lice. Lack of lice as sign of spiritual progress. Thondup, BM 399, etc. (also, Chang, Hundred Thousand Songs 466, 496). Gyatso, Apparitions 66, 226. T.-B. cognates, Beyer, CT Lang 86. Zhi-byed Coll. II 212.4. BA 674. Skal-ldan-rgya-mtsho wrote a beautiful dialogue between himself and his body lice, nits & fleas. Sujata, Dissert. For a story about the Sgom-chen and the flea, see Roesler in Facets 170-171.

1) Tha dad par 'jig pa! destroy!; 2) louse and its eggs; 2) Indian measure of distance = 7 sro ma; 3) indefinite article = gcig; 4) !; 5) shift, move

བཤིག་ཤིག་བཤིགས། ཤིགས། 
Hopkins' Translations: [imperative particle; connective particle; often untranslatable:] a; Uto loosen (knots)
Others' Translations: {C}lice [with negative: free from lice]; corrupt; deficient; louse!
Sanskrit: {C}yūkila
སྒྲོན་མེར་ཟུང་སིག་
hold [this] as a lamp

an, a, louse, destroy, be able, may you do well, SA 'jig pa, cig, imperative particle, a, one

imp. of འཇིག་པ་; lice; louse, lice; [particle]. a measure of seven སྲོ་མ་ and a seventh of a ནས་

[2841] 1. ཐ་དད་པར་འཇུག་པའི་འཇིག་པའི་སྐུལ་ཚིག་2... .1༽ མི་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྲག་འཇིབ་པའི་འབུ་ཞིག་... ཤིག་དང་སྲོ་མ། ... ཤིག་བསལ་བ། ... ཤིག་གི་ལོགས་ནས་རྒྱུས་པའི་རེ་བ། ... ཤིག་ལ་བརྒྱབ་ཀྱང་གོང་བའི་ཕྱི་ནང། ཐོག་ཁ་རྒྱ་ཆེ་ཡང་འགྲོ་ས་དབོལ་བ། ... 2༽ སྔར་རྒྱ་གར་གྱི་རིང་ཐུང་འཇལ་བྱེད་ཚད་གཞིའི་ནང་གི་མིང་ཞིག་སྟེ། སྲོ་མ་བདུན་ལ་ཤིག་གཅིག་ཟེར། ... 3. རྗེས་འཇུག་དང་ཡང་འཇུག་ས་ཡིག་གི་རྗེས་སུ་ཐོབ་ཅིང་ངེས་བཟུང་མེད་པ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཕྲད་ཅིག་... ས་... དུས་སྐབས་ཤིག་... ས་གནས་ཤིག་... རྒྱན་གོས་ཁྲོད་ནས་བབ་འོས་ཤིག་ཁོ་ལ་སྟེར། ... 4. སྐུལ་ཚིག་གམ་སྨོན་ཚིག་སྟོན་བྱེད། ... མཆོངས་ཤིག་... ཤིང་གཤོགས་ཤིག་... འོ་ན་ཁྱེད་རང་འདིར་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཞུགས་ཤིག་ང་ད་ལྟ་རང་འོང་གིས་བྱས་ནས། ཡི་གེ་དེ་བླ་མ་ལ་ཕུལ། ...

(1)ཐ་དད་པར་འཇིག་པའི་སྐུལ་ཚིག (2)---1---མི་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྲག་འཇིབ་པའི་འབུ་ཞིག ཤིག་དང་སྲོ་མ། ཤིག་བསལ་བ། ཤིག་གི་ལོགས་ནས་རྒྱུས་པའི་རེ་བ། ཤིག་ལ་བརྒྱབ་ཀྱང་གོང་བའི་ཕྱི་ནང་། ཐོག་ཁ་རྒྱ་ཆེ་ཡང་འགྲོ་ས་དབོལ་བ། ---2---སྔར་རྒྱ་གར་གྱི་རིང་ཐུང་འཇལ་བྱེད་ཚད་གཞིའི་ནང་གི་མིང་ཞིག་སྟེ། སྲོ་མ་བདུན་ལ་ཤིག་གཅིག་ཟེར། (3)རྗེས་འཇུག་དང་ཡང་འཇུག་ས་ཡིག་གི་རྗེས་སུ་ཐོབ་ཅིང་ངེས་བཟུང་མེད་པ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཕྲད་ཅིག དུས་སྐབས་ཤིག ས་གནས་ཤིག རྒྱན་གོས་ཁྲོད་ནས་བབ་འོས་ཤིག་ཁོ་ལ་སྟེར། (4)སྐུལ་ཚིག་གམ་སྨོན་ཚིག་སྟོན་བྱེད། མཆོངས་ཤིག ཤིང་གཤོགས་ཤིག འོ་ན་ཁྱེད་རང་འདིར་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཞུགས་ཤིག

