1) worldly or spyi tshogs kyi bya gzhag, society, social, governmental, political, temporal, dominion, rule; 2) length, high, height; 3) world, cosmic, existence; 4) phenomena; 5) becoming; 6) samsara; 7) be possible/ able

Hopkins' Translations: be possible; occur; be; depth; height; length; extensionSanskrit: bhū; {MSA}bhava; {MSA}mi srid = asaṃbhava

worldliness, height, length, extension, dominion, government, till, during, world, phenomena, society, temporal, cosmic, possible auxiliary verb, it might be, may arise, is produced, may occur, produces the existence of

དེ་ཡིན་པ་ཡང་སྲིད་ that might be him

high, height, world, cosmic, phenomena, society, temporal, short for སྲིད་པ་; property/ kingdom

[2974] ... 1༽ འཇིག་རྟེན་ནམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་... རྒྱལ་སྲིད། ... ཆོས་སྲིད། ... ནང་སྲིད། ... དམངས་སྲིད། ... ནོར་སྲིད། ... 2༽ དཀྱུས། ... སྲིད་རིང་བ། ... སྲིད་ཐུང་བ། ... བདག་གིས་དང་པོར་ཤིང་འདིའི་སྲིད་ང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཚད་ཙམ་དུ་མཐོང་ངོ། ...

(１) འཇིག་རྟེན་ནམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག རྒྱལ་སྲིད། ཆོས་སྲིད། ནང་སྲིད། དམངས་སྲིད། ནོར་སྲིད། (２) དཀྱུས། སྲིད་རིང་བ། སྲིད་ཐུང་བ། བདག་གིས་དང་པོར་ཤིང་འདིའི་སྲིད་ང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཚད་ཙམ་དུ་མཐོང་ངོ་། །

ཐུབ་པའམ་ཆོག་པ་དང་ཡོད་པའི་དོན་ཏེ། ཆུ་ཅི་ཙམ་བསྐོལ་ཡང་འབར་མི་སྲིད། རྩྭ་སྨན་ཐུན་གཅིག་གིས་ནད་ཆེན་པོ་གསོ་སྲིད། ཡོད་སྲིད། བདེན་སྲིད། འབྱུང་སྲིད། མཐོང་སྲིད། འཇིག་རྟེན་ན་མི་སྲིད་པ། དཔེ་མི་སྲིད་པ། སྲིད་མཐའ་ཙམ། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ལྷག་ལོན་པའི་མི་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ་རེད། སྲིད་པ་ཙམ་རེད། ག་ལ་སྲིད། སྐྱོན་ཀུན་ཟད་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཞིག་ག་ལ་སྲིད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ།

༢ ཚད་དང་དུས་ངེས་ཅན་གྱི་དོན་ཏེ། ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད། ཚེ་ལོ་ཅི་ཙམ་ཐུབ་ན་དུས་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ལྟ་བུ།

༢ འཇིག་རྟེན་ནམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མིང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་མིའི་སྲིད་པ། སྲིད་ན་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་བ། སྲིད་པའི་གཏམ་དཔེ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༢ ཆབ་སྲིད་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བའི་སྐོར་གྱི་མིང་སྟེ། རྒྱལ་སྲིད། སྲིད་དོན། དམངས་སྲིད། ནོར་སྲིད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ།

༣ དངོས་རྫས་རིང་ བོ འི་རིགས་ཀྱི་སྣ་རིང་ཐུང་གི་ཚད་དེ། སྲིད་དུ་རིང་བ། དར་ཆ་སྲིད་རིང་བ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

kri. 1. sambhavati — སྤོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་གང་ལ་རྒྱུ་ལྔ་སྲིད་པ yasyāṃ hi prahāṇamārgāvasthāyāṃ pañca kāraṇāni sambhavanti abhi.bhā.29kha/980; sambhavo'sti — དྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང་རྩེ་མོར་སྐྱེས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་སྲིད་ཀྱི ūṣmagataṃ mūrdhānaṃ ca śrāvakagotrādutpannaṃ vyāvartya punarbuddhaḥ syādityasti sambhavaḥ abhi.bhā.15kha/919; sambhāvyate—དེ་དག་ལ་ནི་དབང་འདས་པའི། /རིག་པ་གསལ་བ་ཇི་ལྟར་སྲིད༎ kathaṃ sambhāvyate teṣāmatyakṣādhigamaḥ sphuṭaḥ

