as n. of a very large (100,000) district, see TPS 14. For ambiguity in the classification of klu as either animal or preta, or asura, see Mimaki in Karmay, New Horizons 99-101.

naga ; 1) among the sde brgyad kind of water-dwelling animal; 2) among the Byed pa bcu gcig nang gi rtog byed cig; 3) (met) 8 [klu chen la mtha' yas dang, 'jog po, stobs rgyu, rigs ldan, nor rgyas bu, dung skyong, pad ma, pad ma chen po ste, brgyad], serpent [spirit/ deity] (naga phanin vraga taksaka namuci dyijanmaun matanga) n ga, spirits of the water, beings, half-human and half-serpent who live in the ocean, serpent-demon]

1) n ga; 2) * rtog byed cig; 3) 8 * serpent [spirit/ deity/ demon, *, spirits of the water, beings, half-human half-serpent who live in the ocean

Hopkins' Translations: serpent; snake; dragon
Others' Translations: {C}snake; serpent
Sanskrit: nāga

nagas, water-deities, gods of underworld, water spirits, serpent demons, serpents (enemies of khyung), kind of flower, demi-god with human head and serpent body generally living in fountains, rivers, and lakes, snake, 1 of 11 astrological diagrams, SA byed pa bcu gcig, half-human half-serpent beings who live in the ocean, semi-divine beings that dominate the underworld and water habitats such as seas, rivers and lakes; if offended they wreak vengeance by provoking infectio0s diseases and skin ailments

Naga. Powerful long-lived serpent-like beings who inhabit bodies of water and often guard great treasure. Nagas belong half to the animal realm and half to the god realm. They generally live in the form of snakes, but many can change into human form

Naga, a class of underground beings belonging to a category in between the animal and the human realms

1) naga, serpent spirit / deity, serpent, snake. spirits of the water. 2) beings, half-human and half-serpent, who live in the ocean. myth. naga, snake

[42] ༼ནཱག༽ ... 1༽ སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཆུ་ལ་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་རིགས་ཤིག་... 2༽ བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ནང་གི་རྟོག་བྱེད་ཅིག་... 3༽ ༼མངོན༽ ཀླུ་ཆེན་ལ་མཐའ་ཡས་དང། འཇོག་པོ། སྟོབས་རྒྱུ། རིགས་ལྡན། ནོར་རྒྱས་བུ། དུང་སྐྱོང། པད་མ། པད་མ་ཆེན་པོ་སྟེ། བརྒྱད་ཡོད་པས་གྲངས་བརྒྱད་མཚོན། ...

<ནཱག> (1) སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཆུ་ལ་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་རིགས་ཤིག (2) བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ནང་གི་རྟོག་བྱེད་ཅིག (3) {MT3BZ}〔མངོན〕 ཀླུ་ཆེན་ལ་མཐའ་ཡས་དང་། འཇོག་པོ། སྟོབས་རྒྱུ། རིགས་ལྡན། ནོར་རྒྱས་བུ། དུང་སྐྱོང་། པད་མ། པད་མ་ཆེན་པོ་སྟེ། བརྒྱད་ཡོད་པས་གྲངས་བརྒྱད་མཚོན།

༡ སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཆུ་ལ་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་རིགས་ཤིག

༢ བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ནང་གི་རྟོག་བྱེད་ཅིག

༢ མངོན་བརྗོད་དུ་ཀླུ་ཆེན་ལ་ཀླུ་མཐའ་ཡས་དང་། ཀླུ་འཇོག་པོ། ཀླུ་སྟོབས་རྒྱུ། ཀླུ་རིགས་ལྡན། ཀླུ་ནོར་རྒྱས་བུ། ཀླུ་དུང་སྐྱོང་། ཀླུ་པད་མ། ཀླུ་པད་མ་ཆེན་པོ་སྟེ་བརྒྱད་ཡོད་པས་གྲངས་བརྒྱད་མཚོན།

འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་ནང་ཚན་ཞིག་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཤད་སྲོལ་ལ། ཆོས་ལ་དད་པ་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་ཁྲིམས་ཁག་གཅིག་མ་བསྲུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀླུ་ལ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཟེར།

= རི་གནས

saṃ. nāgaḥ 1. = ཀ་དྲུའི་བུ kādraveyaḥ; anantādayaḥ vi.pra.156ka/132; སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཆུ་ལ་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་རིགས་ཤིག bo.ko.42; devo vā devī vā nāgo vā nāgī vā yakṣo vā yakṣī vā la.a.158ka/106; dra. manuṣyākāraḥ phaṇālāṅgūlayuktaḥ karkoṭādirnāgaḥ devayonibhedaḥ vā.ko. 4009 2. = སྦྲུལ sarpaḥ śa.ko.44; tatparyāyāḥ : pannagaḥ ma.vyu.4843; a.ka.108.120; ahiḥ vi.pra.109kha/6; uragaḥ ma.vyu.4842; bhujagaḥ jā.mā.12/6; vyāḍaḥ ma.vyu.4841; phaṇī lo.ko. 57;

pā. nāgaḥ 1. dehastho vāyubhedaḥ vi.pra.230ka/2. 24; ཀླུ་ཡང་སྒྲེགས་པ་བྱེད་པ་ཉིད nāgo'pyudgāraṃ karoti eva vi.pra.238kha/2.44; ཀླུ་ནི་བདེན་བྲལ་གྱི་འདབ་མར་རྩ་རྒྱལ་ལའོ nāgo naiṛtyadale pūṣānāḍyām vi.pra.238ka/2.42 2. (jyo.) karaṇabhedaḥ bo.ko.42/vā.ko.4009 5. = བརྒྱད ‘8’ iti saṃkhyābodhakaḥ vi.pra.155ka/3.104; cho.ko.18;

nā. nāgaḥ, nṛpatiḥ — vānarasaṃghamupadruta dṛṣṭvā nāganṛpeṇa vivarjitadeśam

rājabhayāttu vimokṣita te me vānararāja ahaṃ yada āsītnāgaḥ rā.pa.239kha/136.

1.སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཆུ་ལ་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་རིགས་ཤིག

2.བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ནང་གི་རྟོག་བྱེད་ཅིག

3.(མངོན་བརྗོད།) ཀླུ་ཆེན་ལ་མཐའ་ཡས་དང༌། འཇོག་པོ། སྟོབས་རྒྱུ། རིགས་ལྡན། ནོར་རྒྱས་བུ། དུང་སྐྱོང༌། པད་མ། པད་མ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཡོད་པས་གྲངས་བརྒྱད་མཚོན།