༡ མི་ཕྱུགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་སྲིན་བུ་ངན་པ་རིགས་ཤིག་གི་མིང་སྟེ། དེར་མགོ་ཤིག་དང་ལུས་ཤིག་འདོམས་ཤིག་རིགས་གསུམ་ཡོད་ཅིང་། ལུས་ལ་ནད་སྐྱེད་ཐུབ།

༢ ཅིག་ལ་ལྟོས།

saṃ. yūkaḥ, kṣudrajantuviśeṣaḥ — ཤིག་རྣམས་ནི་རས་མར་གཞུག་པར་བྱའོ༎ naduke yūkānāṃ sthāpanam vi.sū.39ka/49;

pā. yūkaḥ, o kā, mānaviśeṣaḥ — སྐྲ་ཡི་རྩེ་མོ་འདི་བརྒྱད་ཕྲེང་བར་གནས་པས་སྐེ་ཚེའི་ཚད་དོ༎ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིག་གི་ཚད་དོ། /དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནས་ཀྱི་ཚད་དོ༎ ebhirbālāgrairaṣṭabhiḥ paṃktyā sthitaṃ rājīmānam, tābhiryūkāmānam, tābhiryavamānam vi.pra.167kha/1.13; ma.vyu.8199 (114ka);

vi. anyataraḥ — རེ་ཞིག་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཤིག་དགོན་པའི་ལམ་དེ་ན་གནས་པ yāvadanyataraḥ pratyekabuddhastasmin kāntāramārge prativasati a.śa.250ka/229; anyatamaḥ — ཇི་ཙམ་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཤིག་ཕྱོགས་དེར་ཕྱིན་པ་དང yāvadanyatamaḥ pratyekabuddhastaṃ pradeśamanuprāptaḥ vi.va.167ka/1.56;

avya. 1. ‘ ས ’ ityasya paścād vidhyarthe prayujyamānaḥ nipātaśabdaḥ

i. ( ལྟོས་ཤིག paśyatu) — ཀྱེ་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལྟོས་ཤིག paśyantu bho mārṣāḥ la.a.91kha/38; ( ལོངས་ཤིག gṛhāṇa) — ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཤིང་ལོངས་ཤིག tvamapi dharmaśalākāṃ gṛhāṇa vi.sū.91ka/109; ( སྨྲོས་ཤིག brūhi) — ལང་ཀའི་བདག་པོ་ཆོས་གཉིས་པོ་དེ་སྨྲོས་ཤིག brūhi laṅkādhipate dharmadvayam la.a.62ka/7; ( མ་འཇིགས་ཤིག mā bhaiṣīḥ)— ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་མ་འཇིགས་ཤིག་མི་འཇིགས་ཤིག mā bhaiṣīstvaṃ gṛhapate, mā bhaiṣīḥ a.śa.182kha/168

