mi lo na ni mi ldog na. Dpe-chos 517. lo grag zer gsum gyi ya gyal ma rangs pa'i tshig cig. a clan. Btsan-lha.

year; 2) suitable/ sufficient; 2) tshul lam zol [deception]; 3) Lo grag zer gsum gyi ya gyal zhig : ma rangs pa'i tshig; 4) terminitive [after words ending in LA]

1) year; 2) suitable/ sufficient; 2) tshul lam zol [deception]; 3) Lo grag zer gsum gyi ya gyal zhig : ma rangs pa'i tshig; 4) terminative; 5) tr; 6) age

Hopkins' Translations: year; [particle indicating the end of a statement]; leaf; petal (=lo ma)Others' Translations: {C}rain; showerSanskrit: {LCh,C}varṣa; {C}saṃvatsara; {C}pattra (=parṇa)

(contempt particle), age, year, years of age, 1 of gnas sum cu so bdun, 360 khyim zhag, 365 nyin zhag, 371 tshes zhag, talk, report, rumor, saying, number 146, produce, crop, harvest, translator, leaf, displeasure, disapproval, unwillingness, place in upper tibet, interpretation, year names (byi, glang, stag, yos, 'brug, sbrul, rta, lug, spre, bya, khyi, phag), be fit/worthy particle, you may claim

age

year, abbreviation of ལོ་ཙ་བ་ added to verbs. བྱས་ལོ་ routine; + bzhes - year of age; + then pa - to have reached the age of #; after a verb makes the act superficial (seemingly)

(verb) + ལོ་ (can indicate critical tone: you should/ why don't you . . . )

[2805] 1... .1༽ སྤྱིར་ཉི་མས་ཁྱིམ་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པོ་བགྲོད་ཡུན་དུས་བཞི་རྫོགས་པ་ལ་ལོ་གཅིག་ཟེར། ... ད་ལོ། ... ཕྱི་ལོ། ... སྔ་ལོ། ... ལོ་གཅིག་ཁྱུད་འཁོར། ... ལོ་ནས་ལོ་བསྡུད། ... ལོ་དུ་མ་སོང་བ། ... གནམ་ལོ་གསར་ཚེས། ... ལོ་འཕོ་བ། ... ཉི་མ་ལོ་ལས་རིང་བ། ... ཟླ་ཐོག་ལོ་བརྩེགས། ... ཡོས་ལོའི་འབྲུ་སྟག་ལོར་ཟ་བ། ... ཤིང་གསོ་བར་ལོ་བཅུ། མི་གསོ་བར་ལོ་བརྒྱ། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་བགྲང་བྱ་དང། བགྲང་གཞི། འགྲོ་འོང། འདོར་བྱེད། དུས་ཚིགས། དུས་ཀྱི་ཆ་ཤས། ཟླ་བའི་ཕྲེང་བཅས་སོ། 2༽ ན་ཚོད་དམ་སྐྱེས་ལོ་ལོན་ཚོད། ... མི་ལོ། ... རང་ལོ། ... ཚེ་ལོ། ... སྤྱི་ལོ། ... འདས་ལོ། ... ཁྲི་ལོ། ... སྐྱེས་ནས་ལོ་མ་ལོན་པ། ... ལོ་རྒན་དྲུག་ཅུ། ... 2... .1༽ རུང་ངམ་ཆོག་... ཟ་ཨེ་ལོ་མི་ལོ། ... གོན་ཨེ་ལོ་མི་ལོ། ... ཁྱོད་རང་ལ་ལོ་མི་ལོ། ... 2༽ ཚུལ་ལམ་ཟོལ། ... སློབ་ལོ་སྦྱོང་ལོ་ཙམ་བྱས་པས་ཡར་སྐྱེད་མི་ཐོན། ... ཤེས་ལོ་ཙམ་གྱིས་དོན་སྙིང་ལ་མི་ཕན། ... ཉན་ལོ་ཐོས་ལོ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་དཀའ། ... 3... .1༽ ལོ་གྲག་ཟེར་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་སྟེ་མ་རངས་པའི་ཚིག་... འདི་སྐད་ལོ། ... མཁས་པ་མགོ་རྨོངས་སོ་ལོ། ... མངའ་ཐང་ཆེ་ལོ་སྐད། ... དཔའ་སྙིང་ཡོད་དོ་ལོ། ... རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ལོ་ཟེར། ... ཤེས་རབ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། བླུན་པོ་ཡོན་ཏན་མི་སློབ་ལོ། བརྟགས་ན་ཤེས་རབ་མེད་ཉིད་ཀྱིས། བླུན་པོས་འབད་པ་ལྷག་པར་དགོས། ... 2༽ ལ་མཐར་སྦྱར་རྒྱུ་སླར་བསྡུའི་ཕྲད་ཅིག་ལ་... ཕྱག་འཚལ་ལོ། ...

(1)སྤྱིར་ཉི་མས་ཁྱིམ་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པོ་བགྲོད་ཡུན་དུས་བཞི་རྫོགས་པ་ལ་ལོ་གཅིག་ཟེར།ད་ལོ། ཕྱི་ལོ། སྔ་ལོ། ལོ་གཅིག་ཁྱུད་འཁོར། ལོ་ནས་ལོ་བསྟུད། ལོ་དུ་མ་སོང་བ། གནམ་ལོ་གསར་ཚེས། ལོ་འཕོ་བ། ཉི་མ་ལོ་ལས་རིང་བ། ཟླ་ཐོག་ལོ་བརྩེགས། ཡོས་ལོའི་འབྲུ་སྟག་ལོར་ཟ་བ། ཤིང་གསོ་བར་ལོ་བཅུ། མི་གསོ་བར་ལོ་བརྒྱ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་བགྲང་བྱ་དང་། བགྲང་གཞི། འགྲོ་འོང་། འདོར་བྱེད། དུས་ཚིགས། དུས་ཀྱི་ཆ་ཤས། ཟླ་བའི་ཕྲེང་བཅས་སོ། །(2)ན་ཚོད་དམ་སྐྱེས་ལོ་ལོན་ཚོད།མི་ལོ། རང་ལོ། ཚེ་ལོ། སྤྱི་ལོ། འདས་ལོ། ཁྲི་ལོ། སྐྱེས་ནས་ལོ་མ་ལོན་པ།ལོ་རྒན་དྲུག་ཅུ། (3)རུང་ངམ་ཆོག ཟ་ཨེ་ལོ་མི་ལོ། གོན་ཨེ་ལོ་མི་ལོ། ཁྱོད་རང་ལ་ལོའམ་མི་ལོ། (4)ཚུལ་ལམ་ཟོལ། སློབ་ལོ་སྦྱོང་ལོ་ཙམ་བྱས་པས་ཡར་སྐྱེད་མི་ཐོན། ཤེས་ལོ་ཙམ་གྱིས་དོན་སྙིང་ལ་མི་ཕན། ཉན་ལོ་ཐོས་ལོ་ནས་རྟོགས་པར་དཀའ། (5)ལོ་གྲག་ཟེར་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་སྟེ་མ་རངས་པའི་ཚིག འདི་སྐད་ལོ། མཁས་པ་མགོ་རྨོངས་སོ་ལོ། མངའ་ཐང་ཆེ་ལོ་སྐད། དཔའ་སྙིང་ཡོད་དོ་ལོ། རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ལོ་ཟེར། ཤེས་རབ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། བླུན་པོ་ཡོན་ཏན་མི་སློབ་ལོ། བརྟགས་ན་ཤེས་རབ་མེད་ཉིད་ཀྱིས། བླུན་པོས་འབད་པ་ལྷག་པར་དགོས། (6)ལ་མཐར་སྦྱར་རྒྱུ་སླར་བསྡུའི་ཕྲད་ཅིག་ལ། ཕྱག་འཚལ་ལོ། །

