Skip to main content Skip to search
zla ba/
ID:
T174530
  • ཟླ་བ (Tibetan, Tibetan script, Original)
    • >  zla ba/ (Tibetan, Latin script, Transliteration-THL Extended Wylie Transliteration)
    • >  dawa (Tibetan, Latin script, Transcription-THL Simplified Tibetan Transcription)
Other Dictionaries

Other Dictionaries

1. bod rgya tshig mdzod chen mo

[2478] ... 1༽ སྐར་ཁྱིམ་དུ་རྒྱུ་བའི་གཟའ་ཟླ་བའི་གོ་ལ་སྟེ་ནམ་མཁའི་རི་བོང་ཅན། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཀུ་མུད་གཉེན་དང། ག་བུར་དབང། རྒྱ་མཚོ་སྐྱེས། རྒྱ་མཚོ་དགའ། རྒྱ་མཚོའི་མར་གསར། རྒྱུ་སྐར་བདག་པོ། རྒྱུ་སྐར་གཙོ། བཅུ་དྲུག་ཆ། ཆ་གཏེར། ཆགས་སྐྱེད། ཆུ་ལས་སྐྱེས། གཉིས་སྐྱེས་རྒྱལ་པོ། སྟེང་འཕུར། ཐོས་ལྡན་དབང། བདུད་རྩི་སྤྲོ། བདུད་རྩིའི་འབྱུང་གནས། བདུད་རྩིའི་འོད་ཅན། བདུད་རྩིའི་འོད། བདུད་རྩིས་མཚན། བདེ་འབྱུང་གཙུག་རྒྱན། ནམ་མཁའི་རྣ་བ། པད་མའི་དགྲ། མུན་འཇོམས། དབང་ཕྱུག་གཙུག་རྒྱན། ཚེས་བདག་མཚན་མོའི་བདག་པོ། མཚན་མོའི་ནོར་བུ། མཚན་མོར་བྱེད། འོད་དཀར་ཅན། རི་དྭགས་མཚན་མ། རི་བོང་ཅན། རི་བོང་འཛིན། ཤར་གྱི་ཐིག་ལེ། བསིལ་བྱེད། བསིལ་སྦྱིན་མཁན། བསིལ་ཟེར་ཅན་བཅས་སོ། 2༽ དུས་ཀྱི་ཟླ་བ། སྤྱིར་ཟླ་བའི་དཀར་ཆ་དང་དམར་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་བཅོ་ལྔ་རེ་སྟེ་ཞག་སུམ་ཅུར་ལོངས་ཚེ་ཟླ་བའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དེ་ཚེས་ཟླ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་ཉིན་ཟླ་དང་ཁྱིམ་ཟླ་ཞེས་པའང་ཡོད། ... ཟླ་བ་ངོ་རེ་བཞིན། ... ཟླ་ཐོག་ལོ་བཞག་ལོ་ཁར་ཟླ་མཐུད། ... 3༽ རེས་གཟའ་བདུན་གྱི་གཉིས་པ། ... 4༽ ༼མངོན༽ 1། ཟླ་བ་གཅིག་ལས་མེད་པས་གྲངས་གཅིག་མཚོན། ... ཁུ་བ། ...

