurūṇāṃ laghūnāṃ ca bāhulyālpatvamiśraṇaiḥ

uccāvacaprakāraṃ tad dṛśyamākhyāyikādiṣu

kā.ā.321ka/1.81; bahutvam — དེ་དག་ནི་མིང་མང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མང་པོར་མི་རྟོག་མོད་ཀྱི na caiṣāṃ nāmabahutvādbhāvabahutvaṃ vikalpyate la.a.132ka/78; bahutvatā — འབྱུང་བ་ཐ་དད་མཚན་གྱིས་གཟུགས། /ཇི་ལྟར་གཟུགས་རྣམས་མང་པོར་འགྱུར༎ bhūtairvilakṣaṇaiḥ rūpaṃ kathaṃ rūpabahutvatā

la.a.182ka/149; bahulatvam — གདུངས་པ་ན་ནི་འཛིན་ཁྲི་མང tapanyāṃ grāhabahulatvam vi.va.213kha/1.88; bhūyastvam — འཇིག་རྟེན་པས་ནི་སྒྲ་གཅིག་ལ། /སྦྱོར་བ་མང་པོ་སྙམ་དུ་སེམས༎ lokaḥ prayogabhūyastvaṃ śabdasyaikasya manyate

ta.sa.90ka/816; ākīrṇatā — མི་མཐུན་པ་དང་མང་པོ་ཡི། /སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་བཞིན་དགོངས་ཤིང་༎ dvandvānyākīrṇatā ceti doṣān guṇavadudvahan

śa.bu.114kha/113;

u.pa. śatam — སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་མདའི་འབེན་དུ་གྱུར་པ vyasanaśaraśatalakṣyabhūtam jā.mā.31ka/36;

dra.— སྐྱེ་བོ་མང་པོ་རླག་པར་བྱེད༎ janatāṃ nāśayanti la.a.179ka/143.

Hopkins' Translations: many; much
Others' Translations: {C}great; enormous; plenty of; big
Sanskrit: {C,MSA}bahu; {C}pṛthu; {C}bāhulya; {MSA}prabhūta; {MSA}bahutva; {MSA}viṣada; {MV}bahuvidha
compare: du ma, many; abundanceདབང་མང་ཉུང་གི་ཁྱད་པར་
differences in the number of empowerments{TGP 4}

all sorts of, multitude, many, much, a lot, very, manifold, numerous, continually; many, amble, plenty, abundant

a large number of

many, much, a lot, very, manifold, numerous, continually

many, a lot of, much, several, in large quantity, majority, abound, ample, considerable, enormous, great lots, multiple, numerous, umpteen

many