[3020] 1... .1༽ རིན་ཆེན་དང་པོ། ... སྐྱ་གསེར། ... ཞལ་གསེར། ... ཇོ་གསེར། ... རྒྱན་གསེར། ... ཚ་གསེར། ... གྲང་གསེར། ... གསེར་བཙོ་མ། ... གསེར་བཏུལ་མ། ... གསེར་བཙོ་སྦྱངས་བྱེད་པ། ... གསེར་གཏོང་བ། ... གསེར་འབྱུག་པ། ... གསེར་སིལ་མ། ... མཐོ་འདོད་གནམ་ལ་གསེར་སྐས་བཙུགས། དམའ་འབེབས་ཐལ་བའི་དོང་དུ་ལྷུངས། ... གསེར་དངུལ་ལ་སོགས་ནོར་རྫས་ཀྱིས། སྙན་པའི་གྲགས་པ་ཉོ་མི་ཐུབ། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁ་དོག་རྒྱལ་པོ་དང། ཁ་དོག་ཆེན་པོ། གང་གཱ་སྐྱེས། ལྕགས་ཀྱི་གཙོ་བོ། ལྕགས་མཆོག་ཆ་ཤས་སྦྱངས། མདངས་ལྡན། མདོག་ལྡན། བུམ་བརྒྱ་སྐྱེས། མེའི་ས་བོན། ཚོང་འདུས་འགྲིམ། འཚོ་བ་སྒྲོལ་བྱེད། ཟོང་མཆོག་གཟི་བརྗིད་སྐྱེས། འོད་བྱེད་པ། ཡིད་འོང། རི་ལས་སྐྱེས། རིན་ཆེན་ཆེ། རིན་ཆེན་མདོག་བཟང། ས་ལེ་སྦྲམ། སའི་སྙིང་པོ། སའི་ཟླ་བ། བསྲེག་བྱ། ཧེ་མ་བཅས་སོ། 2༽ སྨན་དུ་འགྲོ་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཤིག་སྟེ་ནང་གསེས་སུ་དམར་སེར་གཉིས་མཆིས། རོ་བསྐ། ཞུ་རྗེས་བསིལ། ནུས་པས་ཚེ་རིང། རྒས་པ་སྲ། དབྱིག་དུག་སེལ། སྐྱེ་རྒྱུན་གཅོད། ... 2. མིང་འགའི་སྔོན་དུ་སྦྱར་ནས་ཞེ་ཚིག་གམ་ཆེ་བརྗོད་སྟོན་པ། ... གསེར་ཞལ། ... གསེར་སྙན། ... གསེར་སྐྱེམས། ... གསེར་ལམ། ...

(１) རིན་ཆེན་དང་པོ། སྐྱ་གསེར། ཞལ་གསེར། ཇོ་གསེར། རྒྱན་གསེར། ཚ་གསེར། གྲང་གསེར། གསེར་བཙོ་མ། གསེར་བཏུལ་མ། གསེར་བཙོ་སྦྱངས་བྱེད་པ། གསེར་གཏོང་བ། གསེར་འབྱུག་པ། གསེར་སིལ་མ། མཐོ་འདོད་གནམ་ལ་གསེར་སྐས་བཙུགས། དམའ་འབེབས་ཐལ་བའི་དོང་དུ་ལྷུང་། གསེར་དངུལ་ལ་སོགས་ནོར་རྫས་ཀྱིས། སྙན་པའི་གྲགས་པ་ཉོ་མི་ཐུབ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁ་དོག་རྒྱལ་པོ་དང་། ཁ་དོག་ཆེན་པོ། གང་གཱ་སྐྱེས། ལྕགས་ཀྱི་གཙོ་བོ། ལྕགས་མཆོག ཆ་ཤས་སྦྱངས། མདངས་ལྡན། མདོག་ལྡན། བུམ་བརྒྱ་སྐྱེས། མེའི་ས་བོན། ཚོང་འདུས་འགྲིམ། འཚོ་བ་སྒྲོལ་བྱེད། ཟོང་མཆོག གཟི་བརྗིད་སྐྱེས། འོད་བྱེད་པ། ཡིད་འོང་། རི་ལས་སྐྱེས། རིན་ཆེན་ཆེ། རིན་ཆེན་མདོག་བཟང་། ས་ལེ་སྦྲམ། སའི་སྙིང་པོ། སའི་ཟླ་བ། བསྲེག་བྱ། ཧེ་མ་བཅས་སོ།། (２) སྨན་དུ་འགྲོ་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཤིག་སྟེ་ནང་གསེས་སུ་དམར་སེར་གཉིས་མཆིས། རོ་བསྐ། ཞུ་རྗེས་བསིལ། ནུས་པས་ཚེ་རིང་། རྒས་པ་སྲ། དབྱིག་དུག་སེལ། སྐྱེ་རྒྱུན་གཅོད། (3) མིང་འགའི་སྔོན་དུ་སྦྱར་ནས་ཞེ་ཚིག་གམ་ཆེ་བརྗོད་སྟོན་པ། གསེར་ཞལ། གསེར་སྙན། གསེར་སྐྱེམས། གསེར་ལམ།

༡ ལྕགས་རིགས་རྩ་ཆེན་སེར་ལ་མཉེན་པ་ཞིག་ཡིན།

༢ ཞེ་སའི་མིང་ལ་འཇུག་པ་ནི། གསེར་ཡིག ( གོང་རིམ་གྱི་བཀའ་ཡིག ) གསེར་གདུང་ ( བེམ་རོ ) གསེར་སྐྱེམས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ།

༣ བོད་ཀྱི་རུས་ཤིག

1.རིན་ཆེན་དང་པོ་སྟེ།

2.མིང་འགའི་སྔོན་དུ་སྦྱར་ན་ཞེ་ཚིག་གམ་ཆེ་བརྗོད་སྟོན་པ་སྟེ།

saṃ. 1. suvarṇam, dhātuviśeṣaḥ — བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གསེར་དང་རྡོ་རྗེ་ནི…མི་འབྲི་མི་སྐྱེ suvarṇaṃ vajraṃ ca mahāmate… na hīyante na vardhante la.a.149kha/96; གསེར་དང…རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་བསྟན་པ་དང suvarṇa…ratnākaranidarśanāni da.bhū.215ka/29; kāñcanam — གསེར་གྱི་སྟན་ཁྲི་རྒྱལ་པོའི་སྟན་དུ་འོས་པ rājādhyāsanayogyaṃ kāñcanamāsanam jā.mā.124kha/143; svarṇam — གསེར་དང་མདོག་བཟང་ཀ་ན་ཀཾ། /རིན་ཆེན་ཧེ་མ་ཚོང་དུས་འགྲིམ།… རྐང་བརྒྱད་མོ༎ svarṇaṃ suvarṇaṃ kanakaṃ hiraṇyaṃ hema hāṭakam

…aṣṭāpado'striyām a.ko.201ka/2.9.94; śobhano varṇo yasya svarṇam

suvarṇaṃ ca a.vi.2.9.94; kanakam — ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་གསེར་དང་དངུལ་གྱིས་གང་བའི་མཛོད…བྱིན་ཏེ maṇikanakarajataparipūrṇakośaṃ…atisṛjya jā.mā.52ka/61; གསེར་ལྟར་དག་པ kanakāvadātaḥ a.ka.50kha/59.6; hiraṇyam — རྒྱལ་བྱེད་གཞོན་ནུ་ཡིས། /གསེར་གྱི་རིན་ནི་ཆེན་པོ་ལ། /ནགས་ཚལ་བྱིན་པ་བླངས་ནས jetakumāreṇa hiraṇyārgheṇa bhūyasā

dattaṃ kāñcana(nana bho.pā.) mādāya a.ka.189ka/21.55; hema — གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟར། /འོད་ཆགས་འབར་བ sūttaptasūnmṛṣṭasudhautahemaprabhojjvalān bo.a.4ka/2.14; jātarūpam — གསེར་དངུལ་སྲང་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་བས་ལྷག་པ་ཡང་བདག་གིར་བྱའོ༎ jātarūparajataśatasahasrakoṭyagrāṇyapi svīkartavyāni bo.bhū.89ka/113; cāmīkaram — ཁྱོད་ནི་གསེར་གྱི་འོད་ཅན་ནོ༎ tvaṃ tu cāmīkaracchaviḥ kā.ā.328ka/2.180; kaladhautam — སྲེག་དང་བཅད་དང་བདར་བ་ཡིས། /དྲི་མ་མེད་པའི་གསེར་བཞིན་དུ༎ tāpācchedānnikaṣādvā kaladhautamivāmalam

ta.sa.122ka/1063; śātakumbham—གསེར་གྱི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་དག། /གང་ཚེ་མཐོང་བ་བློ་གྲོས་རྨོངས༎ śātakumbhātmakau bhāvau yadā paśyati mūḍhadhīḥ

ta.sa.65ka/612; tapanīyam — ལ་ལར་མེ་མདག་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ནི། /བཙོ་མའི་གསེར་ལྟར་རབ་ཏུ་འབར་བ་ནི༎ jvaliteṣu taptatapanīyanibheṣvaṅgārarāśiṣu mahatsvapare

jā.mā.176kha/204; gairikam — བཙག་དང་གསེར་ལ་གཻ་རི་ཀ༎ svarṇe'pi gairikam a.ko.218kha/3.3.12; girau bhavaṃ gairikam a.viva.3.3.12; kācighaḥ — ཀཱ་ཙི་གྷ་ནི་གསེར་དང śrī.ko.174kha 2. = གསེར་ཞོ suvarṇaḥ, svarṇakarṣaḥ — སུ་བརྞཿཞེས་གསེར་ཏེ་གསེར་ཞོ་གང mi.ko.22ka

nā. 1. kanakaḥ

i. buddhaḥ — ཆེན་པོའི་བདག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཚེ། /སྐྱོབ་པ་གསེར་ཞེས་བྱ་ལ་ཕུལ༎ dadau bṛhaspatirbhūtvā kanakākhyāya tāyine

a.ka.191ka/21.81

ii. pratyekabuddhaḥ — འདི་ལྟ་སྟེ། སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་དང…གསེར་དང…ནོར་ལྷ་དང་། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་རང་སངས་རྒྱས tadyathā — gandhamādanaḥ…kanakaḥ…vasuśceti

etaiścānyaiśca pratyekabuddha(–) ma.mū.99ka/9 2. kanakaḥ, o kam (?) nagaram — དེ་ཡི་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་ཞེས་པ། /བརྒྱ་བྱིན་འཆི་མེད་ལྡན་བཞིན་དུ། /འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་དབང་ཡིན་ཀྱང་། /བཞུགས་གནས་ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར༎ kanakākhyā purī tasya śakrasyevāmarāvatī

sarvalokeśvarasyāpi vasatirvallabhā'bhavat

a.ka.332kha/42.4; kāñcanaḥ, o nam (?) — དཔལ་ལྡན་རིག་པ་འཛིན་པའི་དབང་། /སྤྲིན་གྱི་ཏོག་ནི་སྤྲིན་བཞིན་དུ། /སློང་བའི་གདུང་བ་འཕྲོག་པ་དག། /གྲོང་ཁྱེར་གསེར་དུ་བྱུང་བར་གྱུར༎ babhūva kāñcanapure śrīmān vidyādhareśvaraḥ

jīmūtaketurjīmūta iva tāpaharo'rthinām

a.ka.293kha/108.17 3. suvarṇaḥ, deśaḥ — བོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་བྲིས་ཏེ…གསེར་ཞེས་བྱ་བའི་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཀྱིས་སོ༎ voṭaviṣaye yānatrayaṃ voṭabhāṣayā likhitam… suvarṇākhyaviṣayabhāṣayā vi.pra.142kha/1, pṛ.43 4. suvarṇam, romavivaraḥ — འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བ་གསེར་ཞེས་བྱ་བའི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་དེ་ན་དྲི་ཟ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དག་གནས་ཏེ tadyathāpi nāma sarvanīvaraṇaviṣkambhin suvarṇaṃ nāma romavivaram

tatrānekāni gandharvakoṭiniyutaśatasahasrāṇi prativasanti sma kā.vyū.225kha/288.

Hopkins' Translations: gold; golden
Others' Translations: {C}beautiful
Sanskrit: {LCh,C,MSA,MV}suvarṇa; {C}heman; {MV}kanaka

a clan. Btsan-lha. = ka na ka, sa'i snying po, skye ba rgyun gcod. JD 40. SS 397.4. DG 99.5. = so na. YTTM 291.9. = tsag yug rnam. YTTM 291.12.

golden (age); begging for gold. or silver

1) gold[en] [med.]; 3) [h] particle; 4) beg for gold or silver

gold, gold, fair, royal, celestial, precious, world, unchangeableness