[2265] ... 1༽ དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་སྦྱར་ནས་སྟོན་པའི་སྒྲ། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། ... ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་བའི་གྲོགས་པོ་དེ། ཤ་ཚ་སྙིང་ནས་གཅེས་པའི་རྟགས། ... ཚིག་གསུམ་ཤོད་ལོང་མེད་པར་ལྕེ་བྲེགས། གོམ་གསུམ་སྤོ་ལོང་མེད་པར་ཉྭ་བཏོན། ... 2༽ མིང་གང་ཞིག་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེ་གང་རུང་དང་ལྡན་པས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ཚིག་ཡིན། ... ཚིག་... ཀ་བ་ཟུར་བརྒྱད། ... རིའི་རྩེ། ... གཟུགས་ལ་ལྟ། ... 3༽ ཚི་གུའི་བསྡུས་ཚིག་... ཚི་གུ་... ཁམ་ཚིག་... ཁམ་ཚིག་བཅག་ནས་ནང་སྙིང་ཟ་བ། ...

(1)དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་སྦྱར་ནས་སྟོན་པའི་སྒྲ སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་བའི་གྲོགས་པོ་དེ། ཤ་ཚ་སྙིང་ནས་གཅེས་པའི་རྟགས། ཚིག་གསུམ་ཤོད་ལོང་མེད་པར་ལྕེ་བྲེགས། གོམ་གསུམ་སྤོ་ལོང་མེད་པར་ཞྭ་བཏོན།(2)མིང་གང་ཞིག་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེ་གང་རུང་དང་ལྡན་པས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ཚིག་ཡིན། ཀ་བ་ཟུར་བརྒྱད། རིའི་རྩེ། (3)ཚི་གུའི་བསྡུས་ཚིག ཚི་གུ ཁལ་ཚིག ཁམ་ཚིག་བཅག་ནས་ནང་སྙིང་ཟ་བ།

༡ བཤད་པའི་སྐད་ཆའི་མིང་སྟེ། ཕོ་རབ་ཚིག་ཐོག འཕར་བ་རྗེས་ཐོག ཁ་ཐོག་གི་ཚིག་དོན་ཐོག་ལ་འཇོག་དགོས། ཁ་ཡག་ཚིག་བཟང་མ་བཤད་ལྟ་བུ།

༢ ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་ཏེ། མིང་ཚིག ཚིག་མཛོད། ཚིག་གཏེར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༣ འཚིག་ གི ་འདས་པ།

ནི་འདས་པ་སྟེ། ཤིང་མེར་ཚིག་ནས་ཐལ་བར་གྱུར། ཤོག་ཧྲུལ་མེར་ཚིག་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་ཚིག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་སྦྱར་ནས་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ། དཔེར་ན་ལྷས་སྦྱིན་གོས་སྔོན་ཅན་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ།

1.དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་སྦྱར་ནས་སྟོན་པའི་སྒྲ།

2.མིང་གང་ཞིག་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེ་གང་རུང་དང་ལྡན་པས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ཚིག་ཡིན།

3.ཚི་གུའི་བསྡུས་ཚིག

4.བཤད་པའི་སྐད་ཆའི་མིང་།

5.འཚིག་པའི་འདས་པ།

saṃ. 1. vacaḥ — དེ་སོགས་མི་བདག་བཙུན་མོའི་ཚིག། /དཀར་བའི་ཆོས་ནི་ཐོས་གྱུར་ནས༎ ityādi dharmadhavalaṃ śrutvā nṛpavadhūvacaḥ

a.ka.21kha/3.22; རིམ་དང་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་ཡིས། /ཚིག་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་ཡོད་མིན༎ yugapatkramavṛttibhyāṃ nānyo'sti vacasāṃ vidhiḥ

ta.sa.64ka/602; vāk — དགའ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གིས་བལྟ། /ཚིག་གི་བདུད་རྩི་འཐུང་བ་བཞིན༎ prītyarpitābhyāṃ cakṣurbhyāṃ vāṅmadhvāsvādayanniva

jā.mā.196kha/228; uktiḥ — ཡིད་མི་ཆེས་པས་བྱས་པའི་ཚིག་གིས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར anāptāpraṇītoktijanyatvād ta.pa.214kha/900; vacanam — ཚད་མར་རུང་བའི་ཟླ་གྲོགས་ནི་གང་དག་གི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་གས་མི་གཅོད་པའོ༎ prāmāṇikāḥ sahāyakāḥ yeṣāṃ vacanaṃ vādiprativādinau na saṃśayataḥ abhi.sa.bhā.112kha/151; ཡང་ན་ཚིག་དེ་ནི་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཡོད་དོ༎ athavā apauruṣeyameva tadvacanam pra.a.14kha/16; pravacanam — ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་པ་ནི་ནིའི་ཚིག་ལ་ཁ་བསྐང་བར་བྱེད་པ yathā pṛthagjanasya pāṇineḥ pravacane upasaṃkhyānaṃ kriyate abhi.sphu.208ka/980; vākyam — གང་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པ་མ་ཡིན་པས་བྱས་པའི་ཚིག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་པ yo'nāptapraṇītavākyajanitaḥ pratyayaḥ ta.pa.165ka/785; རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག vaidikaṃ vākyam ta.pa.215ka/900; gīḥ — ངེད་ཅག་ལྟ་བུ་རྫུན་གྱི་ཚིག་མི་སྨྲ༎ nāsmadvidhā hi vitathāṃ giramudgiranti jā.mā.190kha/222; དེ་ནས་བློན་པོའི་ཚིག་གིས་ནི། /བྱིས་པ་སྐྱེས་ཚེ་གསོད་པ་ལ། /དེ་ཡི་ཕོ་བྲང་སྲུང་འོས་པ། /མཚོན་གྱི་སྦྱོར་ལྡན་རྒྱལ་པོས་བསྐོས༎ atha mantrigirā rājā janmakṣaṇavadhe śiśoḥ

