[2933] ། 1༽ རི་དྭགས་རྒྱལ་པོ། ... སེང་གེའི་གཡུ་རལ་ལ་སྤྲེའུ་ལག་རྩེད། ... སེང་གེའི་འོ་མ་བཞོ་འདོད་ན། དེ་ལ་འཐབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་དགོས། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁ་ལྔ་པ་དང། གླང་པོ་འཇོམས། ང་རོ་ཅན། ཆ་ཤས་འཇིགས། གདོང་ལྔ་པ། སྡེར་ཆགས་རྒྱལ་པོ། ནགས་ཀྱི་དབང་པོ། ནམ་མཁའ་གནོན། རྣམ་པར་གནོན། འཕྲོག་བྱེད། གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ། རལ་པ་ཅན། རི་དྭགས་དབང་པོ། རི་དྭགས་ཟས་ཅན་བཅས་སོ། 2༽ ས་མིང་ཞིག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ལྷོ་བྲག་རྫོང་ཁོངས་ལྷོ་བྲག་ནུབ་ཆུའི་འགྲམ་དུ་ཡོད། ...

(１) རི་དྭགས་རྒྱལ་པོ། སེང་གེའི་གཡུ་རལ་ལ་སྤྲེའུས་ལག་རྩེད། སེང་གེའི་འོ་མ་བཞོ་འདོད་ན། དེ་ལ་འཐབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་དགོས། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁ་ལྔ་པ་དང་། གླང་པོ་འཇོམས། ང་རོ་ཅན། ཆ་ཤས་འཇིགས། གདོང་ལྔ་པ། སྡེར་ཆགས་རྒྱལ་པོ། ནགས་ཀྱི་དབང་པོ། ནམ་མཁའ་གནོན། རྣམ་པར་གནོན། འཕྲོག་བྱེད། གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ། རལ་པ་ཅན། རི་དྭགས་དབང་པོ། རི་དྭགས་ཟས་ཅན་བཅས་སོ། (２) ས་མིང་ཞིག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ལྷོ་བྲག་རྫོང་ཁོངས་ལྷོ་བྲག་ནུབ་ཆུའི་འགྲམ་དུ་ཡོད།

༡ གཅན་གཟན་གཏུམ་པོ་ཞིག་སྟེ། སྤུ་མདོག་ཁམ་སེར། ཕོའི་མགོ་ལ་སྤུ་རིང་བོ་སྐྱེས་ཤིང་། མོའི་མགོ་ལ་སྤུ་རིང་བོ་སྐྱེས་མེད། ཨ་ཧྥེ་རི་ཀའི་གླིང་དང་རྒྱ་གར་ཕྱེད་གླིང་ན་ཡོད།

༢ བོད་རིགས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་ལ་གྲགས་པའི་གངས་སེང་།

1 རི་དྭགས་རྒྱལ་པོ། སེང་གེའི་གཡུ་རལ་ལ་སྤྲེའུས་ལག་རྩེད། སེང་གེའི་འོ་མ་བཞོ་འདོད་ན། དེ་ལ་འཐབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་དགོས། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁ་ལྔ་པ་དང༌། གླང་པོ་འཇོམས། ང་རོ་ཅན། ཆ་ཤས་འཇིགས། གདོང་ལྔ་པ། སྡེར་ཆགས་རྒྱལ་པོ། ནགས་ཀྱི་དབང་པོ། ནམ་མཁའ་གནོན། རྣམ་པར་གནོན། འཕྲོག་བྱེད། གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ། རལ་པ་ཅན། རི་དྭགས་དབང་པོ། རི་དྭགས་ཟས་ཅན་བཅས་སོ། 2 ས་མིང་ཞིག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ལྷོ་བྲག་རྫོང་ཁོངས་ལྷོ་བྲག་ནུབ་ཆུའི་འགྲམ་དུ་ཡོད།

saṃ. 1. siṃhaḥ, jantuviśeṣaḥ — སེང་གེ་དང་སྟག་དང་གཟིག་དང་སྤྱང་ཀི་དང…ཤ་མང་པོ་ཟ་བའི་སྐྱེ་གནས་དང siṃhavyāghradvīpivṛka…pracuramāṃsādayoniṣu la.a.155kha/102; སྲོག་ཆགས་སེང་གེ་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་རྩལ་ཆེ་བ་དང་གཟེངས་མཐོ་བ་དང་བརྟན་པས་ཕ་རོལ་གནོན་པ siṃhaḥ prāṇī sarveṣāṃ tiryagyonigatānāṃ prāṇināṃ vikrāntaḥ utsāhī dṛḍhaparākramaḥ śrā.bhū.42ka/106; སེང་གེ་གདོང་ལྔ་རི་དྭགས་དབང་། /རལ་ཅན་འཕྲོག་བྱེད་ཧ་རྱའི་མིག༎ siṃho mṛgendraḥ pañcāsyo haryakṣaḥ kesarī hariḥ

a.ko.166ka/2.5.1; hastyādikaṃ hinastīti siṃhaḥ

hisi hiṃsāyām a.vi.2.5.1; hariḥ — རྒྱང་ནས་མཆོངས་པའི་སེང་གེ་དག་གིས་གླང་པོའི་དབང་པོ་བཞིན། /ཉམས་པ་མ་ཏང་ག་ནི་ག.ཡུལ་དུ་འཇོམས་པ་ཉིད་རིག་མཛོད༎ ārānnipatya hariṇeva mataṅgajendramājau mataṅgahatakaṃ hatameva viddhi

nā.nā.239kha/130; kesarī— སེང་གེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྤ་གོང་འགྱུར༎ durāsadaṃ kesariṇo'pi te bhavet jā.mā.208ka/242; mṛgarājaḥ — ཨེ་ནའི་བྱིན་པ་མཉམ་མེད་བཅོམ་ལྡན་འདས། /གླང་པོའི་རྒྱལ་པོ་རྨ་བྱ་སེང་གེའི་སྟབས༎ eṇeyajaṅgha bhagavannasamā gajarājabarhimṛgarājagato

