[2108] 1༽ མེ་ཏོག་སྤྱིའི་མིང། ... མེ་ཏོག་འདབ་མ་གཏོར་ནས་སྐུ་མགྲོན་ལ་ཕེབས་བསུ་ཞུ་བ། ... སློབ་སྦྱོང་དུས་སུ་གཡེང་བ་དེ། མེ་ཏོག་སད་ཀྱིས་ཁྱེར་དང་འདྲ། ... མེ་ཏོག་དྲི་བསུང་འཐུལ་ན། བུང་བ་ལས་ཀྱིས་འཁོར། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་པཥྠ་? དང། ཡིད་དགའོ། 2༽ གཅིན་པའི་ཝུ་བ། ... 3༽ ༼མངོན༽ བུད་མེད་ཀྱི་ཟླ་མཚན། ... 4༽ རྫོང་ཞིག་སྔར་པདྨ་བཀོད་ཅེས་ཟེར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཤར་ལྷོའི་ངོས་དང་ཡར་ཀླུངས་གཙང་པོའི་སྨད་རྒྱུད་དུ་ཡོད། ...

(1)མེ་ཏོག་སྤྱིའི་མིང་། མེ་ཏོག་འདབ་མ་གཏོར་ནས་སྐུ་མགྲོན་ལ་ཕེབས་བསུ་ཞུ་བ། སློབ་སྦྱོང་དུས་སུ་གཡེང་བ་དེ། །མེ་ཏོག་སད་ཀྱིས་ཁྱེར་དང་འདྲ། མེ་ཏོག་དྲི་བསུང་འཐུལ་ན། །བུང་བ་ལས་ཀྱིས་འཁོར། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་པཥྠ་དང་། ཡིད་དགའོ། །(2)གཅིན་པའི་ལྦུ་བ། (3) 〔མངོན〕 བུད་མེད་ཀྱི་ཟླ་མཚན། (4)རྫོང་ཞིག སྔར་པདྨ་བཀོད་ཅེས་ཟེར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཤར་ལྷོའི་ངོས་དང་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་སྨད་རྒྱུད་དུ་ཡོད།

རྩི་ཤིང་གི་འབྲས་བུ་དང་ས་བོན་ཆགས་བྱེད་ཀྱི་དབང་ བོ ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ། མེ་ཏོག་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོངས་པ་ཡིན། རྩི་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་ཡལ་རྗེས་འབྲས་བུ་ཆགས་པ་ཡིན།

རྩི་ཤིང་གི་འབྲས་བུ་དང་ས་བོན་ཆགས་བྱེད་ཀྱི་དབང་བོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ། མེ་ཏོག་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོངས་པ་ཡིན། རྩི་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་ཡལ་རྗེས་འབྲས་བུ་ཆགས་པ་ཡིན།

saṃ. 1. puṣpam — དེའི་མཐུས་ཁོ་བོ་ནི་ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱེད་དོ༎…མེ་ཏོག་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མེ་ཏོག་དང so'hamannārthibhyo'nnaṃ dadāmi…puṣpārthibhyaḥ puṣpam ga.vyū.13kha/111; གདོང་འདི་འཛུམ་པའི་མེ་ཏོག་འབར༎ smitapuṣpojjvalaṃ…idaṃ mukham

kā.ā.324kha/2.76; ལྷའི་མེ་ཏོག divyaṃ puṣpam a.śa.58ka/49; puṣpakam — ཉོ་ཚོང་དག་གི་གནས་སུ་ནི། /ངེས་པར་མེ་ཏོག་མཐོང་མ་གྱུར༎ krayavikrayavīthīṣu naivādṛśyata puṣpakam

a.ka.229ka/89.95; kusumam — ལམ་མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏོར་བ vividhakusumastabakapallavanikarapaddhatim jā.mā. 167kha/193; sumanāḥ—ཡོན་ཏན་དྲི་བཟང་སྤྲོ་བའི་མེ་ཏོག་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་གནས་པའི་ཚོགས༎ kṣaṇasthāyī vargaḥ surabhiguṇasargaḥ sumanasām