2. Thupten Phuntsok Dictionary

(1)སྐར་ཁྱིམ་དུ་རྒྱུ་བའི་གཟའ་ཟླ་བའི་གོ་ལ་སྟེ་ནམ་མཁའི་རི་བོང་ཅན། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཀུ་མུད་གཉེན་དང་། ག་བུར་དབང་། རྒྱ་མཚོ་སྐྱེས། རྒྱ་མཚོ་དགའ། རྒྱ་མཚོའི་མར་གསར། ཆུ་སྐར་བདག་པོ། རྒྱ་སྐར་གཙོ། བཅུ་དྲུག་ཆ། ཆ་གཏེར། ཆགས་སྐྱེད། ཆུ་ལས་སྐྱེས། གཉིས་སྐྱེས་རྒྱལ་པོ། སྟེང་འཕུར། ཐོས་ལྡན་དབང་། བདུད་རྩི་སྤྲོ། བདུད་རྩིའི་འབྱུང་གནས། བདུད་རྩིའི་འོད་ཅན། བདུད་རྩིའི་འོད། བདུད་རྩིས་མཚན། བདེ་འབྱུང་གཙུག་རྒྱན། ནམ་མཁའི་རྣ་བ། པད་མའི་དགྲ། མུན་འཇོམས། དབང་ཕྱུག་གཙུག་རྒྱན། ཚེས་བདག མཚན་མོའི་བདག་པོ། མཚན་མོའི་ནོར་བུ། མཚན་མོར་བྱེད། འོད་དཀར་ཅན། རི་དྭགས་མཚན་མ། རི་བོང་ཅན། རི་བོང་འཛིན། ཤར་གྱི་ཐིག་ལེ། བསིལ་བྱེད། བསིལ་སྦྱིན་མཁན། བསིལ་ཟེར་ཅན་བཅས་སོ། །(2)དུས་ཀྱི་ཟླ་བ། སྤྱིར་ཟླ་བའི་དཀར་ཆ་དང་དམར་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་བཅོ་ལྔ་རེ་སྟེ་ཞག་སུམ་ཅུར་ལོངས་ཚེ་ཟླ་བའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དེ་ཚེས་ཟླ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་ཉིན་ཟླ་དང་ཁྱིམ་ཟླ་ཞེས་པའང་ཡོད། ཟླ་བ་ངོ་རེ་བཞིན། ཟླ་ཐོག་ལོ་བཞག ལོ་ཁར་ཟླ་མཐུད། (3)རེས་གཟའ་བདུན་གྱི་གཉིས་པ། (4) 〔མངོན〕༡ ཟླ་བ་གཅིག་ལས་མེད་པས་གྲངས་གཅིག་མཚོན། ༢ ཁུ་བ། (5) (སྒྲ་གཉིས་ལྡན་ཅན) འདི་ལ་ཚེས་པ་བཅོ་ལྔའི་ཟླ་བ། [ddawa]ཞེས་ཀློག་པ་དང་། ཡང་། ཚེས་པ་བཅོ་ལྔའི་ཟླ་བ་ལ[dzawa] (རྫ་བ) ཞེས་པའི་སྒྲ་གདངས་དང་འདག་བར་ཀློག་སྲོལ་ཡོད། ཟླ་བ་དང་པོ། ཟླ་བ་གཉིས་པ་ཞེས་པ་ལ། ཁམས་ཕྱོགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡུལ་སྐད་ཕལ་མོ་ཆེར་[dzawa]ཞེས་བཀླགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རྫ་བ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དང་འདྲ་པོར་ཡོད་པ་རེད།

3. dag yig gsar bsgrigs

༡ སའི་གོ་ལའི་སྲུང་སྐར་ཡིན་ལ། ཟླ་བའི་འོད་ནི་ཉི་མའི་རང་སྟེང་དུ་ཕོག་ པ་ ལས་སླར་འཕྲོས་པ་ཡིན།

༢ ལོ་གཅིག་ཆ་བཅུ་གཉིས་སུ་བགོས་པའི་ཆ་གཅིག་གི་མིང་སྟེ། ས་ག་ཟླ་བ། ཟླ་བ་གསུམ་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༣ ཚིག་བསྡུས་ན་ཟླ་ཞེས་འབྲི་སྟེ། ཟླ་སྟོད། ཟླ་དཀྱིལ། ཟླ་སྨད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ།