śi.sa.172ka/169 2. = སེང་གེ་མོ siṃhī — སེང་གེའི་ནུ་འོག་རི་དྭགས་ཕྲུག་གུ་རྒྱུ་བ་དབེན་པའི་ནགས་ཚལ་འདིར༎ vivikte'smin siṃhīstanatalavaladbālahariṇe vane a.ka.44kha/56.28 3. = སེང་གེ་ཉིད siṃhatā — བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེང་གེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ༎ māṇavakādiṣu siṃhatādivat ta.pa.204kha/877

pā. 1. siṃhaḥ

i. rāśiviśeṣaḥ — ཁྱིམ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུག་དང…སེང་གེ་དང…ཐ་མ་སྟེ ṣaṭtriṃśad rāśayaḥ; tadyathā—meṣaḥ…siṃhaḥ…adhamaśceti ma.mū.105ka/14; vi.pra.237kha/2.40

ii. lagnabhedaḥ — དེ་བཞིན་དུ་སེང་གེའི་དུས་སྦྱོར་ལ་ནམ་མཁར་མ་སྟེ་བྱང་གི་སྒོ་རུའོ༎ tathā siṃhalagne ākāśe ma, uttaradvāre vi.pra.193kha/5.29

iii. saṃkrāntibhedaḥ — སེང་གེའི་འཕོ་བའི་ཟླ་བའི་ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཉ་ཡིག་ལ་སོགས་པ་དབྱངས་དང་བཅས་པ་རྣམས་སྤྱོད་དོ༎ བུ་མོའི་འཕོ་བའི་ཉིན་ཞག་རྣམས་ཀྱིས siṃhasaṃkrāntimāsadinaistriṃśadbhirñakārādīnsamātrāṃścarati

kanyāsaṃkrāntidinaiḥ vi.pra.161kha/1.8

iv. yogijātiviśeṣaḥ — དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སེང་གེ་དང་རི་དྭགས་དང་རྟ་དང་ཁྱུ་མཆོག་དང་གླང་པོ་ཆེ་སྟེ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་སོ༎ evaṃ yogyapi pañcadhā—siṃho mṛgo'śvo vṛṣabhaḥ kuñjaro jātibhedāt vi.pra.165ka/3.140 2. siṃham, hastacihnaviśeṣaḥ — པུ་ཀྐ་སཱི་ག.ཡས་སེང་གེ་སྟེ། /g.ཡོན་པས་དགྲ་སྟ་དེ་བཞིན་ནོ༎ pukkasyā dakṣiṇe siṃhaṃ vāme paraśustathā

he.ta.24kha/80

nā. siṃhaḥ 1. tathāgataḥ — ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེ་བཞུགས་པའང་མཐོང་ངོ་༎ supratiṣṭhāyāṃ lokadhātau siṃhaṃ tathāgataṃ paśyāmi ga.vyū.347kha/66 2. bodhisattvaḥ — བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ siṃhena ca bodhisattvena mahāsattvena sa.pu.2kha/2; ga.vyū.267kha/347 3. rājakumāraḥ — ཇི་སྐད་དུ་སེང་གེས་ཞུས་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱལ་བུ་སེང་གེས་ཞུས་པ tadyathā''ryasiṃhaparipṛcchāyāṃ siṃhena rājakumāreṇa bhagavānpṛṣṭaḥ śi.sa.5ka/6 4. senāpatiḥ — དེ་ནས་དམག་དཔོན་སེང་གེའི་མནའ་མ་གྲགས་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་བལྟ་ན་སྡུག་ལ་མཛེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ atha siṃhasya senāpateḥ snuṣā yaśomatī nāma abhirūpā darśanīyā prāsādikā a.śa.5kha/4 5. mantriputraḥ — དེ་ནས་དུས་ཀྱིས་བློན་པོའི་བུ། /གཞོན་པར་གྱུར་པ་སེང་གེ་ཡི། /བུ་མོ་ཡོན་ཏན་ལྡན་མ་ནི། /མཛེས་མ་ཙཻ་ལ་ཞེས་པ་བཙས༎ atha kālena siṃhasya mantrisūnoḥ kanīyasaḥ

ajāyata sutā kāntā cailā nāma guṇocitā

a.ka.177kha/20.23

u.pa. siṃhaḥ — སྐྱེས་བུ་དམ་པ…སྐྱེས་བུ་སེང་གེ་སྐྱེས་བུ་གདུལ་བྱའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་དག་གིས satpuruṣaiḥ…puruṣasiṃhaiḥ puruṣadamyasārathibhiḥ a.sā.294ka/166; ཤཱཀྱ་སེང་གེ śākyasiṃhaḥ ma.mū.290kha/449; སྨྲ་བའི་སེང་གེ vādisiṃhaḥ nā.sa.6ka/101.

Hopkins' Translations: lion
Sanskrit: {C,MSA}siṃha

= gdong lnga, ri dwags rgyal po, 'phrog byed. JD 236. LW 464.

lion. singha; lion, simha

1) king of beasts, lion; 2) place

lion, panthera leo linneas, 1 of 'jigs pa rnam par brgyad, (1 of khyim bcu gnyis)