a.ka.35kha/54.14 2. mukulaḥ, o lam—ཨུ་དུམ་བ་རའི་ནགས་ཚལ་འདི། /རྒྱལ་བ་འཁྲུངས་ན་མེ་ཏོག་དཔལ། /འབྱུང་ཞིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པ་དག། /འབྱུང་ན་ཡང་ངོ་གཞན་དུ་མིན༎ jinajanmani jāyante cakravartyudbhave'pi vā

asminnudumbaravane nānyathā mukulaśriyaḥ

a.ka.181kha/80.10; mukulakaḥ, o kam—དེ་ཡིས་ཨུ་དུམ་ཝ་རའི་ཤིང་། /མེ་ཏོག་གསར་པས་ཁྱབ་པ་མཐོང་༎ vyāptānnavairmukulitaiḥ (lakaiḥ li.pā.) sa dṛṣṭvodumbaradrumān

a.ka.181kha/80.9 3. = རྒྱལ་ཟླ pauṣaḥ, pauṣamāsaḥ — མེ་ཏོག་རྒྱལ་ཟླ་ནུས་ཟླ་གཉིས༎ pauṣe taiṣasahasyau dvau a.ko.137ka/1.4.15; pauṣī yatrāsti pauṣaḥ a.vi.1.4.15 4. = ཟླ་མཚན puṣpam, ārtavam — syādrajaḥ puṣpamārtavam a. ko.171ka/2.6.21; putrākhyaphalahetubhūtatvāt puṣpam a.vi.2.6.21 5. = མེ་ཏོག་ཉིད kusumatvam — ཕལ་ཆེར་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་མེ་ཏོག་འགྱུར། /དེ་ནི་གྲགས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར༎ prāyaḥ praśaṃsākusumatvametya tatkīrtimālāvayavā bhavanti

jā.mā.167ka/193;

nā. 1. kusumaḥ

i. pratyekabuddhaḥ — འདི་ལྟ་སྟེ། སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་དང…མེ་ཏོག་དང…ནོར་ལྷ་དང་། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་རང་སངས་རྒྱས tadyathā—gandhamādanaḥ…kusumaḥ…vasuśceti

etaiścānyaiśca pratyekabuddha(–) ma. mū.99ka/9

ii. bodhisattvaḥ — བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པའི་ཡུམ་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ…མེ་ཏོག་དང jananī…yathā ca maitreyasya bodhisattvasya, tathā… kusumasya ga.vyū.267kha/347

iii. nṛpaḥ — སྡོམ་བརྩོན་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། /འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད། /དཔེར་ན་མ་ཁོལ་ཞེས་བྱ་དང་། /མེ་ཏོག་ཅེས་བྱར་རྣམ་པར་གྲགས༎ bhaviṣyanti na sandeho yatayo rājyavṛttinaḥ

tadyathā mātṛcīnā (?ceṭā)khya kusumākhyaśca viśrutaḥ

ma.mū.325ka/510 2. puṣpā, devī — སྤོས་དང་མེ་ཏོག་མར་མེ་མ། /དྲི་ཡི་ལྷ་མོ་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ༎ puṣpā dhūpā ca dīpā ca gandhā devī namo'stu te

sa.du.107kha/160; = མེ་ཏོག་མ།

puṣpadyotakapūrvapadamātram — མེ་ཏོག་ཀ་མ་ལ kamalam sa.du.96kha/120; མེ་ཏོག་ཙམ་པ་ཀ campakam ma.mū.138ka/49.

Hopkins' Translations: flower
Others' Translations: {C}full-blown flower
Sanskrit: {LCh,C,MSA}puṣpa; {LCh}kusuma; {C}phulla

rather idiosyncratically used to refer to collected grain offerings. Ramble in Karmay, New Horizons 301.

blossom

county in 21th cent Tibet.

bloom, blossom

flower, blossom, kusuma

1) flower; 2) gcin pa'i wu ba (3)) (met) woman's menses; 4) me tog rdzong [sngar padma bkod ces zer, bod rang skyong ljongs kyi shar lho'i ngos dang yar klungs gtsang po'i smad rgyud du yod]

flower

1) flower; 2) gcin pa'i wu ba; 3) woman's menses; 4) me tog rdzong)/*, kusuma

flower, blossom, menstruation, any flower