4. smon lam tshig mdzod chen mo

1 སྐར་ཁྱིམ་དུ་རྒྱུ་བའི་གཟའ་ཟླ་བའི་གོ་ལ་སྟེ་ནམ་མཁའི་རི་བོང་ཅན། སའི་གོ་ལའི་སྲུང་སྐར་ཡིན་ལ། ཟླ་བའི་འོད་ནི་ཉི་མའི་འོད་རང་སྟེང་དུ་ཕོག་པ་ལས་སླར་འཕྲོས་པ་ཡིན། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཀུ་མུད་གཉེན་དང༌། ག་བུར་དབང༌། རྒྱ་མཚོ་སྐྱེས། རྒྱ་མཚོ་དགའ། རྒྱ་མཚོའི་མར་གསར། རྒྱུ་སྐར་བདག་པོ། རྒྱུ་སྐར་གཙོ། བཅུ་དྲུག་ཆ། ཆ་གཏེར། ཆགས་སྐྱེད། ཆུ་ལས་སྐྱེས། གཉིས་སྐྱེས་རྒྱལ་པོ། སྟེང་འཕུར། ཐོས་ལྡན་དབང༌། བདུད་རྩི་སྤྲོ། བདུད་རྩིའི་འབྱུང་གནས། བདུད་རྩིའི་འོད་ཅན། བདུད་རྩིའི་འོད། བདུད་རྩིས་མཚན། བདེ་འབྱུང་གཙུག་རྒྱན། ནམ་མཁའི་རྣ་བ། པད་མའི་དགྲ། མུན་འཇོམས། དབང་ཕྱུག་གཙུག་རྒྱན། ཚེས་བདག་མཚན་མོའི་བདག་པོ། མཚན་མོའི་ནོར་བུ། མཚན་མོར་བྱེད། འོད་དཀར་ཅན། རི་དྭགས་མཚན་མ། རི་བོང་ཅན། རི་བོང་འཛིན། ཤར་གྱི་ཐིག་ལེ། བསིལ་བྱེད། བསིལ་སྦྱིན་མཁན། བསིལ་ཟེར་ཅན་བཅས་སོ། 2 དུས་ཀྱི་ཟླ་བ། སྤྱིར་ཟླ་བའི་དཀར་ཆ་དང་དམར་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་བཅོ་ལྔ་རེ་སྟེ་ཞག་སུམ་ཅུར་ལོངས་ཚེ་ཟླ་བའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དེ་ཚེས་ཟླ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་ཉིན་ཟླ་དང་ཁྱིམ་ཟླ་ཞེས་པའང་ཡོད། ཟླ་བ་ངོ་རེ་བཞིན། ཟླ་ཐོག་ལོ་བཞག་ལོ་ཁར་ཟླ་མཐུད། 3 རེས་གཟའ་བདུན་གྱི་གཉིས་པ། 4 མངོན 1)ཟླ་བ་གཅིག་ལས་མེད་པས་གྲངས་གཅིག་མཚོན། ཁུ་བ།

5. Negi Tibetan-Sanskrit Dictionary

nā. 1. candraḥ

i. grahaḥ/devaputraḥ — ཟླ་བ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ candra iva nakṣatragaṇaparivṛtaḥ a.śa.57kha/49; ཟླ་བ་བདེ་འབྱུང་གཙུག་གིས་འཛིན༎ candraḥ śambhuśirodhṛtaḥ kā.ā.323ka/2.31; ཟླ་བ་པད་མ་དག་གི་ནི། /མཛེས་པ་ལས་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་གདོང་༎ candrāravindayoḥ kāntimatikramya mukhaṃ tava

kā.ā.323ka/2.37; འོན་ཏེ་ལྷའི་བུ་ཟླ་བའམ། འོན་ཏེ་འོད་ཟེར་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་ཉི་མའམ uta candro devaputraḥ

uta sūryaḥ sahasraraśmiḥ la.vi.69ka/91; ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་འཁོར་ལྷའི་བུ་ཉི་ཁྲི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷའི་བུ་ཟླ་བ་དང་ལྷའི་བུ་ཉི་མ་དང … ཐབས་ཅིག śakreṇa ca devānāmindreṇa sārdhaṃ viṃśatidevaputrasahasraparivāreṇa

tadyathā — candreṇa ca devaputreṇa, sūryeṇa ca devaputreṇa sa. pu.3ka/2; candramāḥ — རྒྱལ་པོ་མཛེས་པས་ཟླ་བ་དང་། /གཟི་བྱིན་གྱིས་ནི་ཉི་མ་དང་། /བརྟན་པས་རྒྱ་མཚོའི་རྗེས་སུ་བྱེད༎ kāntyā candramasaṃ dhāmnā sūryaṃ dhairyeṇa cārṇavam

rājannanukaroṣi kā.ā.323kha/2.50; śaśī — ཁྱོད་གདོང་རི་དྭགས་མིག་གིས་མཚན། /ཟླ་བ་རི་དྭགས་ཉིད་ཀྱིས་མཚན༎ mṛgekṣaṇāṅkaṃ te vaktraṃ mṛgeṇaivāṅkitaḥ śaśī