ii. ( གྱིས་ཤིག karaṇīyaḥ) — དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་གི་སོ་སོ་རང་གི་ས་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་བརྩོན་པར་གྱིས་ཤིག tathāgatasvapratyātmabhūmipraveśādhigamāya tvayā yogaḥ karaṇīyaḥ la.a.59ka/5; ( གྱིས་ཤིག bhavitavyam) — གཞོན་ནུ་ཁྱོད་བག་ཡོད་པར་གྱིས་ཤིག apramattena te kumāra sadā bhavitavyam rā.pa.244ka/142; ( ཐོགས་ཤིག sthāpayitavyam) — གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བུ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་དེ་ལ་བུ་མོའི་མིང་ཐོགས་ཤིག yadi te putro jāyate, tasya dārikānāma sthāpayitavyam a.śa.98ka/88; dra.— ( སོང་ཤིག gaccha) — གཞོན་ནུ་དཔུང་གི་ཚོགས་སྟ་གོན་བྱས་ཀྱིས་སོང་ཤིག gaccha kumāra sajjo balaughaḥ vi.va.210kha/1.85 2. ‘ ས ’ ityasya paścātprayujyamāno'niścayabodhakanipātaśabdaḥ ( ཉན་ཐོས་ཤིག་གིས śrāvakeṇa) — གཅེར་བུ་པའི་ཉན་ཐོས་ཤིག་གིས་བྱིའུ་གསོན་པོ་ཞིག་བཟུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱིའུ་འདི་གསོན་ནམ་མི་གསོན་ཞེས་དྲིས་སོ༎ nirgranthaśrāvakeṇa caṭakaṃ jīvantaṃ gṛhītvā bhagavān pṛṣṭaḥ — kimayaṃ caṭako jīvati na veti abhi.sphu.322ka/1212; ( མི་དགེ་བའི་ལྟས་ཤིག aśubhanimittam)— མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ཅི་མི་དགེ་བའི་ལྟས་ཤིག་བྱུང kimasminnavīcau mahānarake'śubhanimittaṃ prādurbhūtam kā.vyū.204kha/262; ( ནང་ཁྲིམས་ཤིག kriyākāram) — ཚུར་ཤོག་རེ་ཞིག་ནང་ཁྲིམས་ཤིག་བཅའ་བར་བྱ་སྟེ āgacchata kriyākāraṃ tāvat kurmaḥ vi.va.255kha/2.157;

dra. ( མ་འདུག་ཤིག na vastavyam) — ཁྱེད་ཅག་ངའི་ཡུལ་ན་མ་འདུག་ཤིག na tena madviṣaye vastavyam vi.va.171ka/1.59; ( ཕྱུང་ཤིག utpāṭyatām) — ཀ་བ་འདི་ཕྱུང་ཤིག ayaṃ stambha utpāṭyatām a.śa.163kha/152; ( ཟོ་ཤིག bhuṅkṣva) — སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཟོ་ཤིག། འདུག་ཤིག། སོང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་སྟེ ādiśabdena bhuṅkṣva, tiṣṭha, gaccha ityevamākāraṃ ca abhi.sphu.244ka/1045; ( ཕྱེ་ཤིག muñcata) — མྱུར་དུ་སྒོ་ཕྱེ་ཤིག śīghraṃ dvārāṇi muñcata vi.va.211ka/1.86; ( ཕོབ་ཤིག sannāmaya) — གཞོན་ནུ་དམག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དོང་ལ་རི་འོར་བ་རྣམས་ཕོབ་ཤིག gaccha kumāra daṇḍasahīyaḥ kārvaṭikaṃ sannāmaya vi.va.210ka/1.85.

1.ཐ་དད་པར་འཇུག་པའི་འཇིག་པའི་སྐུལ་ཚིག

2 1 མི་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྲག་འཇིབ་པའི་འབུ་ཞིག ཤིག་དང་སྲོ་མ། ཤིག་བསལ་བ། ཤིག་གི་ལོགས་ནས་རྒྱུས་པའི་རེ་བ། ཤིག་ལ་བརྒྱབ་ཀྱང་གོང་བའི་ཕྱི་ནང༌། ཐོག་ཁ་རྒྱ་ཆེ་ཡང་འགྲོ་ས་དབོལ་བ། 2 སྔར་རྒྱ་གར་གྱི་རིང་ཐུང་འཇལ་བྱེད་ཚད་གཞིའི་ནང་གི་མིང་ཞིག་སྟེ། སྲོ་མ་བདུན་ལ་ཤིག་གཅིག་ཟེར།

3.རྗེས་འཇུག་དང་ཡང་འཇུག་ས་ཡིག་གི་རྗེས་སུ་ཐོབ་ཅིང་ངེས་བཟུང་མེད་པ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཕྲད་ཅིག ས དུས་སྐབས་ཤིག ས་གནས་ཤིག རྒྱན་གོས་ཁྲོད་ནས་བབ་འོས་ཤིག་ཁོ་ལ་སྟེར།

4.སྐུལ་ཚིག་གམ་སྨོན་ཚིག་སྟོན་བྱེད། མཆོངས་ཤིག ཤིང་གཤོགས་ཤིག འོ་ན་ཁྱེད་རང་འདིར་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཞུགས་ཤིག་ང་ད་ལྟ་རང་འོང་གིས་བྱས་ནས། ཡི་གེ་དེ་བླ་མ་ལ་ཕུལ།