༡ ཡུན་ཚད་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཏེ། སའི་གོ་ལས་ཉི་མར་སྐོར་བ་གཅིག་ལོངས་པའི་ཡུན་ཚད་ནི་ལོ་གཅིག་ཡིན། ལོ་གཅིག་ལ་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ཡོད། ལུགས་གསར་གྱི་ཟླ་བ་གཅིག་ལ་ཉིན་སུམ་ཅུའམ་སོ་གཅིག་ཡིན། ཟླ་བ་གཉིས་ལ་ཉིན་ཉེར་བརྒྱད་དང་ཉེར་དགུ་ཡིན། ཟླ་ཤོལ་ལམ་ཟླ་ལྷག་ཡོད་པའི་ལོ་ལ་ལོ་གཅིག་ནི་ཟླ་བ་བཅུ་གསུམ་ཡིན། ལུགས་གསར་ལ་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ལོ་གཅིག་ལ་ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔ་དང་ཤོལ་ལོ་ལ་ཉིན་ཞག་སུམ་བ རྒྱ ་རེ་དྲུག་ཏུ་གཏན་ཁེལ་བྱས་ཡོད།

༢ མི་རྣམས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་ལ་གྲགས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་ལའང་ལོ་རྒྱུས་ཟེར་ཏེ། རྒན་པོས་བྱིས་པ་ལ་ལོ་རྒྱུས་བཤད་ལྟ་བུ།

༣ རྒྱུ་མཚན་ནམ་གནས་ཚུལ་ལའང་ལོ་རྒྱུས་ཟེར་ཏེ། ཁོས་ཁོ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་བཤད་པས། ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ཅེས་པ་ལྟ་བུ།

༢ མིའི་ན་ཚོད་ཀྱི་མིང་སྟེ། ལོ་གཞོན། ལོ་རྒན་པ། དགུང་ལོ་བགྲེས་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༣ ལོ་མ་ཞེས་པའི་ཚིག་བསྡུས་པ།

༤ རྫོགས་ཚིག་ལ་འཇུག་པ་ནི་གོ་ལ་ལྟོས།

༥ བརྡ་རྙིང་དུ་མ་རང་བའམ་མི་འཐད་པ་སྟོན་པའི་ཚིག་གྲོགས་ལ་འཇུག་སྟེ། ནམ་མཁའ་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་གྲགས་སོ་ལོ། ཡིན་ནོ་ལོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༦ ལོ་ཏོག་གི་མིང་བསྡུས་པ།

༡.ཉི་མ་ལྷོ་བགྲོད་དང་བྱང་བགྲོད་ཀྱི་བགྲོད་པ་གཉིས་རྫོགས་པའི་ཡུན་ཚད། ༢.ས་ཡི་གོ་ལའི་སྤྱི་འཁོར་གྱིས་ཉི་མར་བསྐོར་བ་གཅིག་འཁོར་བའི་ཡུན་ཚད། ༣.ས་མིང་སྟེ། ལྷ་ས་དང་ཐག་ཉེ་བའི་དབུས་སྟོད་ཁུལ་ལོ་དགོན་པ་སྟེ་ལོ་སེམས་པ་སྤྲུལ་སྐུས་བདག་འཛིན་མཛད་པའི་དགོན་པ་ཡོད་པ་དེའི་བརྒྱུད་ཡིན་ཀྱང། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་ཆ་མ་མཐོང་།

saṃ. varṣam — དེས་དེར་ལོ་ཁྲིའི་བར་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་གནས་བསྲུངས་པ tatrānena daśa varṣasahasrāṇi bra– hmacaryāvāsaḥ pratipālitaḥ a.śa.246kha/226; དན་ད་ཀ་ཡི་ནགས་ཚལ་ཚིག། /ལོ་མང་ཞིག་ཏུ་རྩྭ་མ་སྐྱེས༎ uddagdhadaṇḍakavanaṃ varṣairbahubhistṛṇa na jātā

la.vi.154kha/231; མི་རྣམས་ཚེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ། /ལོ་བརྒྱ་དག་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན༎ mānuṣāṇāṃ tathā''yuṣyaṃ śatavarṣāṇi kīrtitāḥ

ma.mū.198kha/213; varṣakam — གང་གི་ཆར་མེད་ཀྱིས་དག་པའི། /མུ་གེ་ལོ་ནི་བཅུ་གཉིས་ལ། /ཟས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྲོག། /རབ་ཏུ་འཚོ་བ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས༎ avṛṣṭimṛṣṭe durbhikṣe yena dvādaśavarṣake