kā.ā.323ka/2.35; ཟླ་བ་སྐར་མའི་ཚོགས་ནང་འདུག་འདྲ་ཞིང་༎ śaśīva nakṣatragaṇānucīrṇaḥ la.vi.69kha/92; niśākaraḥ — ཟླ་བ་སྒྲ་གཅན་གྱིས་ཟིན་ཚེ། … /གྲགས་འཛིན་མ་ལ་སྲས་མཛེས་བཙས༎ sutam

kāntaṃ yaśodharā'sūta rāhugraste niśākare

a.ka.231ka/25.72; somaḥ — འདི་ལྟ་སྟེ།ཉི མ་དང་ཟླ་བ་དང … གཟུགས་ངན་ཏེ། གཟའ་ཆེན་པོ་དེ་དག tadyathā—āditya soma… virūpaśceti

ityete mahāgrahāḥ ma.mū.104kha/13; ཟླ་བ་ཉི་མ་རླུང་ས་མཁའ། /སྦྱིན་སྲེག་བྱེད་དང་མེ་དང་ཆུ། /ཞེས་པའི་གཟུགས་རྣམས་རབ་འདས་ནས། /ལྷ་ཁྱོད་ལྟ་བར་ངེད་ཀྱིས་ཅི༎ somaḥ sūryo marudbhūmirvyoma hotā'nalo jalam

iti rūpāṇyatikramya tvāṃ draṣṭuṃ deva ke vayam

kā.ā.331ka/2.275; induḥ — ཉི་མ་ནུབ་གྱུར་ཟླ་བ་མཛེས། /འདབ་ཆགས་རྣམས་ནི་གནས་སུ་སོང་༎ gato'stamarko bhātīnduryānti vāsāya pakṣiṇaḥ

kā.ā.330ka/2.241; uḍupaḥ —

ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་བློ་བདག་ཉིད། /ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ཡང་། /སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་འདི། /སྔོན་པོའི་བློས་ཀྱང་རིག་པ་ཡིན༎ yathā nīladhiyaḥ svātmā dvitīyo vā yathoḍupaḥ

nīladhīvedanaṃ cedaṃ nīlākārasya vedanam

ta.sa.74ka/691; śaśāṅkaḥ — ཞེས་གསན་ཚུལ་ཁྲིམས་གཏེར་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། /ཟླ་བའི་ཆ་བཞིན་རོལ་པའི་འཛུམ་དག་གིས༎ śrutveti taṃ śīlanidhirbabhāṣe śaśāṅkalekhālalitasmitena

a.ka.195kha/22.33; śaśabhṛt — གལ་ཏེ་ཀླུ་ཡི་བུ་མོ་ཡིན་ནའང་འདིའི་གདོང་ཡོད་ཚེ་ས་འོག་ཟླ་བས་སྟོང་མ་ཡིན༎ nāgī cenna rasātalaṃ śaśabhṛtā śūnyaṃ mukhe'syāḥ sati nā.nā.228ka/29; śaśadharaḥ — དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཕང་བར་ཐབས་ནི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། པདྨ་དང་ཟླ་བ་ལ་ཟུར་གྱི་ཆར་ཕྱོགས་བྲལ་རྣམས་སུའོ༎ ataḥ prajñotsaṅge hyupāyo'nunāyakaḥ śaśadharakamale koṇabhāge vidikṣu vi.pra.39ka/4.21; sudhāṃśuḥ — གྲུབ་རིགས་རྒྱ་མཚོའི་ཟླ་བའི་རི་མོ་བཞིན། /མཛེས་པའི་རང་བཞིན་བུ་མོ་བདག་གིས་མཐོང་༎ dṛṣṭā mayā kāntimayīva kanyā siddhānvayāmbhodhisudhāṃśulekhā

a.ka.298kha/108.67; śītāṃśuḥ — ཟླ་བ་བཏང་ཏེ་ཟླ་འོད་རྣམས། /གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་མི་རིགས་ཀྱི༎ vyatītya na hi śītāṃśuṃ candrikā sthātumarhati

jā.mā.59kha/69; vidhuḥ — གདུང་བ་འཕྲོག་བྱེད་ཟླ་བ་དང་ནི་མི་བཟད་མུན་པ་ཉམས་བྱེད་ཉི་མ་དང་༎ santāpaṃ harato vidhoḥ kṣapayatastīvraṃ tamo bhāsvataḥ a.ka.55ka/59.49; uḍurāṭ — ནམ་མཁའ་དྭངས་པའི་ནང་ན་རྣམ་མཛེས་པ། /ལྷ་མིན་རྒྱལ་པོས་ཟླ་བ་བཏང་བ་བཞིན༎ virocamānaṃ nabhasi prasanne daityendranirmuktamivoḍurājam