tadantaḥpurarakṣārhānādideśodyatāyudhān

a.ka.126kha/66.13; bhāratī — མངོན་པར་ཆགས་ལྡན་སེམས་ལ་ནི། /སྐབས་དེ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པས་ན། /གང་ལ་འགལ་བའི་དོན་ཅན་གྱི། /ཚིག་ཀྱང་མངོན་པར་འདོད་པར་འགྱུར༎ asti kācidavasthā sā sābhiṣaṅgasya cetasaḥ

yasyāṃ bhavedabhimatā viruddhārthā'pi bhāratī

kā.ā.339kha/3.133; vāṇī — ཚིག། /མ་གཤེགས་ཞེས་པ་ཁ་ནས་ནི། /བྱུང་བར་གྱུར་ལ་བདག་ཅི་བྱེད༎ nirgacchati mukhādvāṇī mā gā iti karomi kim

kā.ā.327ka/2.146; vyāhāraḥ — གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཙམ་གྱི་ནུས་པ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ༎ nāpi hetorasiddhatā, vyāhārasāmarthyamātrasya hetutvena vivakṣitatvāt ta.pa.305ka/1069; vādaḥ — གང་ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཚིག་སྨྲ་བས yadebhiḥ kāśyapasya samyaksaṃbuddhasya śrāvakāḥ pretavādena samudācaritāḥ vi.va.153kha/1.42; kathā — གྲུབ་པའི་མཐའ་ཁས་བླངས་ནས་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚིག་ཞར་ལ་འོངས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མེད་པ་སྟེ siddhāntamabhyupetyāniyamāt kathāprasaṅgo'pasiddhāntaḥ vā.nyā.354ka/125; akṣaram — འདུལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དེ་དག་ལ་ངོ་བཟློག་ཕོད་པའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་མ་སྨྲས་པར vinayānuvṛttyā cainān pratyākhyānarūkṣākṣaramanuktvā jā.mā.61ka/70

2. padam — རྒྱུ་མ་སྤྲིན་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་དབྱེ་མེད་པའི་ཚིག་གོ༎ antrameghāḥ

antra iti avibhaktikaṃ padam vi.pra.234ka/2.34; ཚིག་ངག་ཡི་གེའི་རིམ་པ་ཡིས༎ padavākyākṣarakramam ta.sa.97kha/868; ཚིག་དང་ངག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ། /ཡི་གེ་ཁོ་ན་དེ་ལྟར་བཤད༎ padavākyasamūhākhyā varṇā eva tathoditāḥ

ta.sa.101kha/895; མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ནི། /མིང་དང་ངག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས། /སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་གཟུང་ངོ་༎ nāmakāyādayaḥ saṃjñāvākyākṣarasamuktayaḥ

ādigrahaṇena padavyañjanakāyagrahaṇam

abhi.bhā.84ka/270

3. pāṭhaḥ — ཚིག་དེ་འཕངས་པའི་ཕྱིར་འདི་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་པས་དེ་འདོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི tatpāṭhākṣepeṇāyamupatiṣṭhate tatpāṭhināṃ pāṭhaḥ abhi.sphu.241ka/1040; ཉིན་ཞག་སོ་སོའི་དུས་སུ་རྩ་ནི་ཟུང་དག་ངེས་པར་འཇོམས་ཞེས་པ་ནི་ལུང་གི་ཚིག་སྟེ pratidinasamaye nāḍīyugmaṃ nihantītyāgamapāṭhaḥ vi.pra.262ka/2.71; granthaḥ — རྟོག་གེ་ངན་པར་ཞུགས་པ་ཁྱེད་ཅག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཚིག་དང་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དཀྲུགས་སོ༎ kutarkāpannairbhavadbhirbhagavataḥ śāsanaṃ granthataścārthataśca ākulaṃ kṛtam abhi.sphu.311kha/1187

4. = སྐད gīḥ, bhāṣā — བ་ལང་རྫི་ལ་སོགས་པའི་ཚིག། /སྙན་ངག་ལ་ཟུར་ཆག་ཅེས་གནས༎ ābhīrādigiraḥ kāvyeṣvapabhraṃśa iti sthitiḥ

kā.ā.319kha/1.36

vi. vācakaḥ — ཚིག་རྣམས་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། /བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དག་ཀྱང་ངོ་༎ (?) vācakānāṃ yathā naivaṃvācyavācakayormithaḥ

ta.sa.36ka/377

pā. vāk, karmendriyaviśeṣaḥ mi.ko.100kha

= ཚིག་པ།

Hopkins' Translations: word; phrase
Others' Translations: {C}verse; foot; trace; track; verbal expression; the Buddha's word; language; speaking; speech; teachings; utterance; voice; burns; burns away; will be consumed; as if all aflame; burned up
Sanskrit: {LCh,C,MSA}pada; {LCh,C,MSA}vacana; {LCh,C,MSA}vāc; {C,MSA}vākya; {MSA}vacas; {MSA}grantha; {C}-girā; {C}dahati; {C}dahyati; {C}dagdha

burn; literal; word, talk, expression, sentence, line, saying, grammar, speech, phrase, term, name, utterance

1) word; 2) [p 'tshig],, burned, raged

word, talk, expression, sentence, line, saying, grammar, speech, phrase, term, name, utterance

inflection, words (inflected nouns and verbs), verbal phrase, remark, speech, wording, literal significance

word; label