vihitaṃ sarvasattvānāmaśanaprāṇavartanam

a.ka.161ka/17.50; vatsaraḥ — སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་དག་དང་ནི། /བརྒྱ་ཕྲག་དག་གི་ལོ་རྣམས་ཀྱང་། /ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེར་གྱུར་པ། /དེ་དུས་རྩོད་ལ་སྡང་བ་བྱུང་༎ catvāriṃśatsahasrāṇi vatsarāṇāṃ śatāni ca

babhūva dehināmāyustasya kāle kalidviṣaḥ

a.ka.48ka/5.12; saṃvatsaraḥ — གླིང་ཆེན་པོ་བཞིར་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ལོར་ཉིན་མཚན་དུ་ཆར་པ་བབ dvādaśamāsikena saṃvatsareṇa caturmahādvīpeṣu rātrindivamavicchinnaṃ devo varṣati kā.vyū.209ka/267; ལོ་དྲུག་གིས saṃvatsaraiḥ ṣaḍbhiḥ a.ka.141ka/68.2; abdaḥ — ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་སྐོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ༎ abda iti saṃvatsaraparyāyaḥ ta.pa.329kha/1127; དུས་ཀྱི་ལོ་སྟེ་ལོ་གསུམ་དང་ཕྱོགས་གསུམ་གྱི་བར་དུ kālābdaṃ trivarṣatripakṣaṃ yāvat vi.pra.252ka/2.65; ལོ་ནི་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་གཉིས། /སྐྱེ་བོ་ཚེ་རིང་གྱུར་ཚེ་སྔོན༎ dvāsaptatisahasrābdadīrghāyuṣi jane purā

a.ka.34kha/54.4; hāyanaḥ, o nam — ལོ་ནི་དྲུག་བཅུ་ལོན་པའི་གླང་། /གླང་ཆེན་གང་དུ་ཁྱེར་གྱུར་པ། /དེར་ནི་བ་དང་ལུག་ཁྱེར་བར། /རྗེས་སུ་དཔགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ༎ hastino yatra uhyante kuñjarāḥ ṣaṣṭihāyanāḥ

upamānena vijñeyā ūḍhāstatra gaveḍakāḥ

vi.va.191kha/1.66; vatsaḥ — བ་ཏྶཽ་བེ་འུ་ལོ་དག་གཉིས༎ vatsau tarṇakavarṣau dvau a.ko.234kha/3.3.226; vasyate chādyata iti vatsaḥ

vasa ācchādane a.vi.3.3.226; mi.ko.88ka;

avya. 1. kila

i. niścaye — ནམ་ཡང་མཚོན་དང་བུད་མེད་ཀྱི། /ནུ་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་མ་རེག། /མི་མ་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་ནི། /ལག་ནི་འབྲས་མེད་ཡིན་ནོ་ལོ༎ na spṛśatyāyudhaṃ jātu na strīṇāṃ stanamaṇḍalam

amanuṣyasya kasyāpi hasto'yaṃ na kilāphalaḥ

kā.ā.339ka/3.121

ii. arucau — ལོའི་སྒྲ་ནི་མ་རངས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ༎ kilaśabdo'rucisūcakaḥ ta.pa.165kha/786

iii. vārttāyām — སངས་རྒྱས་མ་རུ་བདག་གྱུར་ཅིག། /ཅེས་པའི་སྨོན་ལམ་སྔོན་བཏབ་པས། /དྲི་མེད་མཛེས་པར་མི་ཡུལ་འོངས། /བི་ཤྭ་ཀ་རྨའི་བུ་མོ་ལོ༎ syāmahaṃ śuddha (buddha li.pā.)māteti purā praṇidhitaḥ kila