jā.mā.123ka/142; niśīthinīnāthaḥ — ཟླ་གཉིས་རྣམ་ཅན་མིག་སོགས་ཤེས། /དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མཐོང་༎ vinā'pi vā''lambanena cakṣurādivedane niśīthinīnāthadvayākāramupajāyamānamīkṣyate pra.a.163ka/177

ii. buddhaḥ — དགེ་སློང་དག་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ … ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་༎ bhūtapūrvaṃ bhikṣavo'tīte'dhvani candro nāma…loka udapādi tathāgataḥ a.śa.42kha/37

iii. rājakumāraḥ — ལུས་འཕགས་ཀྱི་ནི་མི་ཐི་ལར། /ས་བདག་མེ་ཏོག་ལྷ་ལ་ནི། /ཉི་མ་ཟླ་བ་ཞེས་པ་ཡི། /བསོད་ནམས་ངང་ཚུལ་བུ་གཉིས་བྱུང་༎ mithilāyāṃ videheṣu puṣpadevasya bhūpateḥ

sūryacandrābhidhau putrau puṇyaśīlau babhūvatuḥ

a.ka.196kha/83.9

iv. nṛpaḥ — རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་ལ་སྤྲིངས་པའི་སྤྲིང་ཡིག candrarājalekhaḥ ka.ta.4189

v. brāhmaṇaputraḥ — དེའི་ཚེ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་བྲམ་ཟེ་ཞིང་པ་ཞིག་འདུག་པ … བུ་བྱུང་སྟེ … ཁྱེའུ་དེའི་མིང་ཟླ་བ་ཞེས་བཏགས་སོ༎ śrāvastyāmanyatamaḥ karṣako brāhmaṇaḥ…dārako jātaḥ…bhavatu asya dārakasya candra iti nāma a.śa.141kha/131

vi. dvīpaḥ — གླིང་ནི་ཟླ་བ་འོད་དཀར་དག་དང་རབ་མཆོག་ཀུ་ཤ་དང་ནི་མིའམ་ཅི་དང … ལོངས་སྤྱོད་སར་སྟེ dvīpaṃ candraṃ sitābhaṃ varaparamakuśaṃ kinnaraṃ bhogabhūmau vi.pra.169kha/1.16 2. somaḥ, pratyekabuddhaḥ — འདི་ལྟ་སྟེ། སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་དང … ཟླ་བ་དང … ནོར་ལྷ་དང་། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་རང་སངས་རྒྱས tadyathā—gandhamādanaḥ… somaḥ… vasuśceti

etaiścānyaiśca pratyekabuddha(–) ma.mū.99ka/9 3. somā, dārikā/bhikṣuṇī — མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་བྲམ་ཟེ … བུ་མོ … ཞིག་བཙས་སོ … བུ་མོ་འདིའི་མིང་ཟླ་བ་ཞེས་གདགས་སོ༎ śrāvastyāmanyatamo brāhmaṇaḥ…dārikā jātā…bhavatu dārikāyāḥ someti nāma a.śa.198ka/183; ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་སློང་མ་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་དང་ཐོས་པ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་མ་ཟླ་བ་འདི་ཡིན་ནོ༎ eṣā agrā me bhikṣavo bhikṣuṇīnāṃ mama śrāvikāṇāṃ bahuśrutānāṃ śrutadharīṇāṃ yaduta somā bhikṣuṇī a.śa.199ka/184;

saṃ. 1. māsaḥ, o sam — ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་ལ་ཟླ་བ་ཞེས། /རྩིས་ཤེས་འཇིགས་པ་མེད་པས་བསྟན༎ dvipakṣaṃ māsamityāhurgaṇitajñā viśāradāḥ

ma.mū.201kha/218; ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་དག་ཉིད་དེ། /དེས་ན་ཟླ་བར་རབ་ཏུ་བསྟན༎ triṃśatiścaiva divasāni ato māsa prakīrtitaḥ