ta.sa.121ka/1049 2. sambhavet — དེ་དག་རང་བཞིན་རིམ་ཡོད་པ། /མཚོ་རོ་ཞེས་བྱ་ཉིད་སྲིད་ན། /ཕྱི་ནས་རོ་མཚོ་སོགས་མི་འགྱུར༎ svābhāvike krame caiṣāṃ sara ityeva sambhavet

na punā rasa ityādiḥ ta.sa.100kha/889

saṃ. 1. = དཀྱུས vistaraḥ — སྣམ་བུའི་ཞེང་དང་སྲིད་དུ་ཚད་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ paṭasyāyāmavistarābhyāṃ yāvat pramāṇam ta.pa.259kha/236; ārohaḥ ma.vyu.2685 (49kha); dairghyam — འདིའི་ཚད་ནི་སྲིད་དུ་ཁྲུ་གསུམ་མོ༎ pramāṇamasya dairghyasya hastatrayam vi.sū.48ka/60; སྲིད་དུ་ཁྲུ་བཅྭ་བརྒྱད་པ། ཞེང་དུ་བཅུ་གཉིས་པ dairghyeṇāṣṭādaśahastā, vistāreṇa dvādaśa vi.va.123ka/1.11; dra. སྲིད་དུ། 2. arthaḥ — ཆོས་དང་སྲིད་དར་བ་གཉིས་ཀྱིས…རབ་ཏུ་དར་བར་གྱུར་ཏོ༎ dharmārthavistarābhyāṃ parāṃ vṛddhimavāpa jā.mā.116ka/135; ཆོས་དང་བདེ་དང་སྲིད་རྣམས་མཐུན་ལགས་སམ༎ api dharmasukhārthanirvirodhāḥ jā.mā.125ka/144; aiśvaryam — སྲིད་ཆེན་པོ་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ mahaiśvaryādhipatyapratilabdhaḥ da.bhū.184kha/14 3. = རྒྱལ་སྲིད rājyam — བདག་གི་སྲིད་དང་ཡུལ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཏོ༎ svarājyaviṣayaparityāgācca mahadvyasanamāsāditavān la.a.155ka/102

= སྲིད་པ།

(dra.— ཇི་སྲིད། དེ་སྲིད། རྒྱལ་སྲིད།).

1 འཇིག་རྟེན་ནམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག རྒྱལ་སྲིད། ཆོས་སྲིད། ནང་སྲིད། དམངས་སྲིད། ནོར་སྲིད། 2 དཀྱུས། སྲིད་རིང་བ། སྲིད་ཐུང་བ། བདག་གིས་དང་པོར་ཤིང་འདིའི་སྲིད་ང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཚད་ཙམ་དུ་མཐོང་ངོ།

(ལས་ཚིག་རྗེས་མཐུན་པ)ཐུབ་པའམ་ཆོག་པ་དང་ཡོད་པའི་དོན་ཏེ། ཆུ་ཅི་ཙམ་བསྐོལ་ཡང་འབར་མི་སྲིད། རྩྭ་སྨན་ཐུན་གཅིག་གིས་ནད་ཆེན་པོ་གསོ་སྲིད། ཡོད་སྲིད། བདེན་སྲིད། འབྱུང་སྲིད། མཐོང་སྲིད། འཇིག་རྟེན་ན་མི་སྲིད་པ། དཔེ་མི་སྲིད་པ། སྲིད་མཐའ་ཙམ། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ལྷག་ལོན་པའི་མི་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ་རེད། སྲིད་པ་ཙམ་རེད། ག་ལ་སྲིད། སྐྱོན་ཀུན་ཟད་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཞིག་ག་ལ་སྲིད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ། (ཚབ་ཚིག) ཚད་དང་དུས་ངེས་ཅན་གྱི་དོན་ཏེ། ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད། ཚེ་ལོ་ཅི་ཙམ་ཐུབ་ན་དུས་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ལྟ་བུ།

2. འཇིག་རྟེན་ནམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མིང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་མིའི་སྲིད་པ། སྲིད་ན་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་བ། སྲིད་པའི་གཏམ་དཔེ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ། ཆབ་སྲིད་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བའི་སྐོར་གྱི་མིང་སྟེ། རྒྱལ་སྲིད། སྲིད་དོན། དམངས་སྲིད། ནོར་སྲིད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ།