Poetry. Written compositions that are either in verse (tshigs bcad), prose (tshig lhug), or a sequence of mixed verse and prose (spel ma). Poetry is one of the five minor fields of knowledge (rigs gnas chung ba). While Tibet has indigeneous poetic and song traditions like glu and mgur, the type of poetry referred to by the term snyan ngag refers to a written poetic form directly influenced by the complex rule-governed Sanskrit poetic traditions (kāvya). Tibetans began to compose in this style in the ninth century, as Sanskrit poetic works began to be translated. The form gained widespread popularity in the thirteenth century, particularly under the influence of Sa skya paN+Di ta Kun dga' rgyal mtshan (1182-1251).

brda rnying du snyan gsang gi don la 'jug. Btsan-lha.

poetry

* versification

poetry, verse

poetry, kavya speech which is agreeable to the ear, planet, venus, 1 of rig byed bzhi

poetics

poetry; poetics or metaphor

[997] 1༽ རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔའི་ཡ་གྱལ། ... 2༽ ཚིགས་བཅད། ཚིག་ལྷུག་སྤེལ་མ་གསུམ་གང་རུང་གི་སྒོ་ནས་བརྩམས་པའི་སྙན་ཚིག་...

(１) རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔའི་ཡ་གྱལ། (２) རྩོམ་ལུས་ཚིགས་བཅད། ཚིག་ལྷུག སྤེལ་མ་གསུམ་གང་རུང་གི་སྒོ་ནས་བརྩམས་པའི་སྙན་ཚིག

( ༡ ) རྩོམ་གྱི་རིགས་ཤིག་སྟེ། དེ་ལ་སྙན་ངག་ཚིགས་བཅད་དང་། ཚིག་ལྷུག བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་བཅས་ཡོད།

སྤྱིར་ན་སྙན་ངག་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་གནས་པའི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་བློར་ཤར་བ་དེ་གཟུགས་སུ་བཀོད་པའི་ཚིག་སྦྱོར་སྙན་ཞིང་འཇེབས་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། དེ་ལ་སྙན་ངག་གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། གཞུང་ལུགས་དེ་གཞིར་བཟུང་ནས་བརྩམས་པའི་སྙན་ངག་དངོས་བཅས་གཉིས་ཡོད་པ་ཞིབ་པར་སྙན་ངག་གི་འགྲེལ་པ་རྣམས་ལས་གསལ་ཞིང་། དེ་འདྲའི་སྙན་ངག་དེ་ནི་འཚོ་བ་དངོས་མཚོན་པ་མ་ཟད་འཚོ་བ་དངོས་ལས་ཀྱང་ཚད་མཐོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། རིག་གནས་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་མི་རིགས་ཁག་ཚང་མར་ཡོད་པ་དང་།རྣམ་གྲངས་ཀྱང་མང་ཉུང་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་རྣམས་མཐར་གཏུགས་ན། ལུས་དང་། རྒྱན་དང་། སྐྱོན་སེལ་གསུམ་དུ་འདུས་པ་ཡིན། སྙན་ངག་གི་ལུས་ཟེར་བ་ནི། སྙན་ངག་གི་ཚིག་རྒྱན་གང་ལ་སྦྱོར་བའི་གཞི་སྟེ། ཚིགས་བཅད་དང་། ལྷུག་པ། སྤེལ་མ་གསུམ་ཡོད། སྙན་ངག་གི་རྒྱན་ནི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མཚོན་པའི་ཚིག་སྦྱོར་དེ་ཉིད་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱན་ཏེ། དེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་བཅུ་དང་། ཐུན་མོང་གི་རྒྱན་ལ་རགས་བསྡུས་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དོན་རྒྱན་སོ་ལྔ། སྒྲ་རྒྱན་རིགས་མང་བ། གབ་ཚིག་གི་རྒྱན་བཅུ་དྲུག་ སྐྱོན་སེལ་བཅུ་བཅས་སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་གཞུང་ལས་བཤད་པ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་རུང་། འོན་ཀྱང་《སྙན་ངག་མེ་ལོང་》གི་གཞུང་བོད་དུ་མ་བསྒྱུར་གོང་ནས་སྙན་ངག་གི་ཚིག་སྦྱོར་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་པས་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྲིང་མོ་སད་མ་ཀར་ཞང་ཞུང་ལ་བག་མར་བཏང་རྗེས་རྒྱལ་པོས་བསྐུར་བའི་གབ་ཚིག་འཕྲིན་དང་། ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊས་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོར་བསྟོད་བསྔགས་ཕུལ་བའི་ཚིགས་བཅད་རྣམས་དབྱངས་ངེས་པའི་བྱ་དཀའ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་བསམ་ཡས་བཞེངས་གྲུབ་པའི་རབ་གནས་དགའ་སྟོན་གྱི་སྐབས་རྒྱལ་བློན་འབངས་བཅས་ཀྱིས་གླུ་བླངས་པའི་གླུ་ཚིག། བཀའ་གདམས་ཕ་ཆོས་དང་བུ་ཆོས་ནང་དུ་གསལ་བའི་མགུར་གླུ། རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པའི་གསུང་མགུར་སོགས་ལ་བརྟགས་ན།དུས་སྐབས་དེ་དག་གི་རིང་བོད་ས་གནས་སུ་སྙན་ངག་གི་ཉམས་དང་ལྡན་པའི་མགུར་གླུ་མང་པོ་བྱུང་བར་གསལ་བཤད་བྱེད་ཐུབ།དེ་རྗེས་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་སྐབས་ཤོང་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་《སྙན་ངག་མེ་ལོང་》དང་《སྐྱེས་ར　བས་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་》བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་། ལྷག་པར་《སྐྱེས་རབས་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་》ནི་ཆོས་རྒྱལ་དགེ་བའི་དབང་པོས་མཛད་པའི་སྙན་ངག་གི་ཉམས་འགྱུར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྩོམ་རིག་ཅིག་ཡིན་སྟབས། བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བ་པོ་རིག་གནས་ཀྱི་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོ་པོ་ཞིག་མེད་ན་སྙན་ངག་གི་ཉམས་འགྱུར་དང་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་བློ་ལེགས་པར་མཚོན་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་། ཤོང་ལོས་བསྒྱུར་བའི་《དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་》ནི་རྩོམ་པ་པོ་རང་གིས་བརྩམས་པ་ལྟ་བུ་ལས་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའི་ཉམས་གཏན་ནས་མེད་པའི་འགྱུར་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་《གཞོན་ནུ་དྲུག་གི་རྟོགས་བརྗོད་》ནི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྙན་ངག་མཁན་རྒྱལ་བའི་སྡེས་བརྩམས་པ་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འགའ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་མཁས་པས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྩོམ་ཡིག་དེའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་སྟབས་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའི་རྩོམ་ཡིན་ན་ཚད་མཐོན་པོ་དེ་ཙམ་ཡོང་དཀའ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན། གཞན་ཡང་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་རིས་མེད་ཀྱི་མཁས་མང་པོས་མཛད་པའི་སྙན་ངག་གི་འགྲེལ་པ་དང་། དཔེར་བརྗོད། རྩོམ་ཡིག་སོགས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པས་མཚོན་ལོ་རྒྱུས་དང་དཀར་ཆག་གནད་བསྡུས་ཤིག་ཁོ་བོས་བྲིས་པའི་《སྙན་ངག་གི་སློབ་དེབ་》ནང་བཤད་ཟིན་པས་འདིར་བསྐྱར་ལྡབ་ཀྱིས་མ་བྲིས་སོ། །

1. kāvyam — སྙན་ངག་དག་གི་མཚན་ཉིད་བྱ kriyate kāvyalakṣaṇam kā.ā.1.2; dra. སྙན་དངགས། 2. sāma, sāmavedaḥ — vedāḥ ṛgyajuḥsāmasaṃjñakāḥ ta.pa.262ka/994 3. kavitvam — སྙན་ངག་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ངལ་བྱས་མི kṛśe kavitvepi janāḥ kṛtaśramāḥ kā.ā.1.105; pāṇḍityaṃ śukapāṭhaṣaṇḍhamasamollāsaṃ kavitvaṃ vinā a.ka.53.14; a.ka.108.15.

1རྩོམ་གྱི་རིགས་ཤིག་སྟེ། དེ་ལ་སྙན་ངག་ཚིགས་བཅད་དང་། ཚིག་ལྷུག ། བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་བཅས་ཡོད། 2ཚིག་གི་རྒྱུན་དང་དེ་བཤད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མིང་།