viśvakarmasutā martyamājagāmāmaladyutiḥ

a.ka.208kha/24.5 2. ལ ityasya paścāt prayujyamānaḥ nipātaśabdaḥ ( སླར་བསྡུ། གོ་ངོ་དོ་ནོ་བོ་མོ་འོ། /རོ་ལོ་སོ་ཏོ་སླར་བསྡུ་སྟེ། /རྫོགས་ཚིག་ཟླ་སྡུད་ཅེས་ཀྱང་བྱ༎ ) — ( ཕྱག་འཚལ་ལོ ) དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ༎ namaḥ śākyamunaye tathāgatāyārhate samyaksaṃbuddhāya śi.sa.94kha /94; ( གསོལ་ལོ ) — འཕགས་པ་བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་པ་དེ་བཟོད་པར་གསོལ་ལོ༎ kṣamasva ārya yanmayā tvayi paruṣā vāg niścāritā a.śa.137kha/127; ( འགྲོལ་ལོ )— དེ་དག་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་པར། /གང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་འགྲོལ་ལོ༎ kalpanāmātramevedaṃ yo budhyati sa mucyati la.a.159ka/107; ( ཚུལ་ལོ )— རྣམ་པ་ནི་ཚུལ་ལོ༎ vidhiḥ prakāraḥ ta.pa.75ka/603.

(dra.— འཁོར་ལོ། འཕང་ལོ། ལེ་ལོ། ཚེ་ལོ། ཆོ་ལོ། ).

1 1 སྤྱིར་ཉི་མས་ཁྱིམ་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པོ་བགྲོད་ཡུན་དུས་བཞི་རྫོགས་པ་ལ་ལོ་གཅིག་ཟེར། ད་ལོ། ཕྱི་ལོ། སྔ་ལོ། ལོ་གཅིག་ཁྱུད་འཁོར། ལོ་ནས་ལོ་བསྟུད། ལོ་དུ་མ་སོང་བ། གནམ་ལོ་གསར་ཚེས། ལོ་འཕོ་བ། ཉི་མ་ལོ་ལས་རིང་བ། ཟླ་ཐོག་ལོ་བརྩེགས། ཡོས་ལོའི་འབྲུ་སྟག་ལོར་ཟ་བ། ཤིང་གསོ་བར་ལོ་བཅུ། མི་གསོ་བར་ལོ་བརྒྱ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་བགྲང་བྱ་དང༌། བགྲང་གཞི། འགྲོ་འོང༌། འདོར་བྱེད། དུས་ཚིགས། དུས་ཀྱི་ཆ་ཤས། ཟླ་བའི་ཕྲེང་བཅས་སོ། 2 ན་ཚོད་དམ་སྐྱེས་ལོ་ལོན་ཚོད། མི་ལོ། རང་ལོ། ཚེ་ལོ། སྤྱི་ལོ། འདས་ལོ། ཁྲི་ལོ། སྐྱེས་ནས་ལོ་མ་ལོན་པ། ལོ་རྒན་དྲུག་ཅུ། 2 1 རུང་ངམ་ཆོག ཟ་ཨེ་ལོ་མི་ལོ། གོན་ཨེ་ལོ་མི་ལོ། ཁྱོད་རང་ལ་ལོའམ་མི་ལོ། 2 ཚུལ་ལམ་ཟོལ། སློབ་ལོ་སྦྱོང་ལོ་ཙམ་བྱས་པས་ཡར་སྐྱེད་མི་ཐོན། ཤེས་ལོ་ཙམ་གྱིས་དོན་སྙིང་ལ་མི་ཕན། ཉན་ལོ་ཐོས་ལོ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་དཀའ། 3 1 ལོ་གྲག་ཟེར་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་སྟེ་མ་རངས་པའི་ཚིག འདི་སྐད་ལོ། མཁས་པ་མགོ་རྨོངས་སོ་ལོ། མངའ་ཐང་ཆེ་ལོ་སྐད། དཔའ་སྙིང་ཡོད་དོ་ལོ། རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ལོ་ཟེར། ཤེས་རབ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། བླུན་པོ་ཡོན་ཏན་མི་སློབ་ལོ། བརྟགས་ན་ཤེས་རབ་མེད་ཉིད་ཀྱིས། བླུན་པོས་འབད་པ་ལྷག་པར་དགོས། 2 ལ་མཐར་སྦྱར་རྒྱུ་སླར་བསྡུའི་ཕྲད་ཅིག་ལ ཕྱག་འཚལ་ལོ།