ma.mū.198kha/213; ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཞག་མི་ཐུབ་དང་བཅས་པ་ལ་ལོ་གཅིག་གོ༎ ityete dvādaśa māsā saṃvatsaraḥ sārdhamūnarātraiḥ abhi.bhā.155kha/537; ཟླ་བ་གཅིག་ཏུ་གསང་ལ་སྤྱད༎ཇི སྲིད་ཕྱག་རྒྱ་མ་རྙེད་བར༎ māsamekaṃ cared guptaṃ yāvanmudrā na labhyate

he.ta.14kha/46 2. somaḥ

i. vārabhedaḥ — གཟའ་ནི་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་མིག་དམར་དང་གཟའ་ལག་དང་ཕུར་བུ་དང་པ་བསངས་དང་སྤེན་པ་བདུན་ནོ༎ vārāḥ—ādityasomamaṅgalabudhabṛhaspatiśukraśanayaḥ sapta vi.pra.179kha/1.36; འདིར་ཕྱི་རོལ་དུ་གཟའ་བདུན་ཏེ། … མེར་ཟླ་བའོ༎ iha bāhye saptavārāḥ…āgneyyāṃ somaḥ vi.pra.235kha/2.37

ii. tathāgatasya nāmaparyāyaḥ — དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ནི་ང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཤེས་སོ། /ལ་ལས་ནི … ཟླ་བ་དང … སྟོབས་ཅན་དང་ཆུ་བདག་ཅེས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ༎ tatra kecinmahāmate tathāgatamiti māṃ samprajānanti… somaṃ… baliṃ varuṇamiti caike sañjānanti la.a.132ka/78;

pā. 1. candraḥ

i. nimittabhedaḥ — དེ་ཡང་མཚན་མའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དུ་བ་དང … ཟླ་བ་དང … ཐིག་ལེ་མཐོང་བའི་དབྱེ་བས་མ་བརྟགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ༎ sa ca nimittabhedena daśavidho dhūma… candra… bindudarśanabhedenākalpito jñānaskandhaḥ vi.pra.65kha/4.115

ii. = g.ཡོན་གྱི་རྩ vāmanāḍī — འདིར་ལུས་ལ་ཟླ་བ་ཞེས་པ་ནི་ག.ཡོན་གྱི་རྩ་དང་ཉི་མ་ཞེས་པ་ནི་ག.ཡས་ཀྱི་རྩའོ༎ iha śarīre candra iti vāmanāḍī, āditya iti dakṣiṇanāḍī vi.pra.63kha/4.112 2. = བྱང་སེམས induḥ, bodhicittam — ཤེས་རབ་ལ་སྤྲོས་ཟླ་བ་ཐིག་ལེ་ཞེས་པ་ལ … ཤེས་རབ་ལ་སྤྲོས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུར་གནས་པ་དེའི prajñāsṛṣṭendubindoriti…tasya prajñāsṛṣṭabodhicittabindorapi kuliśamaṇau gatasya vi.pra.67kha/4.120.

6. Jeffrey Hopkins Dictionary

Hopkins' Translations: moon; month; object; monday
Sanskrit: {LCh,C,MSA}candra; {L}māsa; {C}indu

7. Dan Martin Dictionary

for different types of month names, see Klong-rdol 790. Also, LW 530. May also be a verb form, to pass.

8. Rangjung Yeshe Dictionary

moon [somah] Monday, month. Chandra [buddha]. months

9. Ives Waldo Dictionary

moon [somah] Monday, month Chandra [buddha]

1) moon; 2) month; 3) 1; 4) semen; 5) handsome/ beautiful; 5) consort/ spouse

1) moon; 2) month; 3) 1; 4) semen; 5) handsome/ beautiful; 5) consort/ spouse)

moon [somah] Monday, month Chandra [buddha] [R]

10. Jim Valby Dictionary

moon, moon disc, month, SA yar ngo'i zla ba tha skar gyi zla ba, juice, semen, handsome, beautiful, lunar or calendar month, monday

Phoneme:

Sanskrit

Mahoney, Richard B.. Tibetan-Sanskrit Table of Buddhist Terminology based on the Yogacarabhumi., 2003.
  • candramas
  • candra
  • māsa
de Kőrös, Alexander Csoma. Mahāvyutpatti: Sanskrit-Tibetan-English Vocabulary. Kolkata: The Asiatic society, 1910.
  • somaḥ
  • māsaḥ
  • ekapakṣaḥ